Referendum w Słupsku: nadmiernie restrykcyjna weryfikacja podpisów

Najprawdopodobniej 18 listopada odbędzie się w Słupsku referendum w sprawie odwołania prezydenta miasta

Publikacja: 08.10.2012 09:00

Naczelny Sąd Administracyjny (sygn. akt II OSK 2178/12) oddalił skargę kasacyjną komisarza wyborczego w Słupsku, który zakwestionował kilkadziesiąt podpisów na listach poparcia dla zorganizowania referendum.

— Sąd uznaje, że komisarz wyborczy był związany wytycznymi Państwowej Komisji Wyborczej, ale weryfikacja podpisów była nadmiernie restrykcyjna — powiedziała sędzia Małgorzata Stahl, uzasadniając wyrok.

Orzeczenie NSA jest prawomocne. Zgodnie z art. 27 ustawy z 2000 r. o referendum lokalnym, referendum przeprowadza się najpóźniej w 50 dniu od dnia uprawomocnienia się wyroku sądu administracyjnego.

Z inicjatywą referendalną wystąpiła pięcioosobowa grupa. Prezydentowi miasta, Maciejowi Kobylińskiemu, wybieranemu na to stanowisko od 2002 r., zarzuciła m.in. błędną politykę gospodarczą i realizację nietrafionych inwestycji.

W kwietniu 2012 r. inicjator referendum, Jarosław Madej, złożył do komisarza wyborczego wniosek mieszkańców Słupska o przeprowadzenie referendum w sprawie odwołania prezydenta miasta przed upływem kadencji. Do wniosku dołączono trzy segregatory, zawierające 971 kart z 8.862 podpisami mieszkańców Słupska, popierającymi inicjatywę. Na podstawie art. 4 pkt 1 ustawy o referendum lokalnym, referendum przeprowadza się na wniosek co najmniej 10 proc. mieszkańców uprawnionych do głosowania. Dla ważności wniosku należało uzyskać 7.711 podpisów poparcia.

Wniosek został jednak odrzucony. Komisarz wyborczy stwierdziła, że 1.208 podpisów nie spełniło wymogów ustawy m.in. z powodu wadliwie podanego nazwiska lub imienia, adresu, braku prawa wybierania, braku lub wadliwie podanego numeru PESEL. Zabrakło więc 52 podpisów.

W wyniku skargi inicjatorów referendum, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku uchylił to postanowienie, a NSA oddalił skargę kasacyjną komisarza wyborczego. Skarżący inicjatorzy referendum powołali się m.in. na postanowienie Sądu Najwyższego, że do stwierdzenia prawidłowości podpisu na liście poparcia wystarczy podanie numeru PESEL oraz imienia i nazwiska. Nie jest absolutnie niezbędny numer domu lub mieszkania. Natomiast komisarz wyborczy argumentowała, że WSA dokonał błędnej wykładni art. 14 ust. 4 ustawy o referendum lokalnym. Przepis ten wymaga podania na karcie poparcia nazwiska, imienia, adresu zamieszkania i numeru PESEL. Zgodnie z wytycznymi Państwowej Komisji Wyborczej, adres ma być pełny, z prawidłową nazwą ulicy, numerem domu i mieszkania. NSA podzielił jednak stanowisko WSA oraz ocenę, zawartą w postanowieniu SN z 31 sierpnia 2011 r. (sygn. III SW 10/11. Ważność wielu podpisów na listach poparcia dla referendum w Słupsku podważono wyłącznie z powodu niepełnego adresu. Ustawa nie definiuje, co musi się złożyć na adres zamieszkania. Ale konstytucyjne prawa obywateli nie mogą być ograniczane przez nadmiernie restrykcyjne oceny wpisów osób popierających inicjatywę referendalną — stwierdził NSA. Podpisy mogą być uznane za prawidłowe także wtedy, gdy podpisujący podaje skrótową nazwę ulicy, czy nie podaje numeru mieszkania, ale łącznie z PESELEM pozwalają na identyfikację podpisującego. W systemie PESEL znajduje się bowiem adres i data zameldowania na stały pobyt.