Małecki: senatorowie proponują złagodzenie kary za zgwałcenie dziecka

Senat jest na finiszu prac nad głośną nowelizacją Kodeksu karnego, który zmienia definicję zgwałcenia. O tym czy doszło do gwałtu miałby decydować brak świadomej i dobrowolnej zgody osoby pokrzywdzonej, a nie widoczne stawianie oporu. Jak ocenia Pan nowe przepisy?

Nowelizacja jest potrzebna. Wpisanie do art. 197 k.k. wyraźnego zastrzeżenia, że dochodzi do stosunku seksualnego mimo braku zgody osoby pokrzywdzonej to ważny krok w dobrą stronę. Jest to rozszerzenie definicji zgwałcenia. Celem jest uporządkowanie praktyki wymiaru sprawiedliwości oraz dostosowanie przepisu do realiów współczesności. Jednym z wariantów zgwałcenia oprócz groźby, przemocy czy podstępu będzie właśnie sytuacja, w której ktoś w jeszcze inny sposób doprowadzi inną osobę do obcowania płciowego lub innej czynności seksualnej.

Komisje senackie na ostatniej prostej chcą wnieść dwie poprawki. Czy ma pan do nich zastrzeżenia?

Pierwsza poprawka wydłuża vacatio legis ustawy z 6 miesięcy do roku. Wydłużenie vacatio legis w przypadku tak istotnej nowelizacji zawsze jest pożądane, by wszyscy adresaci przepisów mogli zapoznać się z nowymi regulacjami. Dotyczy to zarówno sądów i organów ścigania jak też obywateli. Wobec drugiej poprawki mam poważne wątpliwości. Jej uchwalenie będzie miało konsekwencje, z których senatorowie mogą sobie nie zdawać sprawy.

Czytaj więcej

Prawo karne

Seks bez zgody będzie gwałtem. Senatorowie poprawiają głośną nowelę KK

Poprawki do głośnej nowelizacji modyfikującej definicję zgwałcenia wnosi komisja senacka. Chodzi o m.in. o kwestię wykorzystania seksualnego dziecka i wydłużenie vacatio legis.

Co ma Pan na myśli?

Ta poprawka zmienia treść art. 197 par. 4 k.k., który reguluje wysokość kary za kwalifikowane zgwałcenie dziecka. W poprawce proponuje się dodanie zawężenia, że chodzi tylko o zgwałcenie małoletniego poniżej lat 15 polegające na doprowadzeniu go do obcowania płciowego. W aktualnym stanie prawnym przepis ten obejmuje zgwałcenie polegające i na obcowaniu płciowym i na każdej innej niedobrowolnej czynność seksualnej z dzieckiem.

Jakie ta zmiana będzie miała konsekwencje?

Konsekwencją będzie złagodzenie kary za zgwałcenie dziecka poprzez doprowadzenie go do innych czynności seksualnych. Po wprowadzeniu tej poprawki typ kwalifikowany zgwałcenia dziecka będzie dotyczył tylko obcowania płciowego i będzie za to groziła kara od 5 lat więzienia do dożywocia. Nastąpi natomiast złagodzenie odpowiedzialności za doprowadzenie dziecka do innych czynności seksualnych. Nie będzie to w ogóle kwalifikowane zgwałcenie, tak jak obecnie, a kara wymierzana w oparciu o art. 200 par. 1 k.k., będzie wynosiła od 2 do 15 lat pozbawienia wolności.

W jakich sytuacjach kara będzie niższa?

Inne czynności seksualne oznaczają wszystkie sytuacje poza pełnym współżyciem z dzieckiem. Mowa np. o obmacywaniu, całowaniu, dotykaniu narządów płciowych dziecka, czy zmuszaniu do dotykania narządów płciowych sprawcy.

Rzeczniczka Praw Dziecka twierdzi, że zmiany zawarte w tej poprawce są potrzebne po to, by „nastolatkowie w kontaktach miłosnych nie mieli kary dożywocia”. Co Pan sądzi o tej argumentacji?

To jakieś nieporozumienie. Po pierwsze, ta poprawka przecież niczego nie mówi o wieku sprawcy. Dotyczy więc także 40-letniej osoby z zaburzeniami preferencji seksualnych, która krzywdzi dziecko. Po drugie, nie mówimy tu o „kontaktach miłosnych”, tylko o zgwałceniu za pomocą przemocy, groźby czy podstępu. Po trzecie, zgodnie z art. 54 par. 2 k.k. nastolatek do lat 18 w obecnym stanie prawnym nie może usłyszeć kary dożywotniego pozbawienia wolności. Mam wrażenie, że Pani Rzecznik myli omawiany obecnie przepis z art. 200 par. 1 k.k., który obejmuje również dobrowolne kontakty miłosne nastolatków.

Czytaj więcej

Prawo karne

Milczenie to nie zgoda na seks. Prawniczka o gwałtach i ich ofiarach

W 90 proc. spraw dotyczących zgwałcenia pokrzywdzone nie stawiają widocznego oporu. Milczenie nie oznacza jednak zgody na seks. Tylko „tak” znaczy „tak” – mówi radczyni prawna Agata Bzdyń.

Jak pan ocenia tę zmianę?

Cel procedowanej ustawy jest zupełnie inny. Nowela rozszerza definicję zgwałcenia, co jest w pełni uzasadnione. Jednocześnie jednak poprawka senacka zmniejsza karę grożącą za zgwałcenie dziecka w przypadku innych czynności seksualnych. Nie ma żadnego powodu, by akurat teraz i akurat w tej ustawie wprowadzić taką zmianę. Poprawka jest narażona na zarzut wyjścia poza zakres przedłożenia i w mojej ocenie ma to miejsce.

Senatorowie podejmą decyzję w tej sprawie jeszcze w tym tygodniu. Co powinni zrobić z tą poprawką?