MATERIAŁ POWSTAŁ WE WSPÓŁPRACY Z FIRMĄ MSD
Czym jest potrójnie ujemny rak piersi?
Poszczególne typy raka piersi wyodrębniono, biorąc pod uwagę występujące w nich zaburzenia molekularne. W tej klasyfikacji uwzględniono występowanie receptorów estrogenowych progestagenowych i stopień ekspresji HER2. Na podstawie obecności lub braku tych receptorów podzielono inwazyjne raki piersi na typy molekularne. Wyodrębniono raki z nadmierną ekspresją HER2 oraz raki hormonalnie zależne, w których stwierdza się obecność receptorów dla estrogenów lub progestagenów. U części raków zawierających receptory hormonalne występuje nadmierna ekspresja HER2. Pozostała także pewna grupa raków, w których nie stwierdzono występowania tych receptorów. Nowotwory te nazwano rakiem potrójnie ujemnym.
Jak dużej grupy dotyczy nowotwór potrójnie ujemny?
To ok. 20 proc. wszystkich chorych. Rocznie na raka piersi w Polsce zapada ok. 20 tys. osób i liczba ta stale rośnie. Czyli raka potrójnie ujemnego wykrywamy u ok. 4 tys. osób.
Jakie znaczenie w leczeniu ma przynależność do poszczególnej grupy nowotworów?
Bardzo duże. W przypadku nowotworów hormonozależnych i HER2 dodatnich możemy stosować tzw. terapie celowane, które są u tych chorych skuteczne. Chore w poszczególnych grupach cechują się różnym rokowaniem i podatnością na różne leki.
Jednak dla tych pacjentów, u których nie stwierdziliśmy takich cech nowotworu, leków celowanych o dużej skuteczności nie było.
Jakie są obecnie możliwości leczenia chorych z potrójnie ujemnym rakiem piersi?
Kobiety chorujące na potrójnie ujemnego raka piersi mają takie same wskazania do zabiegów chirurgicznych i radioterapii jak kobiety chorujące na inne typy raka. Do niedawna leki, które można by zastosować w bardzo celowany sposób na tego typu nowotwory, w ogóle nie istniały.
W ostatnich latach postęp nauk podstawowych i wyniki badań klinicznych spowodowały istotną zmianę. U dużej części tych chorych istnieje możliwość zastosowania skutecznego leczenia celowanego. Część kobiet chorujących na raka trójujemnego jest nosicielem mutacji genu BRCA1 lub BRCA2. Zwiększają one ryzyko zachorowania na raka piersi, ale są też czynnikiem predykcyjnym do zastosowania leków z grupy inhibitorów enzymu PARP.
Niezwykle interesującym sposobem leczenia chorych na trójujemnego raka piersi jest immunoterapia. Postęp biologii molekularnej i genetyki umożliwił poznanie sposobów, w jakie komórki nowotworowe obezwładniają mechanizmy odpornościowe chorego i uniemożliwiają zniszczenie przez system immunologiczny pacjenta nowotworu.
Przeciwciała monoklonalne będące inhibitorami punktów kontrolnych umożliwiają układowi odpornościowemu rozpoznanie nowotworu i jego zniszczenie. Jest to zatem unikalna terapia, która powoduje uaktywnienie działania przeciwnowotworowego własnego układu immunologicznego chorego.
W przypadku raka trójujemnego leki z tej grupy stosowane w skojarzeniu z cytostatykami wykazały aktywności zarówno w leczeniu przed i pooperacyjnym, jak i w leczeniu chorych w fazie uogólnienia nowotworu. Gdy zastosowano je jako składnik leczenia przedoperacyjnego i pooperacyjnego, umożliwiło to statystycznie znamienne wydłużenie czasu do progresji nowotworu. W przypadku chorych leczonych w pierwszym rzucie inhibitorami punktu kontrolnego i chemioterapią z powodu uogólnienia nowotworu uzyskano wydłużenie czasu do progresji czasu przeżycia całkowitego.
Mam nadzieję, że ta innowacyjna terapia będzie jak najszybciej dostępna w Polsce.
Są inne nowatorskie terapie?
Przebojem ostatniego czasu w leczeniu chorych na ten typ raka są przeciwciała monoklonalne połączone z cytostatykami, które wykazują dużą skuteczność w leczeniu chorych z niską ekspresją receptora HER2. Chorzy, którzy mają ten receptor określony na jeden czy dwa plusy, do tej pory nie mieli leków, które by wykazywały aktywność. Jednak na niedawnej, majowej konferencji medycznej udokumentowano, że jest on niebywale aktywny w odniesieniu do tej grupy chorych. Jest to mniej więcej połowa chorych trójujemnych. Te leki jak najszybciej powinny być dostępne w Polsce. Chore te stanowią około 40 proc. wszystkich chorych na raka trójujemnego.
Kolejną dużą nadzieją dla tych chorych jest przeciwciało przeciwko receptorowi TROP-2 sprzężone z cytostatykiem. Udokumentowano jego wysoką skuteczność w leczeniu chorych na trójujemnego raka piersi.
Z dostępnością do nowoczesnych terapii w Polsce bywa różnie.
Obecnie jest lepiej niż kiedykolwiek z punktu widzenia postępu klinicznego. Ale żeby nowoczesne terapie służyły pacjentom, muszą zostać objęte refundacją. Obecnie istnieją bardzo ograniczone możliwości leczenia tymi nowymi lekami za pomocą Ratunkowego Dostępu do Terapii Lekowej.
