Reklama

Problem z podatkiem od spadków po śmierci najbliższych. Rzecznik interweniuje u ministra

Do rzecznika praw obywatelskich cały czas wpływają skargi dotyczące trudności w skorzystaniu ze zwolnienia w podatku od spadków i darowizn po stracie osoby najbliższej. RPO wystąpił w tej sprawie do ministra finansów.

Publikacja: 28.11.2024 09:53

Ministerstwo Finansów

Ministerstwo Finansów

Foto: AdobeStock

mat

Ze skarg wpływających do biura rzecznika praw obywatelskich wynika, że niejednokrotnie przyczyną niedotrzymania ustawowego 6-miesięcznego terminu na zgłoszenie w urzędzie skarbowym nabycia spadku na specjalnym formularzu (SD-Z2) jest brak wiedzy lub niedoinformowanie o tych warunkach formalnych koniecznych do uzyskania zwolnienia.

Zwolnienie z podatku od spadków i darowizn po śmierci najbliższych

Rzecznik jako przykład podaje sprawę kobiety, która opiekowała się 103-letnią babcią oraz matką chorującą na raka. Musiała ona także zrezygnować z działalności gospodarczej. Babcia zmarła, zostawiając jej w spadku mieszkanie. Potem stan matki pogorszył się. Córka była pochłonięta wyczerpującą, całodobową opieką. Z racji tego zaangażowania i braku informacji o warunkach formalnych, upłynął jej termin do złożenia zgłoszenia SD-Z2.

Jak zaznacza rzecznik, odbierając postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku kobieta nie była zdolna do samodzielnego powzięcia wiadomości o konsekwencjach tego, gdyż była skupiona na szukaniu pomocy oraz pomocy matce. Zwróciła uwagę, że kancelarie notarialne zazwyczaj wyraźnie informują o możliwości zwolnienia i konieczności złożenia formularza SD-Z2. Jej zdaniem, stawia to osoby zamożne, które stać na korzystanie z usług kancelarii notarialnych, w pozycji uprzywilejowanej względem tych, które nie mogą sobie na to pozwolić.

Jednocześnie jak zauważa RPO, sądy administracyjne stoją na stanowisku, że niedotrzymanie terminu wywiera skutek prawny w postaci definitywnej utraty prawa do zwolnienia – bez względu na przyczynę uchybienia. Termin ten nie może być przywrócony. W przypadku niedotrzymania terminu jedyną drogą jest zwrócenie się o udzielenie ulgi w spłacie zobowiązania podatkowego.

Czytaj więcej

Podatek od spadku od rodziny. Jeśli nie chcesz płacić, tego terminu musisz bezwarunkowo przestrzegać
Reklama
Reklama

Sądy i notariusze powinni obowiązkowo pouczać o warunkach zwolnienia z podatku od spadków i darowizn

Z kolei analiza spraw wpływających wskazuje, że pozytywne rozpatrzenie takiego wniosku przez fiskusa bez ingerencji sądu administracyjnego jest praktycznie niemożliwe. Nawet w przypadku stwierdzenia przesłanki ważnego interesu podatnika lub interesu społecznego, działając w granicach uznania administracyjnego, organy odmawiają umorzenia zaległości podatkowej z odsetkami. W niektórych przypadkach rozstrzygnięcia skarbówki są korygowane w kontroli sądowo-administracyjnej. Niemniej jednak takie postępowania trwają latami i nie zawsze kończą się pozytywnym dla podatnika rozstrzygnięciem.

Marcin Wiącek zwrócił się do ministra finansów Andrzeja Domańskiego o rozważenia wprowadzenia ustawowego obowiązku pouczenia obywatela o warunkach koniecznych dla takiego zwolnienia, który spoczywałby na sądach i na notariuszach. Alternatywnie RPO wniósł o podjęcie innych działań dla wzmocnienia sytuacji podatników, którzy z niezawinionych przyczyn lub z powodu niedoinformowania nie dopełnili warunków niezbędnych do skorzystania ze zwolnienia.

Czytaj więcej

Fiskus radzi, jak nie płacić podatku od spadków i darowizn
Zawody prawnicze
Notariusze zwalniają pracowników i zamykają kancelarie
Nieruchomości
Mała zmiana prawa, która mocno uderzy w patodeweloperkę
Zawody prawnicze
Reforma już rozgrzewa prokuratorów, choć do jej wdrożenia daleka droga
Nieruchomości
To już pewne: dziedziczenia nieruchomości z prostszymi formalnościami
Nieruchomości
Co ze słupami na prywatnych działkach po wyroku TK? Prawnik wyjaśnia
Materiał Promocyjny
Lojalność, która naprawdę się opłaca. Skorzystaj z Circle K extra
Reklama
Reklama
REKLAMA: automatycznie wyświetlimy artykuł za 15 sekund.
Reklama
Reklama