Jaka stawka VAT na roboty budowlane

Tak orzekł WSA w Gliwicach 5 stycznia 2011 r. (III SA/Gl 1708/10).

Podatnik bierze udział w przetargach publicznych, których przedmiotem jest budowa i remont budynków mieszkalnych. Wykonuje izolację przeciwwilgociową ław i ścian fundamentowych wraz z drenażem opaskowym położonym wzdłuż ścian.

We wniosku o interpretację przepisów prawa podatkowego pytał, jaką stawkę VAT zastosować do wykonywania tych robót. Jego zdaniem powinna być to stawka obniżona, bo drenaż budynku stanowi część składową budynku mieszkalnego i nie jest elementem infrastruktury towarzyszącej.

Organ uznał, że gdy roboty wykonywane są w bryle budynku, zastosowanie będzie miała stawka 7 proc., natomiast do robót wykonywanych poza bryłą budynku stosować należy stawkę 22 proc.

Drenaż opaskowy wykonywany jest poza bryłą budynku i nie jest z budynkiem związany, wobec czego przyjąć trzeba stawkę podstawową. Stawkę 7 proc. stosuje się jego zdaniem jedynie do robót polegających na wykonaniu izolacji przeciwwilgociowej ław i ścian fundamentowych.

Podatnik w skardze wskazał, że drenaż opaskowy jest elementem niezbędnym do właściwego wykonania izolacji przeciwwilgociowej budowli. Przedmiotem zamówienia jest wykonanie robót budowlanych w całości zgodnie ze sztuką budowlaną, a w skład tak wykonanego budynku wchodzi instalacja wraz z drenażem opaskowym.

Uchylając interpretację, sąd motywował, że o wyborze stawki VAT decyduje rodzaj usługi. Wykonywana przez stronę usługa składa się z dwóch części, ale mając spójny cel i sens uznana powinna być za jedną usługę budowlaną, opodatkowaną według stawki 7 proc. Nie można, zdaniem sądu, dzielić jej sztucznie na dwa elementy i przypisywać dwóch odmiennych stawek VAT.

Autorka jest członkiem Zespołu Zarządzania Wiedzą firmy Deloitte

Katarzyna Piotrowska, konsultantka w Dziale Doradztwa Podatkowego firmy Deloitte (biuro w Warszawie)

W omawianej sprawie organ podatkowy sztucznie podzielił usługę świadczoną przez podatnika. Uznał bowiem, że tylko część robót budowlano-remontowych wykonywanych w bryle budynku mieszkalnego będzie opodatkowana stawką 7 proc. VAT.

Natomiast pozostała część usługi – wykonanie drenażu opaskowego poza bryłą budynku – będzie opodatkowana stawką podstawową, ponieważ stanowi element infrastruktury towarzyszącej budownictwu mieszkaniowemu.

Należy wyjaśnić, że do końca 2007 r. usługi budowlano-montażowe, remonty i roboty konserwacyjne dotyczące infrastruktury towarzyszącej budownictwu mieszkaniowemu korzystały z preferencyjnej stawki 7 proc. VAT. Niemniej przepis ją określający miał charakter tymczasowy i przestał mieć zastosowanie 1 stycznia 2008 r.

W rezultacie od tego dnia usługi budowlane i remontowe dotyczące infrastruktury towarzyszącej budownictwu mieszkaniowemu opodatkowane są według stawki podstawowej.

WSA w Gliwicach, uchylając interpretację, nie analizował głębiej, czy część usług wykonywanych przez spółkę poza bryłą budynku dotyczyła infrastruktury towarzyszącej. Sąd podszedł do problemu od innej strony i wskazał, że podatnik wykonał jedną usługę budowlaną, złożoną z dwóch części. Słusznie sąd wskazał, że świadczenie obejmujące jedną usługę z ekonomicznego punktu widzenia nie powinno być sztucznie dzielone.

Przeciwko sztucznemu dzieleniu usługi opodatkowanej VAT wielokrotnie wypowiadał się Europejski Trybunał Sprawiedliwości, który w swych orzeczeniach podkreślał, że jeżeli dwa lub więcej niż dwa świadczenia są tak ściśle związane, że obiektywnie tworzą w aspekcie gospodarczym jedną całość, której rozdzielenie miałoby sztuczny charakter, to wszystkie te świadczenia stanowią jednolite świadczenie do celów stosowania podatku od wartości dodanej (przykładowo sprawy C-349/96 Card Protection, C-41/04 Levob oraz C-111/05 Aktiebolaget).

Moim zdaniem, w świetle ugruntowanego orzecznictwa ETS, należy uznać, że w niniejszej sprawie podział jednorodnej, kompleksowej usługi budowlano-remontowej na dwie odrębne części, z czego każda jest objęta inną stawką VAT, byłby podziałem sztucznym.

* Kiedy roboty budowlane mogą być objęte 7-proc. stawką VAT