Wizerunek Polski jest zagrożony

Rz: Wśród czynników, które mogłyby skłonić Moody's do obniżki ratingu Polski, wskazują państwo pogorszenie kondycji finansów publicznych oraz klimatu inwestycyjnego w Polsce. Czy wystarczy, aby zmaterializowało się jedno z tych zagrożeń, czy muszą wystąpić jednocześnie?

Sarah Carlson: Zarówno pogorszenie pozycji fiskalnej rządu, jak i znaczące ochłodzenie klimatu inwestycyjnego byłyby obciążeniem dla wiarygodności kredytowej Polski, ale nie mogę spekulować na temat tego, kiedy to obciążenie byłoby wystarczające, aby poskutkowało obniżką ratingu.

Co rozumie pani przez pogorszenie pozycji fiskalnej? Chodzi o trwały wzrost deficytu sektora finansów publicznych powyżej 3 proc. PKB czy wychodzą państwo z założenia, że rząd powinien wykorzystywać dobrą koniunkturę do ograniczenia długu publicznego, więc nawet utrzymywanie deficytu tuż pod tym progiem będzie źle widziane?

Trwały wzrost deficytu budżetowego bez wątpienia stanowiłby pogorszenie pozycji fiskalnej. Ale ocenilibyśmy tak również wszelkie strukturalne zmiany fiskalne, które zmniejszałyby zdolności bilansu rządu do absorbowania ewentualnych szoków.

Przewidują państwo, że w tym roku rządowi uda się utrzymać deficyt poniżej 3 proc. PKB, ale w przyszłym roku już nie. A co później?

Nie opublikowaliśmy prognoz na lata po 2017 r. Sądzimy jednak, że od przyszłego roku zwiększy się ryzyko wzrostu deficytu. W finansowaniu świadczeń na dzieci rząd polega bowiem na jednorazowych przychodach oraz większej efektywności poboru podatków.

Wśród konkretnych propozycji władz, które mogłyby skutkować obniżką ratingu, wymienili państwo przewalutowanie kredytów frankowych. Jaki to może mieć wpływ na ocenę wypłacalności rządu?

Przewalutowanie kredytów walutowych miałoby wpływ na wiarygodność kredytową Polski, gdyby doprowadziło do dalszej erozji klimatu inwestycyjnego. Dodatkowo, jeśli operacja ta zostanie przeprowadzona na niekorzystnych dla banków warunkach, może mieć silnie negatywny wpływ na podaż kredytu, z konsekwencjami dla inwestycji i konsumpcji. Tymczasem już w reakcji na podatek od aktywów banki zaczęły stopniowo ograniczać akcję kredytową.

Niedawna decyzja Mercedesa, żeby ulokować w Polsce fabrykę silników, sugeruje, że jak dotąd ani kwestia franków, ani nawet spór o Trybunał Konstytucyjny, nie zaszkodziły mocno klimatowi inwestycyjnemu.

Implikacje zmian w TK dla niezależności systemu sprawiedliwości i w efekcie siły instytucjonalnej kraju są w tej chwili niejasne, ale z pewnością mają potencjał, aby wpłynąć na to, jak inwestorzy oceniają praworządność w Polsce, i w efekcie na ich skłonność do inwestowania. W styczniu i w lutym Polska odnotowała odpływ kapitału portfelowego o łącznej wartości 24,4 mld zł, co odpowiadało 1,3 proc. PKB.

Kolejnej rewizji ratingu Polski Moody's może dokonać we wrześniu. Co się stanie, jeśli do tego czasu nie będzie większej jasności ani w kwestii franków, ani w kwestii obniżenia wieku emerytalnego?