W optymistycznym wariancie zapewnią Polsce kolejny skok cywilizacyjny. Ale trzeba wyciągnąć wnioski z problemów z wykorzystaniem funduszy unijnych z poprzedniej perspektywy finansowej. To ostatnia taka szansa, po 2020 roku prawdopodobnie Polska będzie wpłacać więcej do unijnej kasy, niż z niej otrzymywać.
Wadliwie skonstruowane prawo zamówień publicznych spowodowało, że wiele inwestycji zakończono z opóźnieniem lub ich realizacja trwa do dziś. Wielu wykonawców upadło, nie wytrzymując wyścigu dumpingowych ofert. To ostatnie zjawisko było także skutkiem skomasowania inwestycji na Euro 2012, co powodowało nieracjonalny wzrost cen produktów, materiałów, surowców i sprzętu. Wykonawcy, chcąc pozyskać zamówienia, oferowali często ceny poniżej opłacalności. Obecnie nie „grozi" nam żadna wielka impreza sportowa, co należy uznać za powód do optymizmu...
Wydaje się też, że administracja rządowa wyciągnęła wnioski z doświadczeń. Mamy świeżo wprowadzoną w życie nowelizację ustawy – Prawo zamówień publicznych, w której zmiany – choć wciąż niedoskonałe – wydają się zmierzać w prawidłowym kierunku. Dotychczas dziewięć na dziesięć przetargów dotyczących infrastruktury rozstrzygano w oparciu o kryterium najniższej ceny. Ostatnia nowelizacja wprowadza – po pierwsze – możliwość kwestionowania przez zamawiającego ofert, w których cena jest o 30 proc. niższa od wartości zamówienia lub od średniej arytmetycznej cen wszystkich ofert. Po drugie – zawęża katalog zamówień, w których cena może stanowić jedyne kryterium wyłonienia wykonawcy.
Zmiany te nie są wystarczające – dość wspomnieć, że zgodnie z orzecznictwem Krajowej Izby Odwoławczej, zamawiający powinien rozpocząć procedurę wyjaśniającą, gdy cena oferty odbiega choćby o 10 proc. od średniej ceny grupy ofert o zbliżonych cenach, ewentualnie o 20 proc. od wartości szacunkowej zamówienia. Niemniej przy odpowiednim stosowaniu przepisy powinny uchronić zainteresowanych przed problemami znanymi z lat ubiegłych.
Także Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad uczy się na błędach i współpraca między nią a wykonawcami układa się z roku na rok coraz lepiej, choć wciąż daleka jest od ideału.
