Składki ZUS: można samodzielnie wpłacać składki na emeryturę

- Czy opłacanie składki na ubezpieczenie emerytalno-rentowe przez osobę pobierającą świadczenie przedemerytalne zwiększy wysokość jej przyszłej emerytury? – pyta czytelnik.

W myśl art. 7 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn. DzU z 2016 r., poz. 963 ze zm.) prawo do dobrowolnego objęcia ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi przysługuje osobom, które nie spełniają warunków do objęcia tymi ubezpieczeniami obowiązkowo. Osoba, która nie ma tytułu do obowiązkowych ubezpieczeń emerytalnego i rentowych, może do nich przystąpić w dowolnym czasie i dobrowolnie opłacać składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. ZUS obejmuje ją ubezpieczeniami od dnia wskazanego we wniosku, ale nie wcześniej niż od dnia, w którym go złożyła.

Od zadeklarowanej kwoty

Podstawą wymiaru, od której osoba objęta ubezpieczeniami na powyższych zasadach opłaca składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, jest zadeklarowana kwota. Nie może być ona jednak niższa niż minimalne wynagrodzenie za pracę, czyli 1850 zł w 2016 r. Zgłoszenia do ubezpieczeń dokonuje się na druku ZUS ZUA z kodem tytułu ubezpieczenia 19 00.

U osób objętych dobrowolnym ubezpieczeniem emerytalnym i rentowymi roczna podstawa wymiaru składek na te ubezpieczenia w roku kalendarzowym nie może być wyższa od kwoty odpowiadającej 30-krotności prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej na dany rok kalendarzowy. W 2016 r. wynosi ona 121 650 zł.

Po przekroczeniu limitu rocznej podstawy wymiaru składek emerytalnej i rentowych do końca tego roku kalendarzowego tych danin nie należy już odprowadzać.

Dobrowolne ubezpieczenie emerytalne i rentowe ustaje od dnia wskazanego we wniosku o wyłączenie z tych ubezpieczeń.

Podstawa świadczenia

W myśl art. 21 ust. 3 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn. DzU z 2016 r., poz. 887 ze zm.; dalej: ustawa emerytalna) podstawę wymiaru emerytury dla osoby, która wcześniej pobierała świadczenie przedemerytalne na podstawie przepisów o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu, stanowi podstawa wymiaru emerytury przyjęta do ustalenia świadczenia przedemerytalnego. Uwzględnia się w niej wszystkie kolejne waloryzacje przypadające w okresie następującym po ustaleniu prawa do świadczenia przedemerytalnego albo podstawę wymiaru ustala się na nowo w myśl art. 15 ustawy emerytalnej. Zgodnie z nim podstawę wymiaru emerytury i renty stanowi przeciętna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe lub na ubezpieczenie społeczne w okresie:

- kolejnych 10 lat kalendarzowych wybranych przez zainteresowanego z ostatnich 20 lat kalendarzowych poprzedzających bezpośrednio rok, w którym zgłoszono wniosek o emeryturę lub rentę lub na wniosek ubezpieczonego,

- 20 lat kalendarzowych przypadających przed rokiem zgłoszenia wniosku wybranych z całego okresu podlegania ubezpieczeniu.

Natomiast osoby przechodzące ze świadczenia przedemerytalnego na emeryturę według dotychczasowych zasad mają obliczoną emeryturę na nowo z zastosowaniem kwoty bazowej, jaka obowiązuje w dniu uzyskania wieku emerytalnego. Ponadto okres, jaki upłynął od przejścia na świadczenie przedemerytalne do chwili otrzymania emerytury ustawowej, uwzględnia się jako okres nieskładkowy przy ustalaniu prawa do emerytury i obliczaniu jej wysokości zgodnie z art. 7 ustawy emerytalnej. Wpływa to na zwiększenie emerytury.

Od 1 stycznia 2013 r. przejście ze świadczenia przedemerytalnego na emeryturę według nowych zasad następuje z dniem osiągnięcia wydłużonego wieku emerytalnego. Szczegółowo określa go art. 24 ust. 1a i 1b oraz w art. 27 ust. 2 i 3 ustawy emerytalnej, chyba że prawo do świadczenia ustanie lub wygaśnie przed tym dniem.

16 listopada Sejm przyjął jednak ustawę o obniżeniu wieku emerytalnego do 60 lat dla kobiet, 65 – dla mężczyzn. Zmiany te mają obowiązywać od 1 października 2017 r. Z informacji uzyskanej w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej wynika, że nie planuje się zmiany przepisów w zakresie zasad obliczania wysokości emerytury przyznawanej po świadczeniu przedemerytalnym.

Nie ten przypadek

Prawo do dobrowolnego opłacania składek nie przysługuje osobom, które podlegają im obowiązkowo.

Przykład

Pracodawca ma zamiar zatrudnić na umowę o pracę osobę, która pobiera świadczenie przedemerytalne. Z tytułu wykonywania etatowej pracy zatrudniony zawsze podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym: emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu, a także ubezpieczeniu zdrowotnemu. Pracodawca musi więc za tę osobę regulować te składki. Jako płatnik składek musi najpierw dokonać zgłoszenia pracownika do ubezpieczeń społecznych na formularzu ZUS ZUA. Zgłasza go do obowiązkowych ubezpieczeń z kodem tytułu 01 10 X X. Osoba mająca ustalone prawo do świadczenia przedemerytalnego nie jest traktowana w ZUS (do celów ubezpieczeniowych) jako ta z ustalonym prawem do emerytury. Dlatego dokonując jej zgłoszenia w ZUS, w piątym znaku kodu tytułu ubezpieczenia pracodawca powinien wpisać cyfrę "0", czyli informację o tym, że ubezpieczonym jest osoba, która nie ma ustalonego prawa do emerytury lub renty.

Za każdy miesiąc kalendarzowy pracodawca sporządza i przekazuje do ZUS za pracownika dokumenty rozliczeniowe, tj. miesięczny raport ZUS RCA. Wraz z deklaracją rozliczeniową ZUS DRA stanowi on komplet dokumentów rozliczeniowych. W nich uwzględnia należne składki od wszystkich wypłat podlegających składkom ZUS dokonanych lub postawionych do dyspozycji pracownika od pierwszego do ostatniego dnia miesiąca kalendarzowego, którego one dotyczą.

Jaka wysokość

Emeryturę według nowych zasad oblicza się, dzieląc podstawę obliczenia emerytury przez średnie dalsze trwanie życia ustalone dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę osoby ubiegającej się o emeryturę. Podstawę obliczenia emerytury stanowi suma kwot zwaloryzowanego kapitału początkowego i zwaloryzowanych składek na ubezpieczenie emerytalne. Im wyższy wymagany wiek, tym mniejsza odpowiednia dla niego średnia trwania życia, a w efekcie, wyższa emerytura.

Składki Renty

- Czy opłacanie składki na ubezpieczenie emerytalno-rentowe przez osobę pobierającą świadczenie przedemerytalne zwiększy wysokość jej przyszłej emerytury? – pyta czytelnik.

Pozostało 86% artykułu