„Nie” dla prezesa sądu Sądu Rejonowego w Tomaszowie Lubelskim

Przez ostatnie cztery lata funkcję prezesa Sądu Rejonowego w Tomaszowie Lubelskim pełnił sędzia Jarosław Jedynak. Jego kadencja zakończyła się 31 maja. Zgodnie ze znowelizowanymi przepisami prawa o ustroju sądów powszechnych prezesa sądu rejonowego powołuje prezes sądu apelacyjnego spośród sędziów sądu rejonowego albo okręgowego, po zasięgnięciu opinii zebrania sędziów danego sądu rejonowego i prezesa przełożonego sądu okręgowego, w tym wypadku Sądu Okręgowego w Zamościu.

Sędzia Marek Wolski, prezes Sądu Apelacyjnego w Lublinie, 15 maja zarekomendował na to stanowisko dotychczasowego prezesa (przepisy przewidują, że dany sędzia może sprawować swoją funkcje przez kolejne dwie kadencje). Zebranie sędziów tomaszowskiego sądu w tajnym głosowaniu nie zgodziło się na tę kandydaturę. Przeciwko głosowało dziewięciu sędziów, pięć głosów było za. Dwóch sędziów nie brało udziału. Kandydaturę dotychczasowego prezesa negatywnie zaopiniowała też Krajowa Rada Sądownictwa.

W związku z tym, że dotychczasowa wiceprezes sędzia Małgorzata Chrzanowska poprosiła o wyłączenie jej kandydatury, prezes SA zgłosił kolejnego kandydata – sędziego Macieja Czubaka. Także on podczas głosowania 8 września nie został zaopiniowany pozytywnie. Przeciwko było dziewięciu sędziów, za pięciu, dwóch nie głosowało.

Decydująca opinia KRS

Teraz od KRS będzie zależało, czy przełamany zostanie impas w wyborze prezesa tomaszowskiego sądu. Jeśli opinia będzie pozytywna, prezes SA powoła sędziego Czubaka na stanowisko prezesa. Rada opinię wyda 15 października.

– Rzeczywiście sytuacja w Tomaszowie Lubelskim, jest nietypowa – mówi sędzia Marek Wolski, prezes SA w Lublinie.

– To sytuacja niedobra dla sądu. Pytaniem jest, czy to prezes wskazuje złych kandydatów czy też sędziowie uważają, że wśród nich jest lepszy – zauważa sędzia Waldemar Żurek, rzecznik prasowy KRS.

Rzadko kiedy zebranie sędziów mówi „nie" kandydaturze zaproponowanej przez prezesa sądu apelacyjnego. W tym roku zdarzyło się to dwukrotnie. Oprócz SR w Tomaszowie Lubelskim także w Koninie. Kadencja dotychczasowej prezes wygasła, więc prezes SA w Poznaniu zaproponował kandydaturę dotychczasowego wiceprezesa SR w Koninie sędziego Krzysztofa Jaskulskiego. Nie uzyskał on jednak wymaganej większości zebrania sędziów (14 głosów była za, 14 przeciw, dwóch wstrzymało się od głosu). Kandydata negatywnie zaopiniowała też KRS.

– Kolejny kandydat, sędzia Karol Skocki, taką większość uzyskał i został powołany na stanowisko prezesa – wyjaśnia sędzia Jolanta Mroczek, prezes Sądu Okręgowego w Koninie.

Mały sąd, większe animozje

Nowe przepisy prawa o ustroju sądów powszechnych wzmocniły rolę samorządu sędziowskiego i spowodowały, że prezes sądu apelacyjnego musi liczyć się z opinią zebrania sędziów sądu rejonowego (wcześniej prezesa SR opiniowało kolegium SO).

– W małych sądach rejonowych łatwo o animozje i przy wyborze prezesa często górę biorą argumenty pozamerytoryczne. Ostatnio dużo też było rewolucji w sądach, choćby łączenia, przesunięcia w etatach – mówi jeden z byłych prezesów SR. – A to prezes decyduje, w jakim wydziale orzeka sędzia, jakie sprawy są mu przydzielane, czuwa nad efektywnością pracy.

Sędzia Żurek wskazuje, że o ile są przepisy, jak powoływać prezesów sądów, o tyle raczej niemożliwe i niepotrzebne byłoby opisywanie cech wymaganych od kandydata. Decyduje o tym praktyka oraz osobowość kandydata.

– Generalnie powinien być zorganizowany, merytoryczny, odpowiedzialny, mieć wizję funkcjonowania sądu. Nie może mieć też problemów emocjonalnych – mówi sędzia Żurek.

Co mówią przepisy

Jak się powołuje prezesa

- Prezesa sądu rejonowego powołuje prezes sądu apelacyjnego?po zasięgnięciu opinii zebrania sędziów danego sądu rejonowego i prezesa sądu okręgowego.

- Jeśli zebranie sędziów nie wyda opinii w ciągu 30 dni od dnia przedstawienia kandydata, prezes SA może powołać prezesa?SR bez opinii.

- Jeśli opinia zebrania sędziów będzie negatywna, prezes SA?może powołać prezesa po uzyskaniu pozytywnej opinii KRS.

- Negatywna opinia KRS jest dla prezesa sądu apelacyjnego wiążąca.