Twórcy w dotkliwej luce prawnej

Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 18 lutego 2009 r. nie pozostawia wątpliwości, że potrzebna jest nowelizacja prawa autorskiego

Publikacja: 19.02.2009 06:44

Twórcy w dotkliwej luce prawnej

Foto: Fotorzepa, Radek Pasterski RP Radek Pasterski

Rządowy projekt takiej nowelizacji znajduje się obecnie w sejmowej Komisji Kultury i Środków Przekazu.

NSA podkreślił natomiast skutki, jakie dla środowisk twórczych oraz dla organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi wywołuje nieusunięta do dziś luka prawna.

W wyniku wyroku Trybunału Konstytucyjnego Komisja Prawa Autorskiego oraz minister kultury i dziedzictwa narodowego utracili prawo zatwierdzania tabel stawek wynagrodzeń autorskich przedstawianych przez organizacje zbiorowego zarządzania. Ponieważ odbywało się to bez udziału wydawców i nadawców, Trybunał uznał art. 108 ust. 3 [link=http://aktyprawne.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=181883]ustawy o prawie autorskim[/link] za niezgodny z [link=http://aktyprawne.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=77990]konstytucją[/link]. 1 września 2006 r. utracił on moc.

– W rezultacie – mówi Joanna Wiśniewska, radca prawny Stowarzyszenia Autorów ZAiKS – powstała luka prawna dotkliwa dla środowisk twórczych. Organizacje zbiorowego zarządzania nie dysponują dziś żadnymi tabelami (z wyjątkiem kilku, które zostały zatwierdzone jeszcze przed wyrokiem TK) określającymi minimalne stawki wynagrodzeń dla twórców. Istnieją tylko tabele wewnętrzne, ustalane przez te organizacje. Nie mają one jednak waloru określanego przez art. 109 prawa autorskiego, który stanowi, że jeśli umowy są mniej korzystne dla twórców niż stawki w tabelach, ich miejsce zajmują stawki z tabel. Nie wiadomo także, jak załatwiać sprawy niezakończone.

ZAiKS jeszcze w 2000 r. złożył do Komisji Prawa Autorskiego wniosek o zatwierdzenie tabeli stawek za radiowe i telewizyjne nadanie utworów oraz reemisje w sieciach kablowych. Komisja zatwierdziła je w 2001 r., ale na skutek odwołań oraz skarg do sądu organizacji nadawców postępowania zakończyły się dopiero w 2007 r. Z kolei odwołanie Związku TV Kablowych w Łodzi pozostało nierozpoznane, blokując stowarzyszeniu ZAiKS zatwierdzoną tabelę.

Minister kultury oświadczył, że nie może już go rozpatrzyć. Powołując się na wyrok TK, uchylił tabelę zatwierdzoną w 2001 r. i umorzył postępowanie przed Komisją Prawa Autorskiego.

– Ponieważ komisja oraz minister kultury utracili podstawę prawną do orzekania w sprawach o zatwierdzenie tabel, nie mogą ich w ogóle rozpatrywać, także tych sprzed wyroku TK – podkreślał podczas rozprawy w NSA Dariusz Urbański z MKiDN.

[b]Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie (sygn. I SA/ Wa 73/o8) oraz NSA (sygn. II OSK 1369/08) podzieliły to stanowisko i oddaliły skargi stowarzyszenia ZAiKS.[/b] Po utracie mocy art. 108 ust. 3 prawa autorskiego Komisja Prawa Autorskiego wprawdzie nadal istnieje, ale jej kompetencje zostały ograniczone. Nie ma w prawie autorskim przepisu, który regulowałby kwestię zatwierdzania przez nią tabel.

Jednak mimo że od wyroku TK minęły trzy lata, nie uchwalono do tej pory nowej regulacji. Sprawę ma całościowo załatwić dopiero nowelizacja prawa autorskiego. Jej projekt przewiduje m.in., że ciałem uprawnionym do złożenia wniosku o zatwierdzenie tabeli pozostanie organizacja zbiorowego zarządzania, a jej pośrednictwo może być niekiedy obligatoryjne.

Poza prawami autorskimi tabele będą mogły obejmować także wszystkie prawa pokrewne. Stawki będzie nadal zatwierdzać Komisja Prawa Autorskiego, a w razie zakwestionowania jej orzeczenia tabele ma zatwierdzać sąd okręgowy. Propozycje te budzą jednak kontrowersyjne opinie. Zanim więc nabiorą konkretnego kształtu, będą jeszcze wymagać dyskusji.

Rządowy projekt takiej nowelizacji znajduje się obecnie w sejmowej Komisji Kultury i Środków Przekazu.

NSA podkreślił natomiast skutki, jakie dla środowisk twórczych oraz dla organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi wywołuje nieusunięta do dziś luka prawna.

Pozostało 92% artykułu
Konsumenci
Pozew grupowy oszukanych na pompy ciepła. Sąd wydał zabezpieczenie
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Sądy i trybunały
Dr Tomasz Zalasiński: W Trybunale Konstytucyjnym gorzej już nie będzie
Konsumenci
TSUE wydał ważny wyrok dla frankowiczów. To pokłosie sprawy Getin Banku
Nieruchomości
Właściciele starych budynków mogą mieć problem. Wygasają ważne przepisy
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Prawo rodzinne
Przy rozwodzie z żoną trzeba się też rozstać z częścią krów