Nowelizacja Kpa. Światowa Organizacja Restytucji Mienia Żydowskiego apeluje do prezydenta o weto

Senat - z trzema poprawkami - przyjął nowelizację Kpa. - Polska straciła wielką szansę, aby wzmocnić swoje relacje z polsko-żydowską diasporą. Mam nadzieję, że prezydent Duda podejmie wszelkie kroki, aby zapobiec temu odrzuceniu historii - skomentował w rozmowie z "Rz" Gideon Taylor, dyrektor wykonawczy Światowej Organizacji Restytucji Mienia Żydowskiego (WJRO).

Aktualizacja: 24.07.2021 22:44 Publikacja: 23.07.2021 18:33

Nowelizacja Kpa. Światowa Organizacja Restytucji Mienia Żydowskiego apeluje do prezydenta o weto

Foto: PAP/Andrzej Lange

W czerwcu Sejm przyjął projekt ustawy przewidujący, że po 30 latach nie będzie można stwierdzić nieważności decyzji wydanej w postępowaniu administracyjnym z rażącym naruszeniem prawa, która była podstawą nabycia prawa lub stwarza uzasadnione oczekiwanie nabycia prawa. W takiej sytuacji - według projektu ustawy - organ administracji publicznej ograniczy się do stwierdzenia wydania decyzji z naruszeniem prawa oraz wskazania okoliczności, z powodu których nie stwierdził nieważności decyzji.

W reakcji na głosowanie w Sejmie minister spraw zagranicznych Izraela Jair Lapid oświadczył, że "Polska musi postępować właściwie w stosunku do ocalałych z Holokaustu, w przeciwnym razie ucierpią jej więzi z Izraelem". Do wstrzymania prac nad ustawą wzywał Polskę amerykański Departament Stanu.

Dwunastu amerykańskich senatorów apelowało do prezydenta Andrzeja Dudy, aby ten domagał się wycofania ustawy z polskiego Senatu, a w przypadku uchwalenia nowelizacji - zawetował ją.

Czytaj także:
Izrael prosi USA o pomoc w wywarciu presji na Polskę

W poniedziałek Komisja Ustawodawcza oraz Komisja Praw Człowieka, Praworządności i Petycji Senatu RP przyjęły poprawkę do ustawy o zmianie ustawy - Kodeks postępowania administracyjnego. Senat rozpatrzył nowelizację Kpa w piątek.

Za przyjęciem ustawy z poprawkami było 98 senatorów, nikt nie był przeciw, jedna osoba wstrzymała się od głosu.

Jedna z senackich poprawek modyfikuje przepis przejściowy i otwiera stronom postępowania drogę do dochodzenia odszkodowania przed sądem cywilnym, druga rozszerza katalog przyczyn, których wystąpienie wyłącza możliwość stwierdzenia nieważności decyzji, zaś trzecia wydłuża vacatio legis do trzech miesięcy.

Taylor: Kompensacje bez konieczności dochodzenia w sądach

- Jesteśmy bardzo zawiedzeni poprawką wprowadzoną przez Senat do ustawy o restytucji mienia ofiar Holokaustu - powiedział "Rzeczpospolitej" Gideon Taylor, dyrektor wykonawczy World Jewish Restitution Organization (WJRO) w Nowym Jorku.

- Całe to nowe prawo oznacza ogromny krok wstecz. Polska straciła wielką szansę, aby rozwiązać ten problem i wzmocnić swoje relacje z polsko-żydowską diasporą. Mam nadzieję, że prezydent Duda podejmie wszelkie kroki, aby zapobiec temu odrzuceniu historii - oświadczył.

Jego zdaniem, niewielka poprawa przepisów w stosunku do wersji uchwalonej przez Sejm polega na utrzymaniu bezterminowej możliwości dochodzenia w sądach kompensacji za utraconą własność przez osoby, które już takie kroki podjęły.

Talylor ocenił, że ustawa w zmienionej formie i tak zamyka drogę do kompensacji dla ogromnej większości obywateli II Rzeczpospolitej i ich spadkobierców, tak pochodzenia żydowskiego, jak i niemających żydowskiej krwi, których własność została po wojnie skonfiskowana przez władze komunistyczne. Po 90 dniach od wejścia w życie ustawy nie będą mogli dochodzić swoich praw przed sądami.

- W ten sposób zostaje zamknięta możliwość rozwiązania krzywdy przeszłości. Zamiast tej ustawy Polska powinna przyjąć całościowe prawo, które przyzna wszystkich ofiarom i ich spadkobiercom kompensacje bez konieczności dochodzenia w sądach. Ostatnie ofiary Holokaustu są już bardzo wiekowe i zasługują na sprawiedliwość za życia - powiedział "Rz" dyrektor wykonawczy WJRO.

Wyrok TK

Prace nad nowelizacją były spowodowane m.in. wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z 2015 r., który zakwestionował brak ograniczeń czasowych na stwierdzenie nieważności decyzji administracyjnej wydanej bez podstawy prawnej lub z rażącym naruszeniem prawa.

Zgodnie z wyrokiem TK, podważanie decyzji w każdym czasie, nawet po kilkudziesięciu latach od jej wydania, jest niekonstytucyjne. Zmiana miała sprzyjać likwidacji stanu niepewności prawnej, który komplikuje stosunki własnościowe i uniemożliwia ich stabilizację. I właśnie na tej podstawie posłowie przyjęli przepis, który w skrócie mówi o tym, że po upływie 30 lat od wydania decyzji administracyjnej, nie będzie możliwa jej zmiana.

Polityka
Wieloletni współpracownik „Rzeczpospolitej” otrzymał najwyższe odznaczenie państwowe
Polityka
Wybory do Sejmu, jeśli rządzący przegrają wybory prezydenckie? Znamy zdanie Polaków
Polityka
Będzie nowe święto państwowe. Na pamiątkę krwawej niedzieli na Wołyniu
Polityka
Doradca Andrzeja Dudy pojawił się na wiecu Sławomira Mentzena
Materiał Promocyjny
Tech trendy to zmiana rynku pracy
Polityka
Nawrocki u Trumpa. Czy to zmieni kampanię prezydencką?
Materiał Partnera
Polska ma ogromny potencjał jeśli chodzi o samochody elektryczne