W kodeksie karnym skarbowym są instytucje prawne skutkujące zaniechaniem ukarania sprawcy lub złagodzeniem grożących mu sankcji. Warunkiem podstawowym ich zastosowania jest uiszczenie należności publicznoprawnej uszczuplonej czynem zabronionym. Mowa o tzw. czynnym żalu, korekcie deklaracji (zeznania), dobrowolnym poddaniu się odpowiedzialności, skazaniu bez rozprawy i o dobrowolnym poddaniu się karze.
Gdy podatnik zawiadomi urząd skarbowy na piśmie, że popełnił czyn zabroniony przez k.k.s., np. nie złożył w terminie deklaracji dla podatku VAT, zanim urząd sam będzie miał w tej kwestii wyraźnie udokumentowaną wiadomość, i wraz z zawiadomieniem złoży tę zaległą deklarację oraz zapłaci wynikający z niej podatek z odsetkami za zwłokę, uniknie co do zasady odpowiedzialności karnej skarbowej (tzw. czynny żal). Organ ścigania nie będzie mógł wówczas wszcząć postępowania, a już wszczęte będzie zobowiązany umorzyć.