Demontaż nakładów inwestycyjnych nie jest konieczny

Tak orzekł NSA 29 czerwca 2011 (II FSK 260/10).

Wskutek wcześniejszego zakończenia umowy najmu bank poniósł stratę z tytułu likwidacji inwestycji w obcym środku trwałym (wynajmowany lokal). We wniosku o interpretację przepisów podatkowych pytał, czy wartość tej straty jest kosztem uzyskania przychodów w świetle art. 15 ust. 1 w związku z art. 16 ust. 1 pkt 6 ustawy o CIT.

Zdaniem banku straty z tytułu likwidacji inwestycji w obcych środkach trwałych są kosztem podatkowym we wszystkich innych przypadkach niż wskazana wprost w treści art. 16 ust. 1 pkt 6 ustawy o CIT sytuacja, gdy środki te utraciły przydatność gospodarczą na skutek zmiany rodzaju działalności.

Organ nie podzielił tego stanowiska. Stwierdził, że warunkiem zaliczenia do kosztów nieumorzonej wartości środka trwałego jest jego faktyczna likwidacja, np. w formie demontażu poniesionych nakładów. Rozwiązanie umowy czy wycofanie z ewidencji środka trwałego nie oznacza, że doszło do jego fizycznej likwidacji.

Sądy obu instancji przyznały rację  bankowi. NSA w ustnym uzasadnieniu powołał się na argumenty wskazane w wyroku z 24 maja 2011 (II FSK  33/10), gdzie stwierdził, że skoro art. 16 ustawy o CIT zawiera zamknięty katalog wydatków, które nie podlegają zaliczeniu do kosztów podatkowych, a wśród nich nie wymienia strat powstałych w związku z nieumorzeniem w pełni środków trwałych zlikwidowanych z innych przyczyn aniżeli wymieniona w art. 16 ust. 1 pkt 6 ustawy o CIT, oznacza to, że straty te są kosztem.

Sebastian Konicz, współpracownik Zespołu Zarządzania Wiedzą Podatkową firmy Deloitte

Komentarz eksperta:

Jan Godyń, konsultant w Dziale Doradztwa Podatkowego firmy Deloitte (biuro w Katowicach)

Osią sporu między podatnikiem a organami podatkowymi była wykładnia terminu „likwidacja" na gruncie prawa podatkowego.

Nie został on zdefiniowany w ustawie o CIT. Organy podatkowe zajęły profiskalne stanowisko, zawężając znaczenie tego pojęcia jedynie do likwidacji fizycznej, podczas gdy podatnik uznał, że likwidację środka trwałego (inwestycji w środku trwałym) należy utożsamiać z wycofaniem go z ewidencji w następstwie zaprzestania eksploatacji.

Niekorzystna dla podatników wykładnia zawężająca wciąż dominuje w interpretacjach organów podatkowych (analogiczne stanowisko przedstawiła Izba Skarbowa w Warszawie w piśmie z 16 marca 2011, IPPB5/423-871/10-2/PS), pomimo że sądy administracyjne zasadniczo jednolicie twierdzą, że zakresu znaczeniowego likwidacji nie można ograniczać do fizycznego zniszczenia inwestycji w obcym środku trwałym.Sąd słusznie zgodził się z podatnikiem, przesądzając o możliwości zaliczenia nieumorzonej wartości inwestycji w obcym środku trwałym do kosztów uzyskania przychodów. Przyjęcie stanowiska fiskusa prowadziłoby bowiem w wielu wypadkach do wyłączenia możliwości zaliczenia części wydatków poniesionych na środki trwałe lub inwestycje w obcym środku trwałym do kosztów uzyskania przychodów. Byłoby tak w szczególności w przypadku wydatków na adaptację wynajmowanego lokalu, gdzie fizyczny demontaż nakładów jest często trudny, a do tego bezcelowy i kosztowny. Ustawa o CIT nie zawiera zakazu zaliczenia do kosztów podatkowych wartości nieumorzonej części inwestycji w obce środki trwałe, jeśli likwidacja nastąpiła z powodu innego niż utrata przydatności gospodarczej w wyniku zmiany rodzaju prowadzonej działalności.

Konsekwentnie należy uznać, że podatnik zaprzestający wykorzystywania inwestycji w obcym środku trwałym (np. z powodu wygaśnięcia umowy najmu przed całkowitym jej umorzeniem) jest uprawniony do zaliczenia nieumorzonej części wartości początkowej w ciężar kosztów podatkowych. Wystarczy do tego wycofanie inwestycji z ewidencji środków trwałych, niezależnie czy podatnik zdemontował lub zniszczył poniesione uprzednio nakłady.

Czytaj też:

Zobacz więcej w serwisie:

Co można wrzucić w koszty » Amortyzacja » Inwestycje w obcym środku trwałym

Co można wrzucić w koszty » Amortyzacja » Amortyzacja nieruchomości i praw do nieruchomości

PIT i CIT » Koszty » Likwidacja składnika majątku