Reklama
Rozwiń
Reklama

Długi cień Golema

Na spotkanie gości Muzeum Żydowskiego w Berlinie wyjechał robot. Późny wnuk postaci, której poświęcono otwartą właśnie wystawę. Potomek – i to w prostej linii – Golema, głównego bohatera jednej z najważniejszych, najszerzej obecnych w żydowskim folklorze legend. Uformowany z gliny, wezwany do życia przy pomocy kabały praktycznej – odczytaniu w 231 kombinacjach hebrajskiego alfabetu. Konkretnych recept na stworzenie Golema jest zresztą tyle, co autorów piszących na jego temat.

Publikacja: 05.03.2021 18:00

Długi cień Golema

Foto: Wikimedia Commons, Domena Publiczna

Pojawia się już w Talmudzie, prawdziwą popularność zyskuje w średniowieczu. Od tej pory im trudniej żyje się Żydom, tym więcej w ich wyobraźni Golema. Miał być on bowiem środkiem samoobrony, chronić ich przed prześladowaniami i pogromami. Ulepionym własnymi rękami obrońcą i mścicielem. Mesjaszem rodzimej produkcji.

Jego imieniem (Golem I, Golem II) nazwano pierwsze wyprodukowane w Izraelu komputery. Na pomysł ten wpadł podobno Gershom Scholem, najwybitniejszy XX-wieczny znawca kabały i żydowskiego mistycyzmu. Skojarzenia nasuwają się z resztą same: sztuczna inteligencja jako samoistny byt powołany do życia przez człowieka – wchodzącego tym samym w buty Stwórcy. A to wszystko przy użyciu ciągów informatycznych formuł, do złudzenia przypominających kabalistyczne zaklęcia. Wejście w posiadanie potężnej siły dzięki odkryciu „kodu źródłowego stworzenia". Ale Golem nie był bohaterem powiastki, tylko legendy. Nie podawał instrukcji obsługi, ale był twarzą pewnego konkretnego niebezpieczeństwa. Bardziej niż na symbol sztucznej inteligencji nadaje się do odegrania głównej roli w dramacie o lęku i zagrożeniach, jakie się z nią wiążą.

Dodatkowe -10% na BLACK WEEK

Kup roczną subskrypcję w promocji Black Week - duet idealny i korzystaj podwójnie!

Zyskujesz:

- Roczny dostęp do The New York Times, w tym do: News, Games, Cooking, Audio, Wirecutter i The Athletic.

- RP.PL — rzetelne i obiektywne źródło najważniejszych informacji z Polski i świata z dodatkową weekendową porcją błyskotliwych tekstów magazynu PLUS MINUS.

Reklama
Plus Minus
Posłuchaj „Plus Minus”: Granice wolności słowa w erze algorytmów
Materiał Promocyjny
Twoja gwiazda bliżej niż myślisz — Mercedes Van ProCenter
Plus Minus
„Grupa krwi": Duch ludowej historii Polski
Plus Minus
„Mroczna strona”: Internetowy ściek
Plus Minus
„Football Manager 26”: Zmagania na boisku
Materiał Promocyjny
Cyberprzestępcy zwiększają skalę ataków na urządzenia końcowe – komputery i smartfony
Reklama
Reklama
REKLAMA: automatycznie wyświetlimy artykuł za 15 sekund.
Reklama
Reklama