Na podstawie art. 24a ust. 1 ustawy o PIT m.in. osoby fizyczne prowadzące działalność są obowiązane prowadzić podatkową księgę przychodów i rozchodów albo księgi rachunkowe w sposób zapewniający ustalenie dochodu (straty), podstawy opodatkowania i wysokości należnego podatku za rok podatkowy, w tym za okres sprawozdawczy, a także uwzględnić w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych informacje niezbędne do obliczenia wysokości odpisów amortyzacyjnych. Obowiązek sporządzenia spisu z natury oraz jego termin wynika z rozporządzenia w sprawie prowadzenia książki przychodów i rozchodów.
Zgodnie z § 17 ust. 1 rozporządzenia w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów, zakup materiałów podstawowych oraz towarów handlowych musi być wpisany do księgi, z zastrzeżeniem § 30, niezwłocznie po ich otrzymaniu, najpóźniej przed przekazaniem do magazynu, przerobu lub sprzedaży. Treść § 27 ust. 1 tego rozporządzenia wskazuje, że podatnicy zobowiązani są do sporządzenia i wpisania do księgi spisu z natury: towarów handlowych, materiałów (surowców) podstawowych i pomocniczych, półwyrobów; produkcji w toku, wyrobów gotowych, braków i odpadów.
Osoby prowadzące działalność gospodarczą muszą przygotować spis z natury na koniec każdego roku podatkowego oraz na dzień 1 stycznia. Spis należy także sporządzić w przypadku zmian zachodzących w przedsiębiorstwie, np. w sytuacji zmiany wspólnika, zmiany proporcji udziałów wspólników, a także w chwili likwidacji działalności gospodarczej. W remanencie początkowym oraz końcowym przedsiębiorca zobowiązany jest ująć m.in. materiały podstawowe oraz materiały pomocnicze, a także surowce i materiały, których przedsiębiorca nie zużył w trakcie roku.
Więcej na ten temat: Remanent końcowy to obowiązek niektórych przedsiębiorców
