O rozważanym pomyśle jednego ze sztabów kandydata na prezydenta stolicy na podpompowanie głosów opowiedział nam kilka tygodni temu informator. – Plan jest taki, by w dniu wyborów zwieźć z Polski autobusy ludzi, którzy podjadą pod lokal wyborczy i wrzucą głos na faworyta. Wszystko lege artis – mówi informator.
Choć pomysł wygląda na science fiction, okazuje się, że wcale nim nie jest. Jak zgodnie z prawem pomnożyć wyborców i zyskać przewagę, skoro w wyborach samorządowych na kandydatów w danych gminach mogą głosować tylko ich mieszkańcy? Wystarczy wpisać się do rejestru wyborców w danej gminie i oświadczyć, że w niej się mieszka.
Łatwo i przyjemnie
Sprawę ułatwia fakt, że wniosek można przesłać elektronicznie, wypełniając formularz ze strony Ministerstwa Cyfryzacji. – Urząd ma trzy dni na wydanie decyzji – nie ma szans, by sprawdzić, czy pod tym adresem ta osoba mieszka, czy w lokalu są jej rzeczy – opowiada nam urzędnik z warszawskiego ratusza. Taki nowy wyborca – jak wynika z najnowszych wytycznych Państwowej Komisji Wyborczej – nie musi przedstawiać urzędnikowi np. umowy najmu, o pracę, legitymacji studenckiej.
W wytycznych PKW rozesłanych w sierpniu tego roku o warunkach udziału obywateli polskich w wyborach samorządowych czytamy, że mogą oni głosować w danym mieście „pod warunkiem, że są wpisani do stałego rejestru wyborców prowadzonego przez gminę".
Jeśli osoba jest zameldowana na stałe – wpis następuje z urzędu, ale może też nastąpić na wniosek wyborcy, który wskaże, że jest to jego stałe miejsce zamieszkania. We wniosku podaje się podstawowe dane. Do wniosku wystarczy dołączyć kserokopie ważnego dokumentu stwierdzającego tożsamość, pisemną deklarację na temat obywatelstwa oraz adres stałego zamieszkania na terytorium RP. Wnioskodawca nie musi udowadniać poprzez np. umowę najmu mieszkania w Warszawie, że tu mieszka na stałe – PKW tego nie wymaga. Urząd nie musi zweryfikować prawdziwości adresu w stolicy, a wyborca, nawet jeśli poda nieprawdę, nie zostanie ukarany.
Sztuczne pomnażanie wyborców to nie nowość. – W ostatnich wyborach samorządowych w Warszawie mieliśmy przypadek, że w 30-metrowej kawalerce „mieszkało" przed wyborami 45 osób – opowiada nam urzędnik.
Tegoroczne dane z rejestru wyborców w Warszawie potwierdzają, że zainteresowanie zbliżającymi się wyborami jest duże.
W Śródmieściu najwięcej
Odkrywaj karty historii i pogłębiaj swoją wiedzę od starożytności po nowoczesność
– W 2017 roku do rejestru wyborców – na wniosek wyborcy – zostało wpisanych 247 osób, a w 2018 roku do dnia 19 września 2234 osoby – wylicza Bartosz Milczarczyk, rzecznik urzędu miasta stołecznego Warszawy. I tak najwięcej wniosków złożono w Śródmieściu (272 w tym roku i 27 w 2017 r.), na Mokotowie (309 w stosunku do 47 w ub.r.) i Ursynowie (188 i 17 w ub.r.). Wg PKW do rejestru można wpisać się nawet na trzy dni przed wyborami, więc rejestr może być wielokrotnie większy.
Dla Jarosława Szostakowskiego, szefa sztabu Rafała Trzaskowskiego, wzrost liczby wyborców w rejestrze to efekt zainteresowania polityką. – Te wybory są ważniejsze niż te cztery czy osiem lat temu – stwierdza Szostakowski.
Jan Śpiewak, jeden z kandydatów na prezydenta Warszawy, jest zaskoczony informacjami „Rzeczpospolitej", że wyborca niezameldowany w Warszawie nie musi przedstawiać żadnego dokumentu potwierdzającego faktyczne zamieszkanie w stolicy. – Byłem o tym przekonany, tak też informuję pytające mnie o to osoby. Zachęcamy naszych sympatyków, którzy nie mają meldunku w mieście, by wpisywali się do rejestru. Ale gramy w karty uczciwie – chodzi nam o osoby, które naprawdę tu mieszkają – mówi Śpiewak. Szacuje, że udało się namówić kilkadziesiąt osób.
Podobne głosy słyszymy w sztabie Rafała Trzaskowskiego i Patryka Jakiego. – Każdy mechanizm, który wspiera demokrację, także tę lokalną, jest dobry. Zachęcamy ludzi, którzy wiążą swoje życie czy przyszłość z Warszawą, by wpisywali się do rejestru wyborców. Sztuczne pompowanie nie powinno mieć miejsca – zapewnia Jacek Ozdoba, rzecznik sztabu Jakiego.
W 2014 r. w wyborach samorządowych w Warszawie zagłosowało niespełna 600 tys. warszawiaków z ponad 1,3 mln uprawnionych (ok. 47 proc.). ©?
