Jak zmniejszyć kolejkę roszczeń

[b]Rz: Nadal wiele osób oczekuje rozpatrzenia swych roszczeń dotyczących gruntów warszawskich. Spory toczą się o nieruchomości przejęte przez miasto dekretem z 26 października 1945 r. Czy można oczekiwać, że w nowym roku pojawią się przepisy, które przyspieszą procedury?[/b]

[b]Tomasz Tatomir, radca prawny w Kancelarii Chałas i Wspólnicy :[/b] Pilnie potrzeba dobrego i konkretnego uregulowania prawnego w kwestii rozpatrzenia ich roszczeń dotyczących gruntów warszawskich. Jest jednak dobry przykład: pod koniec czerwca 2008 roku prezydent miasta st. Warszawy Hanna Gronkiewicz-Waltz wydała zarządzenie pozwalające burmistrzom przekazywać właścicielom lub ich spadkobiercom niektóre nieruchomości. Może się to stać pod dwoma warunkami: mają stać na gruntach, co do których toczy się postępowanie o zwrot, a miasto ma pewność, że ich reprywatyzacja nastąpi, a po drugie: kamienica musiała przetrwać wojnę.

[b]A co ze zniszczonymi budynkami?[/b]

Tu warto wspomnieć o orzeczeniu Naczelnego Sądu Administracyjnego z 2002 roku, w którym to NSA stwierdził, że znaczne zniszczenie budynku w czasie wojny nie może stać na przeszkodzie w zwrocie gruntów warszawskich.

[b]Nie tylko NSA orzekł na korzyść byłych właścicieli w kwestii odzyskiwania mienia...[/b]

Kolejnym przykładem, który pewnie był podstawą wspomnianej decyzji pani prezydent Gronkiewicz-Waltz, jest kara w wysokości 12 tys. euro nałożona na rząd przez Trybunał w Strasburgu za opieszałość Warszawy w kwestii zwrotu właścicielom działki odebranej dekretem Bieruta.

[b]O co chodziło konkretnie w tej sprawie?[/b]

O 60-letnią opieszałość co do wniosku złożonego w 1948 roku, oraz kolejne wnioski w latach 2001, 2006, 2007 przez Zofię Berent-Derda, dotyczące zwrotu działki przy skrzyżowaniu ulic Bitwy Warszawskiej 1920 i Szczęśliwickiej.

[b]Co może poprawić sytuację osób starających się o zwrot nieruchomości?[/b]

Istnieją dwa projekty, które mają uregulować kwestię gruntów warszawskich. Uchwała Rady Miasta Stołecznego Warszawy przewiduje, że dawni właściciele i spadkobiercy będą mogli odkupić nieruchomości odebrane na mocy dekretu. Otrzymają przy tym bonifikatę w wysokości 99,9 proc. ceny sprzedaży, jednak muszą spełniać dwa warunki: prawa własności zostali pozbawieni przed 5 grudnia 1990 r., a nieruchomości stanowią teraz własność miasta stołecznego Warszawy.

[b]Czy na bonifikatę nie będzie można liczyć z urzędu?[/b]

Nie, jedynie na wniosek złożony przez ubiegającego się o odkupienie nieruchomości. Uchwałę ma wykonywać prezydent Warszawy.Ponadto przygotowywana jest też nowelizacja ustawy z 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami. Zakłada ona, że byli właściciele nieruchomości warszawskich utraconych dekretem będą mogli ubiegać się o ich własność pod warunkiem złożenia prezydentowi Warszawy pisemnej zgody na przywrócenie własności w ciągu trzech lat i 30 dni od wejścia w życie nowelizacji ustawy o gospodarce nieruchomościami. Ograniczenie tego prawa dotyczyłoby jednak osób, które były właścicielami nieruchomości, które już zostały w części lub w całości sprzedane lub oddane w użytkowanie wieczyste innym podmiotom, a także nieruchomości wykorzystywane na cele publiczne.

W okresie przejściowym – między wydaniem zgody przez prezydenta Warszawy a przeniesieniem własności nieruchomości – właścicielom, którzy zostali jej pozbawieni na podstawie dekretu Bieruta, zarząd nad daną nieruchomością sprawowałby zarządca (rozliczany jak za prowadzenie cudzych spraw bez zlecenia).

Można zatem uznać, że przed zainteresowanymi otworzą się nowe możliwości i co najważniejsze, poparte będą konkretnymi przepisami dotyczącymi zagadnień gruntów warszawskich. Ale czas pokaże, czy władze miasta szybciej, a co najważniejsze korzystnie z punktu widzenia byłych właścicieli, będą rozpatrywać wnioski składane w oparciu o nowe akty prawne.

[i]Dekret Bieruta z 26 października 1945 r. „O własności i użytkowaniu gruntów w mieście st. Warszawie” objął swym działaniem wszystkie nieruchomości warszawskie w granicach miasta z 1945 r., czyli obszar 13,5 tys. ha. Jak podaje Zrzeszenie Dekretowiec, z 50 tysięcy nieruchomości prywatnych do właścicieli wróciło ok. 3 proc. ogółu[/i]

[ramka][b]Warto wiedzieć[/b]

W związku z trudnościami, jakie napotykają osoby występujące z roszczeniami do miasta stołecznego Warszawy, powstały dwie organizacje:

- Stowarzyszenie Mieszkańców Warszawy Warszawiak

- Zrzeszenie Osób Objętych Dekretem Warszawskim Dekretowiec

Uprawnienia do dochodzenia roszczeń z tytułu gruntów warszawskich posiadają:

- byli właściciele;

- ich prawni następcy będący w posiadaniu gruntu;