Rozstrzygając sprawę, fiskus powinien powołać się na przepisy

Jeśli z decyzji podatkowej nie wynika, dlaczego organ podatkowy nie przyznał racji podatnikowi, sąd powinien ją uchylić. Nie może bowiem ocenić jej prawidłowości

Publikacja: 21.07.2008 08:40

Red

Orzekł tak WSA w Warszawie w wyroku z 28 maja 2008 r. (III SA/Wa 1/08)

.

Bank pozyskiwał środki pieniężne przez obrót akcjami emitowanymi przez Skarb Państwa oraz emisję i sprzedaż dłużnych papierów wartościowych w postaci obligacji na okaziciela, na rzecz banków mających siedzibę w państwach Unii (będących stronami konwencji o unikaniu podwójnego opodatkowania). Zwrócił się do ministra finansów o potwierdzenie, że odsetki wypłacane zagranicznemu bankowi, który nabył obligacje od podmiotu niebędącego ich emitentem, są na mocy poszczególnych umów zwolnione z CIT u źródła.

Minister uznał stanowisko banku za nieprawidłowe. Jego zdaniem zwolnienie nie obejmuje przypadków, kiedy bank zagraniczny przez nabycie wierzytelności wynikającej z umowy mającej charakter pożyczki wstępuje w prawa zbywcy będącego podmiotem, który zawarł tę umowę z podmiotem krajowym. Sprawa trafiła do WSA.

Sąd uwzględnił skargę z powodów procesowych. W świetle ordynacji podatkowej organ wyrażając własne stanowisko powinien je uzasadnić, opierając się na przepisach prawa, odnosząc się przy tym do stanu faktycznego opisanego przez stronę. Dopiero ocena stanowiska wnioskodawcy i stanowisko własne organu podatkowego składają się na interpretację. Zdaniem sądu uzasadnienie decyzji nie pozwala na stwierdzenie, z jakiego powodu organ nie podzielił stanowiska strony wyrażonego we wniosku. Nie ocenił stanowiska skarżącej i całkowicie pominął argumenty przedstawione przez nią we wniosku i zażaleniu. Należało więc przyjąć, że zasadne było wyeliminowanie z obrotu prawnego zaskarżonej decyzji. Sąd nie może ocenić prawidłowości decyzji, jeżeli nie zawiera wyrażonego w uzasadnieniu merytorycznego stanowiska organu.

Zespół Zarządzania Wiedzą Podatkową firmy Deloitte

Chociaż sąd oparł swoje orzeczenie na podstawach natury proceduralnej, warto przy tej okazji odnieść się do merytorycznej strony sporu.

Jedną z podstawowych zasad podatku dochodowego jest opodatkowanie polskim CIT dochodów osiąganych przez podmioty niemające siedziby w RP, jeśli są one osiągane na jej terytorium. Jest to tzw. ograniczony obowiązek podatkowy. Jeśli taki podmiot osiągnie na terytorium Polski przychód z odsetek, będzie on opodatkowany na podstawie art. 21 ust. 1 ustawy o CIT stawką 20 proc., chyba że stosowna umowa międzynarodowa stanowi inaczej. W przypadku odsetek płaconych przez banki umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania przewidują co do zasady opodatkowanie tych odsetek w państwie siedziby odbiorcy odsetek.

Jak wskazuje komentarz do modelowej konwencji OECD, opodatkowanie odsetek w państwie ich źródła pomija rzeczywisty koszt transakcji, z którą wiążą się te odsetki. Dlatego też zalecane jest rozwiązanie polegające na opodatkowaniu odsetek wypłacanych przez banki w państwie siedziby ich odbiorcy. Użyte w umowach o unikaniu podwójnego opodatkowania sformułowania „jakakolwiek pożyczka” i „pożyczka dowolnego rodzaju” nie powinny być rozumiane wąsko, lecz odnosić się do całego wachlarza sytuacji, w których bank wypłaca na rzecz innego podmiotu wynagrodzenie za korzystanie z kapitału. Takim wynagrodzeniem będzie niewątpliwie oprocentowanie papierów wartościowych,i to niezależnie od faktu zbycia tych papierów kolejnemu podmiotowi. Istotna jest przy tym osoba dłużnika (banku), a nie to, ile razy dana obligacja została zbyta na rynku. Nabywając obligacje, kupujący w rzeczywistości udziela ich emitentowi (bankowi) oprocentowanej pożyczki, której zwrot następuje w chwili odkupienia obligacji przez emitenta. Oprocentowanie pełni natomiast funkcję odsetek. Skoro zatem umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, podobnie jak komentarz do konwencji OECD, używają pojęcia „pożyczka” bez zawężenia jego znaczenia do konkretnej umowy zobowiązaniowej, stanowisko organów podatkowych nie zasługuje na aprobatę.

Prawo karne
Morderstwo na Uniwersytecie Warszawskim. Obrońca podejrzanego: nie przyznał się
Ubezpieczenia i odszkodowania
Rekordowe odszkodowanie dla pacjenta. Miał operację kolana, wypisano go bez nogi
Prawo dla Ciebie
Jest decyzja SN ws. wytycznych PKW. Czy wstrząśnie wyborami?
Prawo karne
Mieszkanie Nawrockiego. Nieprawdziwe oświadczenia w akcie notarialnym – co na to prawo karne?
Matura i egzamin ósmoklasisty
Matura i egzamin ósmoklasisty 2025 z "Rzeczpospolitą" i WSiP
Materiał Promocyjny
Między elastycznością a bezpieczeństwem