W samorządzie można przenieść z posady na posadę

Kierownik starostwa powiatowego od 1 września będzie dysponował wolnym stanowiskiem pracy (referenta). Nie chce na nim zatrudniać nowego pracownika, wolałby zaproponować je już zaangażowanej w urzędzie sekretarce, którą zna i do której ma zaufanie. Czy zmiana w ustawie o pracownikach samorządowych, która wejdzie w życie we wrześniu, uniemożliwi takie działanie? – pyta czytelniczka.

Zatrudnianie w jednostkach samorządu terytorialnego odbywa się na zasadzie konkursu – otwartego i konkurencyjnego. Tak stanowi art. 11 ustawy z 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych (DzU nr . 223, poz. 1458 ze zm., dalej ustawa). Przy czym konkursy organizowane są tylko po to, aby zatrudniać na stanowiskach urzędniczych, w tym na urzędniczych kierowniczych (naczelnik wydziału, kierownik, dyrektor biura, główny specjalista, referent).

Jakie stanowiska

Chcąc zaangażować pracownika, kierownik jednostki musi przeprowadzić konkurs. W Biuletynie Informacji Publicznej umieszcza ogłoszenie o wolnym stanowisku, wskazuje m.in. wymagania stawiane na nim, zakres zadań, a następnie powołuje komisję, która wyłoni najlepszego kandydata do pracy w urzędzie.

Choć istnieje wymóg przeprowadzania konkursów przy zatrudnieniu w samorządzie, to pracodawca ma prawne możliwości „zagospodarować" własne kadry. Jeżeli nie ma potrzeby przyjmowania nowych, dodatkowych osób, kierownik może na wolnej posadzie zaangażować osobę spośród już pracujących w urzędzie. Ma prawo ją przenieść na to stanowisko albo awansować.

Kierownik jednostki, który wie, że od 1 września będzie dysponował wolnym etatem referenta, może z 1 września przenieść innego pracownika z urzędu do tej pracy. Referent zalicza się do grupy stanowisk urzędniczych. Kandydat musi mieć minimum średnie wykształcenie i 2-letni staż pracy. Zgodnie z art. 12 ustawy na to stanowisko wolno przenieść innego zatrudnionego w urzędzie spełniającego te wymagania. Jednak wyłącznie takiego, który dotychczas też był zaangażowany na posadzie urzędniczej. W praktyce bywa to niemożliwe przy stanowisku referenta, które jest jednym z najniższych w hierarchii w samorządzie.

W jednostkach samorządu terytorialnego obok stanowisk urzędniczych istnieją też pomocnicze i obsługi, na których zatrudnia się w zwykłym trybie. Nie trzeba wtedy przeprowadzać postępowania konkursowego. Są to posady typowo techniczne, np. introligator czy kierowca, ale też recepcjonista lub sekretarka.

Sekretarce wymagania stawia rozporządzenie Rady Ministrów z 18 marca 2009 r. w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych (DzU nr 50, poz. 398). Są to: wykształcenie minimum średnie bez konieczności posiadania stażu pracy. Jeżeli więc zatrudniona w urzędzie sekretarka ma 4-letni staż i wykształcenie średnie, to czy kierownik może ją przenieść na posadę referenta (osoba ta spełnia wymagania kwalifikacyjne)? Nie. Przenoszenie pracowników oraz awansowanie ich w trybie wewnętrznym powinno bowiem odbywać się wyłącznie w tej samej grupie stanowisk. Jeżeli wśród zatrudnionych na posadach urzędniczych w starostwie nie ma właściwych i wyrażających wolę przeniesienia pracowników, kierownik nie ma innej możliwości – musi przeprowadzić nabór.

Zwykły tryb nie wystarczy

Ta zasada obowiązuje od wejścia w życie ustawy o pracownikach samorządowych od 1 stycznia 2009 r. (a nie od wrześniowej nowelizacji). Istniał bowiem wymóg przeprowadzania naboru w celu zatrudnienia na stanowiskach urzędniczych i urzędniczych kierowniczych w samorządzie terytorialnym. Skoro warunkiem zaangażowania na stanowisku urzędniczym jest przeprowadzenie konkursu, to przyjęcie pracowników na posady pomocnicze i obsługi w zwykłej drodze, a następnie przenoszenie ich na wolne urzędnicze w jednostce samorządowej jest obejściem otwartego i konkurencyjnego naboru i złamaniem prawa.

Nowelizacja, która wejdzie w życie jesienią, nic w tej sferze nie zmienia. Precyzuje jedynie przepisy o wolnym stanowisku oraz o awansie wewnętrznym. Ustawa będzie stanowić, że awans wewnętrzny może odbywać się wyłącznie w jednej grupie posad (art. 20 ust. 2 nowelizacji), a definicję wolnego stanowiska uściślono w taki sposób, aby jasno wynikało z tego, że dotyczy to tylko tych zaliczanych do urzędniczych: „wolnym stanowiskiem urzędniczym, w tym wolnym kierowniczym stanowiskiem urzędniczym, jest stanowisko, na które, zgodnie z przepisami ustawy albo w drodze porozumienia, nie został przeniesiony pracownik samorządowy zatrudniony na stanowisku urzędniczym, w tym kierowniczym stanowisku urzędniczym, posiadający kwalifikacje wymagane na danym stanowisku lub nie został przeprowadzony na to stanowisko nabór albo na którym mimo przeprowadzonego naboru nie został zatrudniony pracownik" (art. 12 ust. 1 ustawy).

—Małgorzata Terlikowska, prawnik-legislator, pracownik administracji publicznej

WNIOSEK

Choć pracownica zatrudniona jako sekretarka spełnia wszystkie wymagania, to kierownik starostwa powiatowego nie mógł i nie będzie mógł jej przenieść na posadę referenta ani w drodze art. 12 ustawy, ani w trybie awansu wewnętrznego. A to dlatego, że jest zaangażowana na stanowisku pomocniczym i obsługi. Jeżeli osoba ta chce ubiegać się o tę pracę w starostwie, musi przystąpić do konkursu, pod warunkiem oczywiście, że kierownik go ogłosi.

Praca w Samorządzie

Pozostało 85% artykułu