Pieniądze na reformę oświaty - MEN i samorządowcy różnią się w ocenach

Zdaniem Ministerstwa Edukacji Narodowej do reformy systemu oświaty nie trzeba będzie właściwie dokładać. Wystarczy środków przewidzianych w subwencji oświatowej.

Samorządowcy są innego zdania. Koszty wygaszania gimnazjów szacują na prawie 1 mld zł w ciągu dwóch lat.

W ocenie skutków regulacji (OSR) do przedstawionych w piątek projektów ustaw MEN przewidziało, że w 2017 r. wystarczy zwiększyć środki przeznaczone na nowe podręczniki i materiały szkoleniowe o 129,3 mln zł. Zmieni się bowiem podstawa programowa. Ministerstwo zastrzega jednak, że kwota ta zwróci się już w 2019 r.

Kolejne wydatki wiązałyby się z egzaminami zewnętrznymi. W 2019 r. przystąpią do nich trzecioklasiści kończący ostatni rocznik gimnazjum i ósmoklasiści kończący wydłużoną szkołę podstawową. Nowością będzie też matura w szkole branżowej drugiego stopnia, która także generuje koszty. Na egzaminy z budżetu państwa popłyną dodatkowe środki – 250 tys. zł w przyszłym roku. W 2018 r. będzie to 2,2 mln, a rok później aż 33 mln.

Na dodatkowe fundusze na przebudowę szkół samorządy liczyć już nie mogą. W OSR zaznaczono wyraźnie, że środki przewidziane dla nich na zadania oświatowe w 2016 r. są wystarczające do sfinansowania zmian. Łączna liczba dzieci pozostających w systemie oświaty, po reformach ustrojowych, pozostanie przecież bez zmian. A część uczniów zakończy edukację wcześniej.

Obecnie kończący zasadniczą szkołę zawodową mają za sobą 12 lat nauki. W nowym systemie uczniowie, którzy zakończą edukację na szkole branżowej I stopnia, będą mieli za sobą 11 lat nauki. W ten sposób zaoszczędzi się aż 447 mln zł rocznie. Wystarczy, by przeprowadzić reformę szkolnictwa zawodowego.

Resort edukacji widzi też inne pola do oszczędności. Umożliwi je zagęszczenie obwodów szkolnych. Dzięki temu samorządy wydadzą do 2020 r. 230 mln zł mniej na dowożenie uczniów do szkół (gimnazjów i szkół podstawowych).

– To półprawda. Na przykład w wielu miejscach będzie się dowoziło starsze dzieci. Uczniowie klas VI–VIII będą się uczyć w innym budynku – mówi Marek Wójcik, pełnomocnik Zarządu Związku Miast Polskich do spraw legislacji

Według MEN w związku z likwidacją jednego (pośredniego) typu szkoły – gimnazjum, a także wydłużenia nauki w szkole podstawowej i liceum koszty stałe prowadzenia szkół rozłożą się na większą liczbę uczniów. W 2019 r. przyniesie to oszczędności rzędu 90 mln zł, a rok później już 270 mln zł.

– Jednocześnie będzie wiele przypadków odwrotnych. Będzie mniej dzieci w klasach, a więc koszt ich prowadzenia przypadający na jednego ucznia będzie wyższy. Będzie tak też w miejscowościach, w których zamiast sześcioklasowej szkoły będzie czteroklasowa – mówi Wójcik.

Na co potrzeba pieniędzy? Nie tylko na przebudowę budynków. W szkołach podstawowych znów mają być nauczane przedmioty, do których trzeba wyposażyć pracownie, m.in. biologia, fizyka, geografia. Budynki gimnazjów trzeba będzie zaś dostosować do potrzeb młodszych uczniów.