Filibuster, czyli jak Partia Demokratyczna nie posiadając większości sparaliżowała administrację Donalda Trumpa

Zawieszenie administracji federalnej rozpoczęło się w USA 1 października o godzinie 0.01 czasu wschodniego (EDT) (6.01 czasu polskiego). Na razie nie wiadomo, jak długo potrwa. Do shutdownu doszło w USA po raz pierwszy od siedmiu lat – poprzednia taka sytuacja miała miejsce na przełomie 2018 i 2019 roku i trwała 35 dni. 

Zawieszenia (shutdown) administracji federalnej w USA

Foto: PAP

Administracja federalna w USA sparaliżowana, mimo że partia Donalda Trumpa ma większość w obu izbach Kongresu

W czasie zawieszenia (shutdownu) administracja federalna ogranicza działanie do wykonywania tylko kluczowych zadań – wielu urzędników kierowanych jest na przymusowe, bezpłatne urlopy, a ci, którzy pozostają w pracy (m.in. policjanci czy żołnierze) nie otrzymują wynagrodzenia do czasu przełamania impasu ws. budżetu.

Tegoroczny shutdown jest wynikiem sporu o dopłaty do ubezpieczeń społecznych najuboższych mieszkańców kraju. Program tych dopłat wkrótce wygasa, a Partia Demokratyczna domaga się, aby wprowadzić je na stałe, ponieważ w innym przypadku koszty ubezpieczeń społecznych dla Amerykanów objętych Ustawą o Przystępnej Opiece Zdrowotnej (Affordable Care Act) znacząco wzrosną. 

Czytaj więcej

Polityka

USA: Administracja zawiesza działanie. Nie ma porozumienia ws. budżetu

Administracji Donalda Trumpa i Partii Republikańskiej nie udało się przełamać impasu w Senacie US...

Partia Republikańska, która dysponuje większością w obu izbach Kongresu, w Izbie Reprezentantów (dysponuje tu 222 mandatami przy 217 mandatach Partii Demokratycznej) przyjęła ustawę, która zapewniała administracji finansowanie na siedem tygodni. Jednak ustawa utknęła w Senacie – mimo że Partia Republikańska ma tu większość (53 do 47).

Filibuster, czyli parlamentarny „korsarz”. Mniejszość w Senacie USA może zablokować większość

Partia Demokratyczna do zablokowania ustawy wykorzystała procedurę określaną jako filibuster. To sposób obstrukcji parlamentarnej polegający na – jak często mówi się potocznie – „zagadywaniu ustawy na śmierć” lub „zagarnięciu debaty”. Polega to na przedłużającej się w nieskończoność debacie nad projektem, uniemożliwiającej poddanie go głosowaniu. 

Słowo filibuster ma pochodzić od holenderskiego słowa vrijbuiter, oznaczającego „pirata” lub „korsarza”. W przypadku procedury obstrukcji parlamentarnej można mówić o kimś, kto „przechwytuje” debatę, jak piraci dokonujący abordażu na statek handlowy. 

Procedura obstrukcji przez przedłużanie debaty nad projektem przepisów prawnych znana była już w starożytnym Rzymie, gdzie stosował ją senator Kato Młodszy, który – nie chcąc dopuścić do wejścia w życie przepisów, z którymi się nie zgadzał, wygłaszał wielogodzinne mowy trwające często do zmroku, gdy – zgodnie z procedurą – praca rzymskiego Senatu się kończyła. 

W Stanach Zjednoczonych filibuster to procedura przewidziana przez regulamin Senatu. Regulamin pozwala na prowadzenie debaty tak długo, jak długo chcą tego zainteresowani senatorowie – chyba że Senat przerwie debatę większością 3/5 zaprzysiężonych senatorów (zazwyczaj oznacza to konieczność uzyskania 60 głosów w liczącej 100 senatorów izbie wyższej Kongresu). Według zwolenników tej praktyki filibuster jest „duszą Senatu”. Praktyka ta pozwala mniejszości wymuszać ustępstwa na większości, jeśli ta nie posiada wymaganych do jej zablokowania 60 głosów. W głosowaniu ostatniej szansy w Senacie, do którego doszło w przeddzień shutdownu, za przerwaniem debaty nad ustawą zapewniającą finansowanie administracji zagłosowało 55 senatorów.