Wyłączanie się sędziów od orzekania to informacja publiczna

Oświadczenie sędziego o wyłączenie od rozpoznania sprawy, oparte na możliwych wątpliwościach co do jego bezstronności, stanowi informację publiczną – orzekł Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku.

Publikacja: 22.12.2013 11:57

Wyłączanie się sędziów od orzekania to informacja publiczna

Foto: Fotorzepa, Michał Walczak

Takie orzeczenie zapadło po tym, jak Prezes Sądu Rejonowego dwukrotnie odmówił odpowiedzi na pytanie: "czy sędziowie Sądu Rejonowego, wyłączali się od rozpoznania spraw ze względu na subiektywne odczucie sędziego polegające na przekonaniu, iż odbiór społeczny prowadzonej przez sędziego sprawy, nie będzie odebrany jako bezstronny, a jeżeli tak, o podanie ilości takich wyłączeń na przestrzeni roku 2012".

Prezes Sądu stwierdził, że żądana informacja nie stanowi informacji publicznej. Jego zdaniem charakteru informacji publicznej nie mają wnioski w sprawach indywidualnych, wnioski będące postulatem wszczęcia postępowania w innej sprawie, wnioski dotyczące przyszłych działań organu w sprawach indywidualnych, wnioski stanowiące ingerencję w działalność sądów, a także wnioski dotyczące dokumentów prywatnych. Informacja publiczna powinna mieć swój materialny odpowiednik, nie można bowiem zobowiązać do udzielenia informacji, która nie istnieje. Ocena czy decyzje sądu - sędziów były subiektywnym odczuciem, opierały się na przekonaniu, dotyczyły odbioru społecznego nie stanowi informacji publicznej w rozumieniu ustawy.

Mężczyzna, który wnioskował o udzielenie informacji, wniósł do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku skargę na bezczynność Prezesa Sądu Rejonowego. Podniósł w niej m.in., iż żądane informacje są faktycznie informacją publiczną, gdyż dotyczą one jednego z podstawowych zadań publicznych państwa - prawidłowego sprawowania wymiaru sprawiedliwości oraz funkcjonowania Sądu Rejonowego w związku z pełnieniem oraz wykonywaniem przez funkcjonariuszy publicznych tj. sędziów swych funkcji w związku ze składanymi wnioskami o wyłączenie sędziego od rozpoznania sprawy.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku (sygn. akt II SAB/Gd 212/13) uznał, iż skarga zasługuje na uwzględnienie. Jak bowiem stwierdzono w uzasadnieniu, nie ulega wątpliwości, że organy władzy sądowniczej zalicza się do organów władzy publicznej, które na mocy art. 4 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej są podmiotami zobowiązanymi do udostępnienia informacji publicznej. Zatem co do zasady Prezes Sądu Rejonowego jest podmiotem zobowiązanym do udostępnienia informacji publicznej.

WSA w Gdańsku uznał, iż Prezes Sądu Rejonowego jako organ władzy publicznej w rozumieniu, w którego posiadaniu znajdują się żądana informacja, jest zobowiązany do jej udostępnienia.

Jak jednak zaznaczył sąd, inną kwestią jest, że żądana informacja publiczna ma niewątpliwie charakter informacji przetworzonej, sąd bowiem nie prowadzi wykazów, nie ewidencjonuje oświadczeń w tym przedmiocie składanych przez sędziów. - Tym samym żądanie takie wymaga poinformowania wnioskodawcy, że informacja publiczna, której udostępnienia się domaga jest informacją przetworzona, wobec czego jej udostępnienie jest możliwe w zakresie, w jakim jest to szczególnie istotne dla interesu publicznego – wskazał sąd, dodając, iż w tym celu należy wezwać wnioskodawcę do wykazania takiego interesu w określonym terminie.

Ponieważ w opisywanej sprawie prezes sądu pozostawał w bezczynności ze względu na błędną ocenę, że żądana informacja nie jest informacją publiczną, zobowiązano go do rozpoznania wniosku.

Takie orzeczenie zapadło po tym, jak Prezes Sądu Rejonowego dwukrotnie odmówił odpowiedzi na pytanie: "czy sędziowie Sądu Rejonowego, wyłączali się od rozpoznania spraw ze względu na subiektywne odczucie sędziego polegające na przekonaniu, iż odbiór społeczny prowadzonej przez sędziego sprawy, nie będzie odebrany jako bezstronny, a jeżeli tak, o podanie ilości takich wyłączeń na przestrzeni roku 2012".

Prezes Sądu stwierdził, że żądana informacja nie stanowi informacji publicznej. Jego zdaniem charakteru informacji publicznej nie mają wnioski w sprawach indywidualnych, wnioski będące postulatem wszczęcia postępowania w innej sprawie, wnioski dotyczące przyszłych działań organu w sprawach indywidualnych, wnioski stanowiące ingerencję w działalność sądów, a także wnioski dotyczące dokumentów prywatnych. Informacja publiczna powinna mieć swój materialny odpowiednik, nie można bowiem zobowiązać do udzielenia informacji, która nie istnieje. Ocena czy decyzje sądu - sędziów były subiektywnym odczuciem, opierały się na przekonaniu, dotyczyły odbioru społecznego nie stanowi informacji publicznej w rozumieniu ustawy.

Matura i egzamin ósmoklasisty
Matura i egzamin ósmoklasisty 2025 z "Rzeczpospolitą" i WSiP
Prawo drogowe
Ważny wyrok ws. płatnego parkowania. Sąd: nie można nakładać kar za spóźnienie
Oświata i nauczyciele
Nauczyciele nie ruszyli masowo po pieniądze za nadgodziny. Dlaczego?
Prawo w Polsce
Jak zmienić miejsce głosowania w wyborach prezydenckich 2025?
Prawo drogowe
Ważny wyrok dla kierowców i rowerzystów. Chodzi o pierwszeństwo