Pracujący za granicą nie otrzyma świadczenia

Praca za granicą ma znaczenie przy ustalaniu prawa do emerytury. Osoby, które wyjechały za chlebem do państw Unii, nie mogą jednak liczyć na świadczenie przedemerytalne w Polsce. Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie wliczy im do stażu pracy okresu przepracowanego za granicą.

Rozbieżne orzeczenia

Leon K.  przez rok był zatrudniony w Irlandii na czas nieokreślony. Zatrudnienie ustało z przyczyn ekonomicznych. Następnie przez pół roku Leon K. pobierał zasiłek dla bezrobotnych. W tym czasie nie odmówił przyjęcia propozycji pracy zarobkowej. Zwrócił się więc do organu rentowego o przyznanie prawa do świadczenia przedemerytalnego. ZUS odmówił. Okres ubezpieczenia  kwalifikował wnioskodawcę do przyznania świadczenia, ale  tylko razem z czasem przepracowanym za granicą.

Sprawa trafiła do sądu okręgowego. Ten przyznał prawo do świadczenia przedemerytalnego. ZUS odwołał się od orzeczenia i wygrał sprawę. Sąd Apelacyjny w Lublinie uznał, że okres zatrudnienia wnioskodawcy w Irlandii nie może być uwzględniony ani w zakresie stażu, ani w  przyczynach rozwiązania stosunku pracy (sygn. III AUa 666/10).

Wystąpienie rzecznika

Choć praktyka nieuwzględniania zagranicznego stażu pracy jest zgodna z przepisami, budzi wątpliwości natury konstytucyjnej.

– Ustalenie zasad przyznawania świadczeń przedemerytalnych zostało pozostawione ustawodawstwu krajowemu. Zastanawiamy się jednak, czy przepisy polskiego prawa nie powinny zostać zmienione. Mogą być sprzeczne z konstytucyjną zasadą równości. Zwróciliśmy się  do ministra pracy i polityki społecznej o zajęcie stanowiska w tej sprawie –  mówi Lesław Nowacki z Biura  RPO.

Jak wynika z preambuły do unijnego rozporządzenia z 29 kwietnia 2004 r. w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego,  pracownicy migrujący muszą być równo traktowani. Ponieważ jednak w państwach członkowskich świadczenia przedemerytalne są rzadkością, zasada sumowania okresów zatrudnienia nie powinna mieć do nich zastosowania.

– Niemożność uzyskania świadczeń przedemerytalnych przez pracowników zatrudnionych wcześniej za granicą niewątpliwie oznacza odmienne  ich potraktowanie  w stosunku do  zatrudnionych w Polsce – tłumaczy Lesław Nowacki.

Nie każde jednak odmienne traktowanie będzie dyskryminacją. W szczególności nie będzie dyskryminacją inne traktowanie podmiotów znajdujących się w różnej sytuacji wynikającej z obiektywnych przesłanek mające zgodny z prawem cel i proporcjonalne do tego celu.  Zasadnicze będzie więc tu rozstrzygnięcie, czy odmówienie świadczeń, które finansowane są z funduszu  pracy ( tak samo jak świadczenia dla bezrobotnych), osobom, które nie pracowały odpowiednio długo w Polsce, narusza konstytucyjną zasadę równości.

Masz pytanie, wyślij e-mail do autorki k.wojcik@rp.pl

Opinia

Marek Wandzel,  adwokat, wspólnik w Kancelarii Książek & Bigaj

Świadczenie przedemerytalne jest zabezpieczeniem z pogranicza zabezpieczenia emerytalnego i na wypadek bezrobocia. Otrzymują je osoby, które  pozostają bez pracy wskutek zwolnienia z przyczyn niedotyczących pracowników i pobierały zasiłek dla bezrobotnych, mają określony wiek, a przy tym staż uprawniający do emerytury. Należy o tym pamiętać podczas oceny uprawnień pracowników migrujących. Paradoks polega na tym, że ta sama osoba po osiągnięciu wieku emerytalnego będzie mogła przy ocenie uprawnienia do emerytury skorzystać z dobrodziejstwa art. 6 rozporządzenia z 2004 r., na którym nie mogła się oprzeć przy ocenie uprawnienia do świadczenia przedemerytalnego.

Czytaj też

»

Praktyka ZUS niezgodna z unijnym prawem

Zobacz

»

Prawo dla Ciebie