Przekształcający się przedsiębiorca może wystąpić o interpretację podatkową

NSA potwierdził, że osoba fizyczna mająca zamiar zmienić formę prowadzonej działalności gospodarczej może skutecznie wystąpić o wydanie interpretacji podatkowej dla mającej powstać jednoosobowej spółki kapitałowej.

Publikacja: 19.10.2015 06:30

Przekształcający się przedsiębiorca może wystąpić o interpretację podatkową

Foto: Fotorzepa, Robert Gardziński

Prowadzenie przez osoby fizyczne działalności gospodarczej we własnym imieniu jest stosunkowo odformalizowane oraz ma niewątpliwe zalety, w tym podatkowe w postaci jednokrotnego opodatkowania dochodu. Niekiedy jednak skala czy rodzaj prowadzonej działalności wymaga zmiany formy jej prowadzenia, choćby dla ograniczenia odpowiedzialności osobistej właściciela bądź dla pozyskania kapitału.

Likwidacja barier administracyjnych

Polski prawodawca, likwidując niektóre bariery administracyjne 1 lipca 2011 roku wprowadził do kodeksu spółek handlowych (dalej: k.s.h.) nową instytucję – przekształcenie przedsiębiorcy w spółkę kapitałową. Miała ona ułatwić zmianę formy działalności gospodarczej osobom fizycznym. Jedną z najistotniejszych zmian było wprowadzenie sukcesji cywilnoprawnej. Nowelizacja nie przyniosła jednak oczekiwanego rezultatu, gdyż zapomniano o wprowadzeniu... sukcesji podatkowej. Stosowne zmiany w ordynacji podatkowej (dalej: o.p.) weszły w życie dopiero 1 stycznia 2013 r. (sic!). Wydawało się, że nowa instytucja prawna została już kompleksowo uregulowana i bez problemu może być wykorzystywana w obrocie gospodarczym. Niestety, kolejną barierę, już co prawda niezwiązaną z brakiem prawa, ale z jego wykładnią, przedsiębiorcy napotkali ze strony fiskusa.

Spory co do wykładni

Każde przekształcenie formy działalności gospodarczej wiąże się z licznymi wątpliwościami związanymi ze skutkami podatkowymi takiego działania. Dla przekształcającego się przedsiębiorcy mogą być one szczególnie dotkliwe i nawet niweczyć ekonomiczny sens takiego działania. Dla potwierdzenia skutków rozliczania zobowiązań podatkowych przedsiębiorcy występowali do ministra finansów z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej dla spółki kapitałowej, mającej powstać z przekształcenia w trybie art. 5841–58413 k.s.h. Ten jednak odmawiał udzielenia odpowiedzi.

Ani „zainteresowany", ani „planujący utworzenie spółki"

Zdaniem organów podatkowych przedsiębiorca przekształcający działalność gospodarczą nie jest „zainteresowanym" w rozumieniu art. 14b § 1 o.p., gdyż taki status przysługuje wyłącznie spółce powstałej w wyniku przekształcenia, tj. odrębnemu podatnikowi.

Co więcej, przedsiębiorcom odmawiano także prawa do złożenia wniosku o interpretację w trybie art. 14n § 1 o.p. Jak wskazywały organy podatkowe, legitymacja do tej czynności przysługuje bowiem wyłącznie podmiotom, które mają zamiar utworzyć spółkę, czego nie można utożsamiać z przekształceniem, o którym mowa w kodeksie.

Zdaniem sądu

Jak wskazał NSA w wyroku z 16 czerwca 2015 r. (II FSK 1188/13), pojęcie „utworzenie" nie zostało zdefiniowane w ordynacji podatkowej, a jego językowe brzmienie w kontekście spornego przepisu znaczy tyle co nadanie bytu prawnego podmiotowi, który wcześniej nie istniał.

Dalej sąd wskazał, że w przeciwieństwie do innych przekształceń regulowanych przez k.s.h., nie ulega wątpliwości, że przekształcenie przedsiębiorcy, o którym mowa w art. 5841 k.s.h., prowadzi do utworzenia nowej spółki. Przekształcenie dochodzi bowiem do skutku z chwilą wpisania spółki do rejestru, która to czynność ma charakter konstytutywny. Równocześnie nie ustaje byt prawny osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą, a jedynie zostaje ona wykreślona z odpowiedniego rejestru.

NSA stwierdził, że „przekształcenie", o którym mowa w art. 5841 k.s.h., odpowiada pojęciu „utworzenia", którym posłużono się w art. 14n § 1 pkt 1 o.p. Tym samym minister finansów zobowiązany jest wydać, na wniosek przekształcanego przedsiębiorcy, indywidualną interpretację, która dotyczyć będzie skutków podatkowych spółki przekształconej.

—Marcin Palusiński – doradca podatkowy, starszy konsultant w TPA Horwath Sztuba Kaczmarek sp. z o.o.

Prowadzenie przez osoby fizyczne działalności gospodarczej we własnym imieniu jest stosunkowo odformalizowane oraz ma niewątpliwe zalety, w tym podatkowe w postaci jednokrotnego opodatkowania dochodu. Niekiedy jednak skala czy rodzaj prowadzonej działalności wymaga zmiany formy jej prowadzenia, choćby dla ograniczenia odpowiedzialności osobistej właściciela bądź dla pozyskania kapitału.

Likwidacja barier administracyjnych

Pozostało 90% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Czym jeździć
Technologia, której nie zobaczysz. Ale możesz ją poczuć
Materiał Promocyjny
BaseLinker uratuje e-sklep przed przestojem
Tu i Teraz
Skoda Kodiaq - nowy wymiar przestrzeni
Nieruchomości
Ministerstwo Rozwoju przekazało ważną wiadomość ws. ogródków działkowych
Prawo dla Ciebie
Nowy obowiązek dla właścicieli psów i kotów. Znamy szacowany koszt
Nieruchomości
Sąsiad buduje ogrodzenie i chce zwrotu połowy kosztów? Przepisy są jasne