Wyprzedzili w tym rozpoznaniu liberalnych komentatorów, którzy długo jeszcze będą drzeć szaty, wystawać na rogach ulic i wznosić lamenty nad falami populizmu topiącymi demokrację. Uprzedzili ich, bo są – in general – bardziej inteligentni, ale też na co dzień obcują ze statystykami i wykresami obrazującymi społeczne nastroje, a nie z własnymi fantasmagoriami. Tak więc big tech postawił właśnie na gniew ludu. W najbliższych latach, może nawet dekadach, technowładcy staną na straży wolności słowa, „normalności”, po stronie tego, co lokalne, w starciu z globalnymi siłami. Zresztą Elon Musk „udzielający wsparcia” niemieckiej AfD, jak zwykle wychodząc przed szereg, jak zwykle też wskazuje kierunek pozostałym. A że niby globaliści par excellence, podręcznikowi „ludzie znikąd”, nie będą wiarygodni w rolach obrońców „naturalnego porządku”? Skoro Donald Trump mógł stać się twarzą buntu przegranych i wykluczonych, „posłańcem nadanej przez nich do elit wiadomości” (jak sam o sobie mówił), to niby z jakiej racji Musk i Zuckerberg mieliby się krygować przed wejściem w buty kontrrewolucjonistów?

Czytaj więcej

Plus Minus

Jan Maciejewski: Odradzać się w podziwie

Cechą wspólną wszystkich wielkich dzieł, wiecznych ksiąg, jest to, że nie poddają się działaniu c...

Do trumpizmu, alt-prawicy czy jak sobie jeszcze inaczej to nazwiemy, mają oni dokładnie taki sam stosunek, jak paryska burżuazja do monarchii lipcowej. W podobnym stopniu są trumpistami, co XIX-wieczni nuworysze pozostawali monarchistami, wiernymi sługami dynastii Burbonów. Gniew ludu i sojusz tronu z ołtarzem pełnią w obu układach dokładnie tę samą funkcję. Przestronnego parawanu, za którym ugruntowywać i poszerzać będzie można w ukryciu i spokoju dotychczasowe wpływy. Łyżkę status quo w beczce wielkiego postępu.

W dokładnie ten sam sposób wczesny kapitalizm wykorzystywał rodzący się nacjonalizm. A jego późna odsłona – demokrację liberalną. Bo prawdziwe rewolucje dokonują się w ciszy, nie tam, gdzie pada wzrok ogółu. Potrzebują parawanów. Żagli, w które dąć będą mogły wiatry zmian. To właśnie władcy Doliny Krzemowej robili podczas inauguracji prezydentury Trumpa. Spuszczali stare i zużyte, podnosili nowe. Bo emblematy wyrysowane na żaglach, ich barwy mogą się dowolnie zmieniać. Liczy się tylko, kto stoi za sterami.