Najpóźniej w lipcu 2022 r. pojawi się nowelizacja prawa upadłościowego i restrukturyzacyjnego przewidująca nowe uprawnienia. Dłużnik dostanie większą ochronę przed egzekucją i dodatkowe narzędzia do negocjacji z wierzycielami. Po zmianach przepisów, plan restrukturyzacji będzie mógł być zatwierdzony nawet wbrew sprzeciwowi grupy wierzycieli. Zasadą ma być też pozostawienie dłużnikowi pełnego zarządu nad przedsiębiorstwem w toku postępowania restrukturyzacyjnego. Wszystko po to, żeby zwiększyć skuteczność postępowań naprawczych i skrócić czas ich trwania do minimum, co ma przełożyć się na zachowanie miejsc pracy i stabilność rynku gospodarczego.
To skutek obowiązków nałożonych na państwa członkowskie UE dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1023 z 20 czerwca 2019 r. Polska skorzystała z prawa przedłużenia wprowadzenia niektórych zmian o rok, tj. do 17 lipca 2022 r.
Dyrektywa dzieli dłużników na „rentownych, znajdujących się w trudnej sytuacji finansowej” i „uczciwych przedsiębiorców”. Pierwszym daje możliwość kontynuowania działalności poprzez restrukturyzację, redukując jednocześnie koszty i czas trwania postępowań. Drugim – całkowite umorzenie długów w upadłości i drugą szansę. Dla „nieuczciwych i niewypłacalnych, którzy działali w złej wierze” lub naruszyli obowiązki wynikające z planu spłaty, przewidziano liczne sankcje: odmowę, ograniczenie, a nawet cofnięcie dostępu do umorzenia długów i dłuższy zakaz prowadzenia działalności.
Wśród przywilejów należy wymienić pozostawienie zarządu dłużnikowi niezależnie od rodzaju postępowania – ograniczenie nastąpi wyłącznie na podstawie decyzji sądu. Dłużnik zyska dodatkową ochronę przed egzekucją co do wierzytelności objętych układem i to już od dnia zawarcia układu aż do dnia zakończenia postępowania lub prawomocnego umorzenia. Z mocy prawa układem objęte zostaną również wierzytelności zabezpieczone rzeczowo i wprowadzone zostaną szczegółowe zasady zatwierdzania układu mimo sprzeciwu grupy wierzycieli. Najdalej idącą ochroną dla dłużnika będzie wstrzymanie indywidualnych czynności egzekucyjnych wobec dłużnika w okresie od otwarcia postępowania z zakresu restrukturyzacji zapobiegawczej do chwili zawarcia układu – początkowo zawieszenie egzekucji ex lege na okres czterech miesięcy i możliwości przedłużenia tego zawieszenia przez sąd na dalszy okres, łącznie nieprzekraczający 12 miesięcy.
Czytaj więcej
Zmiany, które zaczną obowiązywać 1 grudnia 2021 r. mają ograniczyć czynności sądu i sekretariatu związane z wydawaniem odpisów z akt oraz zapewnić większą transparentność prowadzonych postępowań.
W polskim prawie restrukturyzacyjnym wprowadzona zostanie szersza ochrona nowego finansowania i transakcji związanych z restrukturyzacją. Ustawodawca ma dać gwarancję inwestorom, że w razie późniejszego ogłoszenia upadłości dłużnika udzielone finansowanie nie będzie mogło być uznane za bezskuteczne w stosunku do masy upadłości, jeżeli było ono uwzględnione w planie restrukturyzacji oraz zostało zatwierdzone przez radę wierzycieli lub sędziego komisarza. Dyrektywa chroni także przeprowadzone w toku postępowania transakcje, które definiuje szeroko jako „racjonalne i niezwłocznie konieczne do negocjowania planu restrukturyzacji” poprzez zakaz uznania za bezskuteczne, nieważne lub niepodlegające wykonaniu z tego powodu, że dokonano ich ze szkodą dla ogółu wierzycieli.
Wprowadzone zmiany z pewnością przełożą się na ilość pomyślnie zakończonych postępowań restrukturyzacyjnych, ale gwarancją skuteczności jest pomoc w odpowiednim czasie. Współpraca z doradcą restrukturyzacyjnym, wskazana w dyrektywie jako jedno z narzędzi wczesnego ostrzegania, pozwala na wczesne wykrycie niewypłacalności, uratowanie biznesu i zapewnienia stabilnej rentowności na przyszłość.
Autorka jest doradcą restrukturyzacyjnym
