Paderewski krzyknął „To bolszewik!” i tłum sprawił wskazanemu porządne lanie

Jak postrzegały Polskę czołowe postaci II RP? Jak wyglądało ich życie codzienne? W 100-lecie odzyskania niepodległości przybliżamy to czytelnikom w formie wywiadów. Pytania wymyśliliśmy, po odpowiedzi sięgnęliśmy do źródeł.

Publikacja: 15.06.2018 18:00

Paderewscy w 1916 r. Już niedługo Polska będzie wolna

Paderewscy w 1916 r. Już niedługo Polska będzie wolna

Foto: PAP

Plus Minus: Kiedy pani mąż, Ignacy Jak Paderewski był w 1919 r. premierem polskiego rządu, wielu polityków zauważyło, że ma pani duży wpływ na jego polityczne decyzje. Miała pani okazję z bliska obserwować początki odrodzonej Polski. Już w trakcie pierwszych dni obradowania Sejmu Ustawodawczego doszło do głośnych protestów. Czego żądali demonstranci?

Pewnego popołudnia, właśnie w momencie gdy Paderewski miał wyruszyć do Sejmu, przed Bristolem zgromadził się wielki tłum 25 tys. lub 26 tys. mężczyzn i kobiet, a kilku agitatorów wygłaszało doń mowy. Tłum stoczył się pod oknami naszych apartamentów i krzyczał do Paderewskiego, by dał im chleb, pracę i zapewnił lepsze stawki płac. Mąż zdecydował, że zejdzie na dół i porozmawia z nimi, a ja pójdę z nim i pomówię z kobietami. Natychmiast wszystko ucichło i kilka minut później wsiedliśmy do naszego samochodu, by udać się do Sejmu, ale tłum naciskał tak blisko, że nie udało się ruszyć, wróciliśmy więc do hotelu.

Zostali państwo uwięzieni w Bristolu. Jak w końcu udało wam się wydostać?

Tuż po naszym odejściu agitatorzy znowu zaczęli przemawiać i wznowiły się okrzyki, wobec tego Paderewski wyszedł na balkon, by przemówić do ludzi. Zaledwie wypowiedział kilka pierwszych słów, gdy jeden z agitatorów zaczął go obrzucać obraźliwymi wyzwiskami, a skończył, przenikliwie wygwizdując. Okazało się to wielce niefortunnym posunięciem, jako że jeśli istnieje jedyna rzecz na świecie, której mój mąż nie znosi, to jest nią właśnie gwizd. Doprowadza go to prawie do szaleństwa. Nie zwrócił uwagi na obelgi, ale kiedy ów człowiek zaczął gwizdać, wykrzyknął do tłumu: „To bolszewik! Diabeł gwiżdże przez niego. Uciszcie go!". Tłum zachwycająco zgodnie rzucił się na tego mężczyznę, wytarzał go w błocie, sprawił mu porządne lanie i następnie parokrotnie pozdrowił Paderewskiego. Tak oto w sposób najbardziej nieoczekiwany nastąpiła zmiana nastawienia, niebezpieczeństwo minęło, a ludzie ponownie byli w zupełnie dobrym nastroju.

oprac. Maciej J. Nowak

Helena Paderewska – działaczka społeczna, cytaty za: Helena Paderewska „Wspomnienia 1910–1920", Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 2015

PLUS MINUS

Prenumerata sobotniego wydania „Rzeczpospolitej”:

prenumerata.rp.pl/plusminus

tel. 800 12 01 95

Plus Minus
Podcast „Posłuchaj Plus Minus”: AI. Czy Europa ma problem z konkurencyjnością?
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Plus Minus
„Psy gończe”: Dużo gadania, mało emocji
Plus Minus
„Miasta marzeń”: Metropolia pełna kafelków
Plus Minus
„Kochany, najukochańszy”: Miłość nie potrzebuje odpowiedzi
Materiał Promocyjny
Do 300 zł na święta dla rodziców i dzieci od Banku Pekao
Plus Minus
„Masz się łasić. Mobbing w Polsce”: Mobbing narodowy