CIT: odsetki od kredytu na dywidendę nie są kosztem

To niekorzystne dla spółek stanowisko potwierdził 12 grudnia 2011 r. siedmioosobowy skład Naczelnego Sądu Administracyjnego (sygn. II FPS 2/11). Sędziowie uznali, że wydatki na odsetki od kredytu zaciągniętego na wypłatę zysku wspólnikom nie mają związku z przychodem spółki z ograniczoną odpowiedzialnością.

Uchwała została podjęta w konkretnej sprawie. We wniosku o interpretację spółka z o.o. wyjaśniła, że udziałowcy zamierzają podjąć uchwałę w sprawie podziału zysku. Wypłacenie dywidendy spowoduje jednak konieczność zaciągnięcia przez spółkę kredytu na ten cel.

Cel gospodarczy

Spółka zapytała, czy faktycznie zapłacone odsetki od kredytu przeznaczonego i wykorzystanego na wypłatę dywidendy oraz inne koszty z nim związane (tj. prowizja, opłaty manipulacyjne) może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu. Jej zdaniem tak, bo sfinansowanie wypłaty dywidendy z kredytu umożliwia zachowanie płynności finansowej, dysponowanie środkami umożliwiającymi finansowanie bieżącej działalności oraz pozwala na oszczędność na wydatkach związanych z nieterminową wypłatą zysku.

Fiskusa nie przekonały te argumenty. W jego ocenie wypłata dywidendy nie jest wydatkiem umożliwiającym powstanie źródła przychodu.

Nie jest też związana z utrzymaniem ani zabezpieczeniem źródła przychodów. Dywidenda nie jest kosztem podatkowym. Nie są nim także wydatki dotyczące kredytu zaciągniętego na jej wypłatę w postaci odsetek, prowizji, opłat manipulacyjnych.

Sąd I instancji opowiedział się po stronie spółki. Uznał, że zaciągnięcie przez nią kredytu na wypłatę dywidendy należy traktować jako wydatek związany z prowadzoną przez nią działalnością gospodarczą.

Takiej pewności nie miał już sąd kasacyjny, do którego fiskus zaskarżył korzystny dla spółki wyrok. NSA zwrócił uwagę na rozbieżności w orzeczeniach dotyczących spornej kwestii. Dlatego o odpowiedź postanowił poprosić poszerzony skład.

Ostatecznie NSA uznał, że wydatki na odsetki i inne należności związane z kredytem na dywidendę nie mogą być kosztem. W uzasadnieniu uchwały podkreślił, że art. 15 ust. 1 ustawy o CIT nie można interpretować w oderwaniu od art. 7 ust. 1 i 2 oraz art. 12 tej ustawy, które odnoszą się do pojęć „przychód" i „dochód".

Brak związku

– Roszczenie o wypłatę dywidendy jest podstawowym prawem wspólnika, jest to więc jego należność, a nie spółki – podkreślił sędzia NSA Jan Rudowski.

Dlatego w ocenie NSA jest to kategoria odrębna od przychodu spółki. To nie wykładnia gospodarcza, ale racjonalne działania wspólników decydują, czy i w jakim zakresie wypłata dywidendy zakłóci bieżącą działalność spółki.

Sąd nie zgodził się też, że niekorzystna dla podatników wykładnia prowadzi do naruszenia unijnej zasady swobodnego przepływu kapitału. W tym wypadku ustawa nie różnicuje bowiem uprawnień rezydentów i nierezydentów.

Uchwała jest prawomocna.

Opinia:

Monika Lewandowska - straszy konsultant w Accreo Taxand

Na podstawie ustnego uzasadnienia wydaje się, że sąd dość wąsko i literalnie podszedł do pojęcia „koszty uzyskania przychodu". NSA uznał, że koszty związane z finansowaniem dywidendy nie są poniesione w celu uzyskania przychodów, jednocześnie nie analizując, czy takie wydatki mogłyby stanowić koszty poniesione w celu zabezpieczenia źródeł przychodów. Tymczasem w praktyce to właśnie potrzeba zabezpieczenia źródła przychodów jest podstawowym powodem, dla którego spółki decydują się na finansowanie wypłaty zysku z kredytu. Mimo że zajęcie w tym kontrowersyjnym zakresie jednoznacznego stanowiska przez NSA było pożądane, jego uzasadnienie w dalszym ciągu może być dyskusyjne.

Czytaj rówież: