Urzędy ściągną mandaty drogowe ze zwrotu podatku. Punkty karne będą kasowane, gdy kierowca zapłaci mandat

Od 1 grudnia 2021 r. mandaty dla kierowców będą dużo wyższe, nawet 5 tys. zł za przekroczenie prędkości. 30 tys. zł wynosić ma grzywna za wykroczenia drogowe. Wielu ekspertów od bezpieczeństwa ruchu drogowego uważa, że nieważna jest wysokość kary, tylko jej nieuchronność. Teraz w egzekucję włączy się skarbówka.

Co to oznacza dla kierowców? Nic dobrego.

Czytaj też:

Grzywny dla kierowców w górę od 1 grudnia. Rząd przyjął projekt

Mandaty w górę, a co roku państwo nie odzyskuje 100 mln zł

Płacz i płać

Punkty karne będą kasowane dopiero po upływie dwóch lat od wykroczenia. Ma to zapewnić szybkie i skuteczne doprowadzenie do wykonania kary. Do ich skasowania dojdzie dopiero wtedy, gdy kierowca zapłaci mandat.

– Polska Federacja Stowarzyszeń Szkół Kierowców taki pomysł zgłaszała już kilka lat temu – przypomina Krzysztof Bandos, prezes Federacji.

Z jednej strony kierowca dostaje bonus w postaci skasowania punktów; z drugiej mandaty zostaną opłacone bez dodatkowych wezwań czy egzekucji.

Nowym rozwiązaniem jest kierowanie pieniędzy pochodzących z grzywien na finansowanie zadań inwestycyjnych związanych z poprawą bezpieczeństwa ruchu drogowego oraz budowy lub przebudowy dróg krajowych.

A to ma się przyczynić do dalszej poprawy bezpieczeństwa uczestników ruchu drogowego.

Noga z gazu

Łatwiejsze ma być ściąganie należności z mandatów.

– Urząd skarbowy będzie mógł zaliczyć zwrot podatku na poczet nieopłaconego mandatu karnego. Takie rozwiązanie ma na celu zwiększenie nieuchronności kary i grzywien nakładanych za popełnione wykroczenia drogowe – uzasadniają autorzy tego pomysłu.

Co to oznacza dla wszystkich kierowców?

– Dyrektywa kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa oznacza branie pod uwagę społecznego odbioru kary, przy czym efekty ogólnoprewencyjne powinny zostać osiągnięte przez nieuchronność odpowiedzialności karnej, nie zaś – z wyjątkiem określonego rodzaju przestępstw – poprzez surowość stosowanej represji – zauważa radca prawny Piotr Pałka z kancelarii Derc Pałka.

Jego zdaniem przekierowanie zwrotu podatku na poczet nieopłaconego mandatu karnego to słuszne rozwiązanie, pod warunkiem że będzie następowało automatycznie, tj. zwrot podatku zostanie zmniejszony o wysokość nieopłaconego mandatu bez konieczności wszczynania postępowania egzekucyjnego.

– Mechanizm ten jednak powinien być rozszerzony o inne świadczenia, np. o 500+, tylko bowiem szeroka nieuchronność kary pomoże osiągnąć zamierzony cel – zauważa prawnik.

Krzysztof Musiał, doradca podatkowy, jest mniej optymistyczny:

– Moim zdaniem jest to zmiana niekorzystna – twierdzi. – I dodaje, że aby organy podatkowe w wyniku egzekucji mogły rozliczać mandaty ze zwrotów podatku, skarbówka musi uzyskać pełen wgląd w rejestr karny, aby weryfikować ewentualne potrącenia z tytułu wykroczeń drogowych. Następnym krokiem, jak się wydaje, może być już tylko sytuacja, w której zwrot podatku będzie mógł być pozostawiony do zapłaty przyszłych mandatów.

– Niewątpliwie możemy sobie wyobrazić, że osoba oczekująca na zwrot podatku nie będzie nawet wiedziała o mandacie z fotoradaru. Ten zostanie w myśl tej regulacji automatycznie zaspokojony ze zwrotu jej podatku – zauważa doradca.

Dane o egzekwowaniu mandatów dziś są mało optymistyczne: budżet państwa traci rocznie ok. 100 mln zł z przedawnionych mandatów karnych. I nic się nie zmienia od lat. Już w 2013 r.

Najwyższa Izba Kontroli alarmowała w raporcie, że w Polsce tylko połowa ukaranych (47 proc.) płaci dobrowolnie mandaty. W ok. 23 proc. spraw kary zostały wyegzekwowane pomimo uchylania się ukaranych od dokonania płatności. Natomiast ok. 30 proc. nałożonych sankcji państwu nie udało się wyegzekwować i po upływie trzech lat uległy przedawnieniu.

Wkrótce – od 1 grudnia 2021 r. – ma się to zmienić. W latach 2016–2018 (zbadała to Najwyższa Izba Kontroli) były przypadki nałożenia na tę samą osobę więcej niż 330 mandatów, a w czterech – więcej niż 500 mandatów. Rekordzista dostał mandaty na kwotę ponad 147 tys. zł.