Język posła do poprawki

„Drogie Koleżanki i Koledzy Parlamentarzyści, dostrzegamy z przykrością częste popełnianie błędów w stosowaniu liczebników, szczególnie liczebników porządkowych oznaczających lata" – tak rozpoczyna się apel, który do posłów wystosował Parlamentarny Zespół Obrońców Języka i Literatury Polskiej.

ZOJiLP powstał, by poprawić jakość języka polityków. Zdaniem jego szefowej Barbary Bubuli z PiS jest to konieczne, bo robią oni proste błędy, a przez media wpływają na kulturę językową Polaków. To nie pierwsza inicjatywa w tej sprawie, jednak zdania na ten temat są podzielone.

Niejasne informacje

Powstanie zespołu to pokłosie kwietniowego posiedzenia Sejmowej Komisji Kultury z udziałem szefa Rady Języka Polskiego prof. Andrzeja Markowskiego. Przedstawiał on wyniki analizy stron internetowych ministerstw i urzędów. Wynikało z niej, że występują tam liczne błędy interpunkcyjne i gramatyczne, a informacje sporządzane są niezrozumiałym językiem.

– Błędy posłów przypominają te popełniane przez urzędników – mówi Bubula, tłumacząc potrzebę powołania zespołu. W jego skład weszło 14 posłów, tylko z PiS.

Na pierwszy ogień poszły liczebniki porządkowe. Zdaniem członków zespołu politycy często zamiast poprawnej formy „dwa tysiące trzynasty" stosują błędnie „dwutysięczny trzynasty". Pismo zespołu w tej sprawie trafiło do skrzynek mailowych polityków.

Groźne anglicyzmy

Posłanka Bubula zapowiada, że podobnych apeli będzie więcej. – W języku polityków plenią się anglicyzmy. Będziemy chcieli się zająć np. robiącym zawrotną karierę nowotworkiem językowym „mapa drogowa" – mówi. I dodaje, że w planach jest też organizacja w Sejmie imprezy poświęconej zasadom retoryki.

Posłowie będą się uczyć... języka polskiego

To nie pierwsza inicjatywa mająca poprawić język polityków. Z takich działań zasłynęła zmarła pod Smoleńskiem była wicemarszałek Senatu Krystyna Bochenek. Z jej inicjatywy Senat ogłosił rok 2006 Rokiem Języka Polskiego, a w parlamencie odbyły się dyktando dla posłów i konferencje o języku polityki.

Jednak ostatnio takich inicjatyw jest mniej, więc pomysł powołania nowego zespołu chwali prof. Halina Zgółkowa z Instytutu Filologii Polskiej UAM w Poznaniu: – Szkoda, że w zespole pracują posłowie z jednego klubu, jednak pomysł jest genialny. Posłowie często źle stawiają akcenty, zwłaszcza w wyrazach pochodzenia obcego. Jednak najważniejszym grzechem jest coraz mniejsza troska o elegancję językową.

W ostatnich latach najgłośniej było o ortograficznej wpadce prezydenta Bronisława Komorowskiego, który wpisując się w 2011 r. do księgi kondolencyjnej w ambasadzie Japonii, wystawionej po klęsce tsunami, napisał, że łączy się w „bulu i nadzieji".

Jednak to tylko jeden z wielu przykładów. Błędy polityków dokumentuje blogerka portalu rp.pl Anna Kozicka-Kołaczkowska. Zauważyła, że wielu z nich ma problem z zaimkami.

Świadczą o tym wypowiedzi Kazimierza Marcinkiewicza i Donalda Tuska. Ten ostatni podczas konwencji PO zawołał: „Mi energii dla Polski nie zabraknie!". Kozicka-Kołaczkowska recenzji poddała też jeden z ostatnich wywiadów Janusza Palikota dla radia TOK FM. Mówił tam, że „Elbląg stał się dzisiaj stolicą Polski (...) z powodu, że zbudował nadzieję" i używał pleonazmów takich jak „miesiąc czasu".

Podzielone opinie

– Nad językiem osób publicznych trzeba pracować, bo na nim wzorują się Polacy – podkreśla prof. Zgółkowa.

Czy nowy zespół w tym pomoże? Na razie w Sejmie opinie na ten temat są podzielone. Pomysł chwali Jerzy Fedorowicz, poseł PO, z zawodu aktor i reżyser. – Język polskiej polityki powinien być bliżej języka literackiego – uważa.

Jednak jego klubowa koleżanka Julia Pitera, była pracowniczka Instytutu Badań Literackich PAN, nowy zespół nazywa „dziwacznym". – Język posłów bywa fatalny, jednak mnie bardziej razi to, że wypowiadają się o sprawach, o których nie mają pojęcia. Poprawność językową można ćwiczyć, ale po godzinach pracy Sejmu – zaznacza.

Kuchenna Łacina na Wiejskiej

Zdaniem prof. Haliny Zgółkowej politycy coraz częściej próbują szokować, używając wulgaryzmów. Potwierdzają to przykłady z ostatnich miesięcy. – Mieliśmy wspólny cel: wyp... lić tych z Platformy – mówił nowy prezydent Elbląga Jerzy Wilk w taśmach ujawnionych tuż przed wyborami. – Ten Borowiak ku...s podniesie łapę czy przyp...lić? – pytał z kolei w maju poseł PO Zbigniew Rynasiewicz podczas posiedzenia Sejmowej Komisji Infrastruktury. Słowa dotyczyły posła PO Łukasza Borowiaka.