Więcej uprawnionych do wcześniejszej emerytury za pracę w szczególnych warunkach

Naczelny Sąd Administracyjny rozszerza krąg uprawnionych do umieszczenia w ewidencji osób wykonujących prace w szczególnych warunkach

Publikacja: 19.11.2012 08:24

Więcej uprawnionych do wcześniejszej emerytury za pracę w szczególnych warunkach

Foto: PhotoXpress

Uchwała NSA stwierdza, że pracownika zatrudnionego w szczególnych warunkach można wpisać do takiej ewidencji także wówczas, gdy wykonuje on inne, dodatkowe czynności, wskazane przez pracodawcę (sygnatura akt I OPS 4/12).

Zgodnie z ustawą z 2008 r. o emeryturach pomostowych ZUS prowadzi centralny rejestr stanowisk, na których wykonywane są prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, oraz rejestr pracowników, za których należy obowiązkowo opłacać składki na Fundusz Emerytur Pomostowych. Taki wykaz oraz ewidencję muszą też prowadzić pracodawcy. W razie nieumieszczenia w ewidencji pracownikowi przysługuje skarga do Państwowej Inspekcji Pracy. PIP może też nakazać pracodawcy umieszczenie w ewidencji lub wykreślenie z niej.

Sądy administracyjne, rozpatrując skargi na decyzje PIP, nie były jednak zgodne, kogo uznać za pracownika wykonującego pracę o szczególnym charakterze. W wyroku z 7 września 2011 r. (sygn. I OSK 422/11) NSA stwierdził np., że tylko tego, który w pełnym wymiarze wykonuje pracę na stanowisku wymienionym w załączniku nr 2 do ustawy o emeryturach pomostowych. I ten tylko kwalifikuje się do objęcia go ewidencją. Jeśli natomiast wykonuje także inne czynności, jego praca nie może być traktowana jako wykonywana w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze. Takie stanowisko NSA zajął również w innych wyrokach.

Bez znaczenia jest fakt, że w trakcie pracy wykonuje się również inne czynności

Z kolei w odmiennych orzeczeniach (np. OPS 440/11) NSA uznał, że pracownik powinien być wpisany do ewidencji tych, za których należy obowiązkowo opłacać składki na FEP, gdy jest zatrudniony w pełnym wymiarze godzin oraz gdy wykonuje rodzaj pracy wymieniony w załączniku nr 2 do ustawy.

Bez znaczenia jest natomiast to, czy w trakcie tej pracy wykonuje także inne czynności. Gdyby bowiem przyjąć, że tylko praca o szczególnym charakterze w pełnym wymiarze uprawnia do emerytury pomostowej, zamykałoby to drogę do jej uzyskania przez tych, którym pracodawca, choćby na krótki czas, powierzył również inne obowiązki. Wykluczałoby z prawa do emerytury pomostowej np. pilotów i kontrolerów ruchu lotniczego, dyżurnych ruchu pociągów i inne osoby wymienione w załączniku nr 2 do ustawy.

Opowiadając się za taką właśnie interpretacją, NSA przypomniał, że prawo do emerytury pomostowej zależy od wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze przez 15 lat. Nie rozstrzyga jednak o tym ani wpis do ewidencji, ani decyzja PIP, lecz organy rentowe.

Ewidencja ma jedynie na celu ujawnienie pracowników, którzy wykonują prace o szczególnym charakterze, bez względu na ich rozmiar oraz na to, czy wykonują inne prace. Zatrudniony, który pracuje na takim stanowisku, powinien więc być umieszczony w ewidencji niezależnie od tego, czy pracodawca powierzył mu też inne prace.

Matura i egzamin ósmoklasisty
Matura i egzamin ósmoklasisty 2025 z "Rzeczpospolitą" i WSiP
Prawo drogowe
Ważny wyrok ws. płatnego parkowania. Sąd: nie można nakładać kar za spóźnienie
Oświata i nauczyciele
Nauczyciele nie ruszyli masowo po pieniądze za nadgodziny. Dlaczego?
Prawo w Polsce
Jak zmienić miejsce głosowania w wyborach prezydenckich 2025?
Prawo drogowe
Ważny wyrok dla kierowców i rowerzystów. Chodzi o pierwszeństwo