Irena Lasota: Elvis i ja

Gdyby nie Elvis, nie byłabym w stanie odtworzyć roku, a już na pewno nie dnia i miesiąca. Wiem jednak, że był to dzień jego śmierci, 16 sierpnia 1977 roku. Po wyjeździe z Polski – siedem lat przedtem jako emigrant – znajdowałam się na czymś w rodzaju czarnej listy, spisie osób, których wjazd na teren PRL-u był zabroniony. Na szczęście miałam już dwa obywatelstwa, a więc dwa paszporty i – całkiem legalnie – trzy nazwiska. Jeszcze większym szczęściem było to, że nie tylko nie wymyślono wtedy internetu, ale i nie upowszechniono jeszcze komputerów. Listy były więc spisywane w najlepszym razie na maszynie, z ręcznymi poprawkami, często z zamazanymi literami i trzeba było wielkiego oddania swojej pracy, by w pociągu Berlin–Warszawa, późnym wieczorem, przy słabym świetle chcieć w ogóle do tej listy zaglądać.

Publikacja: 21.05.2021 18:00

Foto: Wikimedia Commons, Domena Publiczna

Irena Lasota

Ja udawałam francuską turystkę, zaspaną i zagubioną, która jechała z Berlina Wschodniego do Pragi, tranzytem przez Polskę. Jako obywatelka jednego ze zwycięskich krajów w drugiej wojnie światowej nie potrzebowałam niemieckiej wizy, a czeską tranzytową dostałam za kilka dolarów, utrzymując, że jadę z Berlina do Warszawy tranzytem przez Pragę. W pociągu nikt na mnie specjalnie nie zwracał uwagi. Wschodnioniemieckie psy obwąchały najpierw każdy wagon, potem każdy przedział, potem weszli polscy żołnierze z Wojsk Ochrony Pogranicza i bez kłopotu wbili mi wizę tranzytową po moich słowach „France (z akcentem na e), transit, Praha". Potem przeszli celnicy, sprawdzili mój paszport z wizą i poszli ponuro dalej. Ponuro, bo wtedy, w PRL-u nikt się nie uśmiechał. Nie, że życie było takie straszne, ale tego się nie robiło. Mówiło się nawet, że ktoś „uśmiecha się jak głupi do sera". Uśmiechanie się mogło uchodzić za podejrzane i ten pogląd pokutuje chyba aż do dziś. Wystarczy spojrzeć na jakiekolwiek twarze w telewizji czy w autobusie.

Dostęp na ROK tylko za 79zł z Płatnościami powtarzalnymi BLIK

Jak zmienia się Polska, Europa i Świat? Wydarzenia, społeczeństwo, ekonomia i historia w jednym miejscu i na wyciągnięcie ręki.
Subskrybuj i bądź na bieżąco!

Subskrybuj teraz! Zaloguj się