Budżet przygotowuje wójt, a uchwala go rada

Podstawą gospodarki finansowej samorządu każdej gminy, powiatu czy województwa jest uchwała budżetowa. Składają się na nią budżet właściwy oraz załączniki.

O tym, co powinna regulować uchwała budżetowa przyjęta np. przez radę gminy, można się dowiedzieć z art. 212 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=325303]ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (DzU nr 157, poz. 1240 ze zm.)[/link]. [b]Zaznaczyć trzeba, że w uchwale budżetowej nie mogą się znaleźć inne postanowienia niż te, które wymienia art. 212. [/b]

W przepisie tym ustawodawca zapisał m.in. możliwość udzielenia w uchwale budżetowej upoważnień dla zarządu powiatu (województwa) oraz wójtów (burmistrzów, prezydentów miast) do zaciągania kredytów i pożyczek, emitowania papierów wartościowych, o których mowa w art. 89 ust. 1 i art. 90 ustawy, a także do dokonywania zmian w budżecie w zakresie przewidzianym w art. 258.

Co poza tym w uchwale budżetowej znaleźć się powinno? Przede wszystkim określenie łącznej kwoty dochodów (np. gminy) z wyodrębnieniem bieżących i majątkowych oraz łącznej kwoty wydatków jednostki. Te ostatnie również należy podać w podziale na wydatki bieżące i majątkowe.

Z zestawienia tych wartości powinno wynikać, czy jednostka samorządu terytorialnego osiągnie w danym roku nadwyżkę środków czy też deficyt. Kwoty planowanego deficytu (nadwyżki) również należy zapisać w uchwale.[b] Pamiętać też należy o wskazaniu w niej źródła pokrycia planowanego deficytu albo określeniu przeznaczenia wygospodarowanej nadwyżki dochodów nad wydatkami.[/b]

Obligatoryjnym elementem uchwały budżetowej jest też określenie limitu zobowiązań z tytułu zaciąganych kredytów i pożyczek oraz emitowanych papierów wartościowych (np. gminnych obligacji).

[b]Ponadto w uchwale budżetowej należy określić:[/b]

- kwotę wydatków przypadających do spłaty w danym roku budżetowym, zgodnie z zawartą umową, z tytułu poręczeń i gwarancji udzielonych przez jednostkę samorządu terytorialnego,

- szczególne zasady wykonywania budżetu jednostki samorządu terytorialnego w roku budżetowym wynikające z odrębnych ustaw,

- uprawnienia jednostki pomocniczej do prowadzenia gospodarki finansowej w obrębie budżetu gminy,

- inne postanowienia, których obowiązek zamieszczenia w uchwale budżetowej wynika z postanowień organu stanowiącego jednostki samorządu terytorialnego.

Z art. 213 ustawy o finansach publicznych możemy się zaś dowiedzieć, jakich postanowień w uchwale budżetowej się nie zamieszcza. Przepis ten ustanawia [b]generalny zakaz wprowadzania do treści tej uchwały postanowień niezwiązanych z wykonywaniem budżetu jednostki samorządu terytorialnego.[/b]

Dotychczasową praktyką było, że najważniejszym załącznikiem do uchwały budżetowej był właśnie sam budżet. Jednakże z art. 214 ustawy o finansach publicznych wprost wynika, że ustawodawca postanowił to zmienić. Zgodnie bowiem z tym przepisem w załącznikach [b]do uchwały budżetowej zamieszcza się jedynie: [/b]

- zestawienie planowanych dotacji udzielonych z budżetu jednostki samorządu terytorialnego,

- plan dochodów rachunku dochodów jednostek prowadzących działalność w zakresie oświaty (wskazanych w art. 223 ust. 1 omawianej ustawy),

- plany przychodów i kosztów samorządowych zakładów budżetowych.

Warto tu wspomnieć art. 215 ustawy. Określa on zasady sporządzania zestawień planowanych kwot dotacji, które mają być udzielane z budżetu. Po pierwsze – zestawienie to należy sporządzić w taki sposób, aby odrębnie wskazane w nim były te dotacje, które są przeznaczone dla jednostek należących do sektora finansów publicznych, oraz te, które mają być udzielane jednostkom do tego sektora niezaliczanym. Po drugie – w zestawieniu tym należy wyodrębnić dotacje przedmiotowe, podmiotowe i celowe związane z realizacją zadań jednostki samorządu terytorialnego.

[ramka][b]Obligatoryjnie i fakultatywnie[/b]

Samorząd każdej gminy, powiatu czy województwa ma obowiązek utworzyć w budżecie rezerwę ogólną w wysokości nie niższej niż 0,1 proc. i nie wyższej niż 1 proc. wydatków budżetu.

Ponadto w budżecie mogą zostać utworzone rezerwy celowe:

- na wydatki związane z realizacją programów finansowanych z udziałem środków pochodzących z budżetu UE oraz niepodlegających zwrotowi środków z pomocy udzielanej przez państwa członkowskie Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA);

- na wydatki, których szczegółowy podział na pozycje klasyfikacji budżetowej nie może być sporządzony w okresie opracowywania budżetu;