Macronizm w odwrocie. Czy liberalną Francję uda się uratować?

Paraliż kraju: taki scenariusz wydaje się dziś najprawdopodobniejszy po wyborach parlamentarnych 30 czerwca i 7 lipca. Sondaż instytutu Harris podaje, że żadna z wielkich formacji politycznych nie uzyska w ich wyniku 289 mandatów, jakie zapewniają większość w 577-osobowym Zgromadzeniu Narodowym.

Skrajnie prawicowe Zjednoczenie Narodowe miałoby dostać od 235 do 265 deputowanych, nowy sojusz lewicy występujący pod nazwą Front Ludowy od 115 do 145 posłów, a liberałowie związani z prezydentem od 125 do 155 szabel. Swoich przedstawicieli (od 40 do 55) mieliby też mieć Republikanie – spadkobiercy gaullistowskich konserwatystów.

– Z takim układem nie da się zbudować trwałej większości. Rząd, który powstanie, od razu upadnie przy głosowaniu budżetu w październiku. Tyle że zgodnie z konstytucją prezydent nie może rozwiązać parlamentu przed upływem roku. Wchodzimy więc w okres blokady władzy – mówi „Rzeczpospolitej” wysokiej rangi przedstawiciel francuskich władz.

Czytaj więcej

Dyplomacja

Jest deklaracja lidera partii Le Pen ws. pomocy wojskowej dla Ukrainy

Lider Zjednoczenia Narodowego, partii Marine Le Pen, wypowiedział się w sprawie dostaw pomocy woj...

Jego zdaniem to de facto oznacza koniec „macronizmu”, wielkiego programu reform, jaki w maju 2017 roku wyniósł do Pałacu Elizejskiego najmłodszego przywódcę kraju od Napoleona Bonaparte. 

W 2017 roku Emmanuel Macron chciał przekształcić Unię w potęgę. Dziś przyznaje, że jest „śmiertelna”

Skoro Macron, do którego zaufanie deklaruje ledwie 24 proc. Francuzów (tylko o punkt więcej niż u szczytu kryzysu „żółtych kamizelek” przed sześciu laty), ma związane ręce, to choć do wyborów prezydenckich pozostały trzy lata, można już pokusić się o zarys bilansu, z jakim przejdzie do historii.

W noc wyborczą 7 maja 2017 roku zwycięski Emmanuel Macron poszedł na spotkanie z ludem Francji nie w takt „Marsylianki”, ale finałowej kantaty IX symfonii Beethovena – hymnu Europy.

To był sygnał, że Unia będzie odgrywała kluczową rolę w programie nowego prezydenta. Chciał przekształcić ją w „suwerenną potęgę”. Jednak w wywiadzie sprzed miesiąca dla „Economista” prezydent sam z przerażeniem stwierdzał, że „Unia jest śmiertelna”. – Załamanie może potoczyć się bardzo szybko – ostrzegał. 

Czytaj więcej

Polityka

Zjednoczenie Narodowe chce sprywatyzować media publiczne. „Potrzebują wolności"

Stojący na czele Zjednoczenia Narodowego Jordan Bardella potwierdził, że jeśli w przedterminowych...

XXVII edycja rankingu Lista 500

"Rzeczpospolita" nagrodziła największe firmy w Polsce

Poznaj laureatów

Przez te siedem lat Wspólnota osiągnęła sporo. Zaangażowała się w obronę demokracji, w szczególności w Polsce i na Węgrzech. Uzgodniła ambitny plan walki z ociepleniem klimatu. Potrafiła koordynować walkę z pandemią i już trzeci rok utrzymuje wspólny front w sprawie Ukrainy, w szczególności poprzez nałożenie sankcji na Moskwę. 

Jednak nie ma mowy o przebudowie instytucjonalnej Unii, jakiej pragnął Macron (prezydent Europy desygnowany w wyborach powszechnych czy zwielokrotnienie budżetu Brukseli): w Paryżu i Berlinie nikt nie zamierza ryzykować kryzysem, gdyby doszło do otwarcia unijnych traktatów. 

– Unia choruje na brak przywództwa. Nikt nie jest w stanie nadać jej kierunku działania – mówi „Rzeczpospolitej” wysoki rangą niemiecki dyplomata. 

Sam Macron uważa, że wobec wojny w Ukrainie i możliwego powrotu do Białego Domu Donalda Trumpa priorytetem jest budowa autonomicznej polityki obronnej. Choć jednak większość krajów Unii zaczęła gwałtownie podnosić wydatki na zbrojenia, to nie ma mowy o koordynacji strategii zagranicznej: francuski prezydent nie jest w stanie ułożyć się choćby z kanclerzem Olafem Scholzem. 

Poczucie braku bezpieczeństwa: to najbardziej zaciążyło na ocenie prezydenta przez Francuzów

Słabość Unii bierze się przede wszystkim ze słabości jej krajów członkowskich, zaczynając od drugiego najważniejszego: Francji. Jeśli jest jeden powód, dla którego marnie zakończyła się kariera polityczna poprzednika Macrona Franҫois Hollande’a to jest nim porażka w walce z bezrobociem. Tu obecny prezydent osiągnął sporo. W 2023 roku udział bezrobotnych (7,1 proc. osób w wieku produkcyjnym) spadł do najniższego poziomu od 1982 roku (teraz nieco wzrósł do 7,5 proc.). Jednym z powodów jest udana liberalizacja reguł na rynku pracy. Innym uatrakcyjnienie warunków działania firm międzynarodowych w ramach programu Choose France: w ub.r. kraj zdołał przyciągnąć 15 mld euro obcych inwestycji na czele z fabryką Microsoftu w Miluzie o wartości 4 mld euro. 

Ale jest i ciemniejsza strona tego medalu. S&P 31 maja obniżył notowanie francuskiego długu do poziomu Portugalii: cztery oczka poniżej Niemiec. Kraj jest zadłużony po uszy (115 proc. PKB), a obietnica Macrona sprowadzenia deficytu budżetowego poniżej 3 proc. PKB spełzła na niczym.

Czytaj więcej

Polityka

Marine Le Pen poprowadzi Francję ku bankructwu?

Sto miliardów euro rocznie: tyle dodatkowo każdego roku kosztowałyby budżet państwa obietnice Zje...

Pytani, czemu odwracają się od prezydenta, Francuzi wskazują na słabość usług państwa: szkolnictwo, służbę zdrowia, policję. To przypadłości, które Francja podziela z wieloma innymi krajami Unii. Tyle że nie ma ona we Wspólnocie równych, gdy idzie o udział wydatków publicznych (prawie 60 proc. PKB). Inaczej mówiąc, Francuzi płacą jak za zboże za mierność, którą inni mają o wiele taniej.