Andrzej Ossowski o sporach związanych z powstaniem Krajowej Administracji Skarbowej

Rz: Czy spory funkcjonariuszy skarbówki związane z wprowadzeniem ustawy o Krajowej Administracji Skarbowej znalazły swój finał w sądzie?

Andrzej Ossowski, adwokat prowadzący Kancelarię Adwokacką w Poznaniu: Tak, zapadło już kilka ważnych orzeczeń. Przypomnijmy, jednym z głównych założeń ustawy było połączenie dotychczasowych izb skarbowych, izb celnych oraz urzędów kontroli skarbowej w jedną strukturę. Dotychczasowi pracownicy i funkcjonariusze zatrudnieni w tych jednostkach stali się pracownikami lub funkcjonariuszami Krajowej Administracji Skarbowej (KAS). Na tym tle powstało dużo sporów, bo niektóre osoby w ogóle nie dostały możliwości dalszej pracy lub służby w nowej strukturze, a inne dostały taką, z której z jakichś powodów były niezadowolone.

Co z nimi się stało?

Sprawy pracowników, głównie urzędów skarbowych, trafiły do sądów pracy. Natomiast dawnych funkcjonariuszy celnych w przeważającej części do sądów administracyjnych. I tutaj, jeżeli zweryfikujemy bazę Centralnej Bazy Orzeczeń Sądów Administracyjnych i przyjmiemy dla potrzeb filtrowania okres 15 miesięcy, tj. od 1 czerwca 2017 r. do 31 sierpnia 2018 r., oraz zastosujemy hasło „służba celna", to okaże się, że w tym czasie baza pokaże 550 orzeczeń, gdy we wcześniejszym 15-miesięcznym okresie od 1 marca 2016 r. do 31 maja 2017 r. takich spraw było 32. Wzrost liczby spraw jest zatem znaczący.

Z czym mierzą się sądy administracyjne?

Spory zarówno przed sądami administracyjnymi, jak i przed sądami powszechnymi skupiają się na art. 165 ust. 7 ustawy z 16 listopada 2016 r. wprowadzającej reformę KAS. Zgodnie z jego treścią m.in. dyrektorzy izb administracji skarbowej do 31 maja 2017 r. mieli złożyć odpowiednio pracownikom oraz funkcjonariuszom pisemną propozycję określającą nowe warunki zatrudnienia albo pełnienia służby. Przepis ten w praktyce wywołał bardzo duże wątpliwości interpretacyjne.

Jakie?

Pierwszy problem sprowadzał się do tego, czy dyrektorzy mają prawo czy obowiązek złożyć taką propozycję. I już zdarzają się orzeczenia, że takiego obowiązku nie ma (wyrok WSA w Poznaniu, II SAB/Po 32/18), a także takie, które go potwierdzają (wyrok WSA w Gorzowie Wielkopolskim, II SA/Go 680/17).

A ten drugi?

Drugim problemem jest ustalenie, czym była pisemna propozycja pracy kierowana do funkcjonariusza. I tutaj mamy całą paletę orzeczeń. Według pierwszego poglądu propozycja nie podlega kognicji sądów administracyjnych (np. WSA we Wrocławiu, IV SAB/Wr 194/17). Według drugiego propozycja składana na podstawie spornego przepisu jest decyzją administracyjną. Zdaniem części sądów brak precyzyjnego nazwania takiej propozycji mianem decyzji administracyjnej jest zaniechaniem ustawodawcy, co nie odbiera możliwości zdefiniowania jej jako decyzji. Takie stanowisko prezentuje przede wszystkim WSA w Łodzi (III SAB/Łd 28/18). W końcu trzeci pogląd głosi, że propozycję należy traktować jako inny akt lub czynność podlegającą zaskarżeniu (WSA w Olsztynie, II SA/Ol 672/17).

Orzecznictwo WSA jest bardzo rozbieżne. Co na to NSA? Czy zapadły już jakieś wyroki?