Koniec marzeń o klejnocie dla Andrzeja Dudy

Prezydent Andrzej Duda nie otrzyma królewskiego Łańcucha Orderu Orła Białego, wartego miliony złotych. Weto zgłosiły komisje senackie. Przed wojną łańcuch taki przysługiwał prezydentowi Ignacemu Mościckiemu.

Aktualizacja: 15.06.2023 08:09 Publikacja: 15.06.2023 03:00

Łańcuch Orderu Orła Białego, Klejnot Rzeczypospolitej

Łańcuch Orderu Orła Białego, Klejnot Rzeczypospolitej

Foto: Wikimedia Commons, Creative Commons Attribution-Share Alike 3.0 Unported license

W 1764 roku warszawski złotnik Joachim Friedrich Jacobson wykonał na koronację Stanisława Augusta Poniatowskiego królewski Łańcuch Orderu Orła Białego. Składał się 24 emaliowanych ogniw, przedstawiających naprzemiennie Orła Białego, Najświętszą Maryję Pannę i monogram maryjny, czyli ułożone w ornament litery MARIA. Zawieszono na nim wysadzany brylantami krzyż orderowy.

Senatorowie PiS chcieli królewskiego łańcucha dla Andrzeja Dudy

Zrabowany przez Rosjan łańcuch udało się odzyskać w 1921 r., a przed wojną przysługiwał prezydentowi Ignacemu Mościckiemu, który nałożył go co najmniej raz, podczas przyjęcia noworocznego w 1939 r. Nie trafi jednak na ramiona Andrzeja Dudy. We wtorek senackie komisje Kultury i Ustawodawcza, wbrew stanowisku senatorów PiS, odrzuciły poświęcony temu projekt.

Czytaj więcej

Prezydent nie dostanie królewskiego łańcucha. „Odroczenie na wieczne nigdy”?

To zakończenie historii, która zaczęła się jeszcze w ubiegłej kadencji, gdy do Senatu wpłynęła petycja, której autor zaproponował przywrócenie łańcucha. Rozpatrzyła ją senacka Komisja Praw Człowieka, Praworządności i Petycji, która głównie za sprawą senatorów PiS przygotowała projekt ustawy przewidujący, że „uroczystą odznaką godności Wielkiego Mistrza jest Łańcuch Orderu Orła Białego”, a „łańcuch ten jest Klejnotem Rzeczypospolitej”. – Przywrócenie łańcucha jest rzeczą oczywistą – mówił senator PiS Robert Mamątow.

Minister kultury Piotr Gliński popierał projekt

Projekt poparł wicepremier i minister kultury Piotr Gliński oraz działająca przy MSWiA Komisja Heraldyczna. Uwag nie zgłosiła Kancelaria Prezydenta, co było traktowane jako zielone światło dla dalszych prac.

Pomysł, by odtwarzać dla prezydenta łańcuch za miliony, jest kompletnie nieprzystający do współczesnych realiów.

Problem w tym, że nikt tak naprawdę nie zastanawiał się, jak w praktyce wyglądałaby realizacja projektu. A w szczególności, czy prezydent miałby otrzymać oryginalny łańcuch czy jego kopię.

Ile kosztowałby królewski łańcuch dla Andrzeja Dudy?

Adam Orzechowski, specjalista od insygniów królewskich, mówił na łamach „Rzeczpospolitej”, że każda z tych opcji oznaczałaby wielomilionowy wydatek. – Do kopii łańcucha potrzeba by kilograma złota, wartego ponad 200 tys., ale to tylko początek kosztów – wyliczał. Zauważał, że niezależnie od tego, czy w użyciu byłby oryginał czy kopia, należałoby dorobić brylantowy krzyż orderowy, który zaginął. Wyliczał, że do jego wykonania potrzeba by ośmiu dwukaratowych brylantów po 160 tys. zł za sztukę, cztery 3,5-karatowe po minimum 300 tys. zł za sztukę oraz co najmniej 10 karatów diamentów do wyłożenia orła.

To m.in. koszty przedsięwzięcia spowodowały, że w 2021 roku komisje Kultury i Ustawodawcza zdecydowały o odroczeniu prac. We wtorek do nich wróciły. – Projekt jest realizacją petycji, której rozpatrywanie chcieliśmy ostatecznie rozstrzygnąć – wyjaśnia szef Komisji Ustawodawczej, senator niezależny Krzysztof Kwiatkowski.

Wniosek o odrzucenie projektu poparło 10 senatorów opozycji, zaś z PiS troje było przeciwnych, a kolejnych troje się wstrzymało. Senator PiS Robert Mamątow zgłosił wniosek o dalsze odroczenie prac.

Co teraz będzie działo się z projektem? Marszałek Tomasz Grodzki może poddać go jeszcze pod głosownie na sali plenarnej, jak również uznać, że sprawa została już rozstrzygnięta przez komisje. – Pomysł, by odtwarzać dla prezydenta łańcuch za miliony, jest kompletnie nieprzystający do współczesnych realiów – komentuje Krzysztof Kwiatkowski.

W 1764 roku warszawski złotnik Joachim Friedrich Jacobson wykonał na koronację Stanisława Augusta Poniatowskiego królewski Łańcuch Orderu Orła Białego. Składał się 24 emaliowanych ogniw, przedstawiających naprzemiennie Orła Białego, Najświętszą Maryję Pannę i monogram maryjny, czyli ułożone w ornament litery MARIA. Zawieszono na nim wysadzany brylantami krzyż orderowy.

Senatorowie PiS chcieli królewskiego łańcucha dla Andrzeja Dudy

Pozostało 89% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Polityka
Sondaż: PiS z największym spadkiem. Rośnie Konfederacja
Polityka
Szkody wizerunkowe, gratka dla wywiadu. Specjaliści o asystentce Donalda Tuska
Polityka
Unia wszczyna procedurę nadmiernego deficytu wobec Polski
Polityka
Polityczne Michałki. Sejm rusza na wakacje a PSL z kontrofensywą, zaś Giertych przynosi KO „kontent rozliczeniowy”
Materiał Promocyjny
Mity i fakty – Samochody elektryczne nie są ekologiczne
Polityka
Władysław Kosiniak-Kamysz: Jeden projekt w sprawie aborcji mógłby przejść