Holendrzy za żelazną kurtyną

Zdjęcia dwunastu holenderskich fotografów zrobione w Europie Środkowo-Wschodniej w czasie ostatniej dekady transformacji można oglądać w Gdańsku.

Aktualizacja: 01.05.2016 08:22 Publikacja: 01.05.2016 08:00

Wystawa „The Other Side / Po drugiej stronie" prezentuje różnorodny dorobek wybitnych holenderskich artystów zajmujących się fotografią dokumentalną i reportażową.

Wśród nazwisk twórców jest Ad van Denderen, znany z projektu „Go No Go", będącego kilkunastoletnią dokumentacją historii migracji europejskich zapoczątkowanych w latach 80. XX wieku. Uwiecznił on ludność podróżującą przez Albanię, Grecję, Turcję, Włochy, Portugalię, Belgię, Holandię, Francję i Niemcy. Na gdańskiej wystawie zobaczymy m.in. jego zdjęcia z Wilna z 1989 roku.

Ekspozycja zawiera też fotografie Sabine Joosten, która w latach 80. wykonała cykl fotoreportaży w krajach byłego bloku wschodniego - m.in. ówczesnej Czechosłowacji, Rosji, NRD i w Rumunii.

Stolicę tego ostatniego kraju fotografował ponadto Bert Verhoeff, który pracował dla wielu holenderskich gazet, w tym dla dziennika „Volkskrant". Przez kilka lat pełnił w nim ponadto funkcję szefa działu fotograficznego. Najbardziej znane zdjęcie Verhoeffa z Bukaresztu (zresztą publikowane na łamach „Volkskrant"), zrobione w 1989 roku, przedstawia Pałac Parlamentu schowany w zimowej mgle, a na śniegu przed budynkiem siedzące psy.

Hans van der Meer, w Polsce kojarzony z cyklu fotografii pokazujących amatorskie kluby piłkarskie w krajach Europy, w roku 1985 uchwycił atmosferę ulic Budapesztu. Artysta fotografował budowlańców przy pracy, przechodniów, pasażerów komunikacji miejskiej oraz mieszkańców, którzy próbowali odnaleźć się w ówczesnej rzeczywistości. Jedno z najbardziej charakterystycznych zdjęć przedstawia starszego człowieka uczepionego krat parterowego okna jakiegoś budynku. Inne pokazują na przykład mężczyznę toczącego po ulicy pralkę lub parę niosącą obite materiałem krzesła.

Z kolei Ad Nuis, jeden z kuratorów i inicjatorów gdańskiej wystawy, fotografik publikujący zdjęcia w wielu czołowych holenderskich gazetach, w latach 1980-1989 udokumentował życie w NRD i Polsce. Na jego fotografiach – pokazujących mieszkańców miast i wsi, robotników, handlarzy z targowisk – można niekiedy dostrzec elementy humoru mimo ponurych okoliczności. Jedno ze zdjęć z 1989 roku przedstawia mężczyznę na targowisku staroci w Krakowie, trzymającego w dłoniach atrapy pistoletów.

Na wystawie zorganizowanej przez Muzeum Narodowe w Gdańsku nie brakuje głównych bohaterów przełomowych wydarzeń. Jest na przykład fotografia autorstwa niezależnego dziennikarza Leo Erkena, przedstawiająca za szybą samochodu lub autobusu Lecha Wałęsę, układającego palce lewej dłoni w literę V. W 1993 roku Erken uwiecznił też ostatniego przywódcę KPZR Michaiła Gorbaczowa, jak zamyślony siedzi w fotelu w biurze swojej fundacji.

Wystawa „The Other Side / Po drugiej stronie. 12 holenderskich fotografów za żelazną kurtyną 1979–1989" swoją premierę miała w 2014 roku w Galerii Noorderlicht w Gronningen. W Polsce jest jednym z wydarzeń kulturalnych związanych z prezydencją Królestwa Niderlandów w Unii Europejskiej.

Ekspozycję można oglądać w Gdańskiej Galerii Fotografii Zielona Brama przy ul. Długi Targ 24 do 26 czerwca.

Wystawa „The Other Side / Po drugiej stronie" prezentuje różnorodny dorobek wybitnych holenderskich artystów zajmujących się fotografią dokumentalną i reportażową.

Wśród nazwisk twórców jest Ad van Denderen, znany z projektu „Go No Go", będącego kilkunastoletnią dokumentacją historii migracji europejskich zapoczątkowanych w latach 80. XX wieku. Uwiecznił on ludność podróżującą przez Albanię, Grecję, Turcję, Włochy, Portugalię, Belgię, Holandię, Francję i Niemcy. Na gdańskiej wystawie zobaczymy m.in. jego zdjęcia z Wilna z 1989 roku.

Pozostało 82% artykułu
1 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Sztuka
Omenaa Mensah i polskie artystki tworzą nowy rozdział Biennale na Malcie
Rzeźba
Rzeźby, które przeczą prawom grawitacji. Wystawa w Centrum Olimpijskim PKOl
Rzeźba
Trzy skradzione XVI-wieczne alabastrowe rzeźby powróciły do kościoła św. Marii Magdaleny we Wrocławiu
Rzeźba
Nagroda Europa Nostra 2023 za konserwację Ołtarza Wita Stwosza
Akcje Specjalne
Mapa drogowa do neutralności klimatycznej
Rzeźba
Tony Cragg, światowy wizjoner rzeźby, na dwóch wystawach w Polsce
Rzeźba
Paweł Kowal pisze o Magdalenie Abakanowicz: Trauma i sława