Inne wizje Francji i Niemiec

– Żegnajcie, moje dzieci! Chciałbym każdego z was przytulić do serca; niech przynajmniej pocałuję wasz sztandar – ostanie słowa, które Napoleon wypowiedział do Gwardii Cesarskiej 20 kwietnia 1814 roku na dziedzińcu Zamku w Fontainebleau na południe od Paryża, należą do żelaznego kanonu francuskiej historii.

Właśnie to szczególne miejsce Emmanuel Macron wybrał na konsultacje międzyrządowe z Niemcami. Na darmo. Spotkanie, które miało odbyć się w tę środę, zostało odwołane pod mało wiarygodnym pretekstem: miałoby kolidować z planami wakacyjnymi pięciu niemieckich ministrów. W zamian sam Olaf Scholz zjawił się na kilka godzin w Paryżu, gdzie zjadł obiad z francuskim przywódcą. Nie przewidziano nawet oświadczeń dla prasy przed i po spotkaniu.

Czytaj więcej

Polityka

Meloni - spotkanie z Macronem, rozmowa z von der Leyen. Bez kontaktu z rządem PiS

Aby ratować finanse państwa, nowa premier nie chce iść na zwarcie z Brukselą. Ale pierwszą może odwiedzić Warszawę – w drodze do Kijowa.

Sprawdzony sprzęt

Bo też kryzys w relacjach między krajami, których gospodarki stanowią aż 40 proc. dochodu narodowego Unii, jest zbyt głęboki, aby mogły go przysłonić uśmiechy i oficjalne deklaracje obu przywódców. Dotyczy podstaw Wspólnoty, jaka miałaby się wyłonić w świecie po rosyjskiej agresji.

Macron rozumował, że skoro na Stary Kontynent wróciła wojna, pierwszym zadaniem jest budowa bardziej niezależnej, europejskiej obrony. Paryż dobrze przyjął więc zapowiedź Scholza jeszcze z lutego o przeznaczeniu 100 mld euro na modernizację Bundeswehry, zwiększeniu do 2 proc. PKB budżetu na obronę i budowie „najlepiej wyposażonych sił zbrojnych w Europie”.

Szybko okazało się jednak, że Niemcy zupełnie inaczej chcą wykorzystać te środki, niż spodziewali się Francuzi. Decyzja o zakupie amerykańskich F-35 oznaczała de facto śmierć projektu europejskiego myśliwca nowej generacji, podobnie zresztą jak i europejskiego czołgu nowej generacji, podstawy realnej unijnej polityki obronnej.

W Berlinie rozumowano jednak: zagrożenie rosyjskie jest tak poważne, że trzeba stawiać na sprawdzone rozwiązania, a nie może i piękne, ale trudne do zweryfikowania projekty.

Czarę goryczy w Pałacu Elizejskim przelała jednak inna inicjatywa Scholza: budowy europejskiej tarczy obrony przeciwpowietrznej. Jej podstawą mają być izraelskie pociski Arrow 3, amerykańskie Patrioty i niemieckie IRIS-T, ale nie sprzęt Francji, jednego z największych eksporterów broni na świecie. Szczyt wszystkiego: do niemieckiej inicjatywy obok 13 innych państw głównie z Europy Środkowo-Wschodniej (choć nie Polski) przystąpiła pozostająca poza Unią Wielka Brytania. Macron projekt Scholza odrzucił.

Nie mniejsza przepaść między oboma krajami wyrosła i w innym, kluczowym dla integracji obszarze: energetyki. Tu Niemcy muszą zapłacić rachunek za katastrofalną politykę coraz większego uzależnienia od Rosji, która spowodowała, że tuż przed rozpoczęciem wojny w Ukrainie Gazprom dostarczał 55 proc. gazu spalanego w Republice Federalnej. Macron, który od lat ostrzegał Merkel przed pójściem tą drogą, spodziewał się, że w Berlinie wezmą teraz pod uwagę jego opinię.

Ale tak się nie stało. Scholz, nie informując francuskiego przywódcy, uruchomił plan dotacji państwowych wart 200 mld euro, który ma skompensować skutki gwałtownego wzrostu cen gazu tak dla przedsiębiorstw, jak i gospodarstw domowych.

W wywiadzie dla dziennika „Les Echos” prezydent wskazywał, że niemiecka inicjatywa „destabilizuje” jednolity rynek, gdzie warunki konkurencji powinny być dla wszystkich podobne. To tym bardziej szokujące, że Niemcy przez lata domagały się ścisłego przestrzegania reguł równowagi budżetowej, w szczególności od krajów południa Europy. Choć i protekcjonistyczna Francja bez winy tu nie jest.