W Zalesiu rada podjęła uchwałę ustalającą zasady dobrowolnego udziału mieszkańców w budowie sieci kanalizacyjnej. Postanowiła, że podstawą dobrowolnych wpłat w wysokości 2 tys. zł są umowy cywilnoprawne zawarte z gminą będącą inwestorem i zainteresowanymi mieszkańcami – właścicielami (posiadaczami) nieruchomości.
Wojewoda lubelski uznał, że uchwałę wydano bez podstawy prawnej i z naruszeniem m.in. konstytucyjnej zasady, iż narzucanie obywatelom dodatkowych ciężarów i świadczeń publicznych jest możliwe wyłącznie w ustawie (art. 217 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=D72848BFBDDDD74F623FEAAB4FB39494?id=77990]Konstytucji RP[/link]). Umocowaniem nie może być powołany przez radę art. 18 ust. 1 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=7988EA466BA47271EB4ABDCCB850AA49?id=163433]ustawy o samorządzie gminnym[/link], zgodnie z którym do właściwości rady gminy należą wszystkie sprawy pozostające w zakresie działania gminy. Wskazanie przez ustawodawcę określonego rodzaju zadania gminy nie jest bowiem tożsame z upoważnieniem organu stanowiącego tej gminy do określenia formy realizacji takiego zadania, a zwłaszcza do nakładania na obywateli danin publicznych.
Zdaniem wojewody uchwała narusza też art. 15 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=1979518FE24A09CB4C4039B9EDF14B5E?id=182311]ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i odprowadzaniu ścieków[/link], który stanowi, że budowę urządzeń wodociągowych i kanalizacyjnych zapewnia przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne, a tylko przyłącza do sieci realizowane są ze środków osób ubiegających się o przyłączenie nieruchomości do sieci. Osoba taka nie ma natomiast obowiązku partycypowania w kosztach budowy tych sieci.
[b]Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie (sygnatura akt II SA/Lu 491/10) zgodził się z wojewodą, że rada gminy nałożyła na mieszkańców daninę publiczną bez podstawy prawnej[/b], i stwierdził nieważność uchwały. Podstawą prawną nie może być wskazany przez radę w odpowiedzi na skargę art. 4 ust. 1 pkt 2 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=17D4F884A4F118C0C178E329198D3CA3?id=74522]ustawy o gospodarce komunalnej[/link], bo dotyczy on opłat, które mają charakter wynagrodzenia (ceny) za usługę świadczoną przez gminę lub za korzystanie z urządzeń, obiektów itp. będących własnością gminy. Nie może być nim też art. 18 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=C6B346EDCFB8BADB2EEFA4CF5D02AEA0?id=356400]ustawy o podatkach i opłatach lokalnych[/link], gdyż opłaty administracyjne mogą być ustalane wyłącznie za czynności urzędowe podejmowane w zakresie zadań własnych. Współfinansowanie budowy sieci wodociągowej nie jest taką czynnością.
Sąd wskazał, że jedynym sposobem na uzyskanie od mieszkańców gminy środków finansowych na zrealizowanie określonych inwestycji może być samoopodatkowanie (art. 54 ust. 2 usg), ale nie przyjęte w uchwale rady, lecz w drodze referendum lokalnego.