Deweloperzy, którymi mogą być także spółdzielnie mieszkaniowe i towarzystwa budownictwa społecznego – czyli przedsiębiorcy oferujący nowe lokale mieszkalne mają jednakowe obowiązki wobec konsumentów. Aby chronić prawa najsłabszych uczestników rynku, urząd regularnie kontroluje wzorce umowne stosowane przez przedsiębiorców działających w branży nieruchomości.
W pierwszej połowie tego roku prezes UOKiK wydał 30 decyzji stwierdzających wykorzystywanie przez deweloperów niezgodnych z prawem postanowień we wzorcach umownych. Ogółem w pierwszym półroczu urząd zakwestionował 150 praktyk deweloperów. Cieszy fakt, że 29 z 30 przedsiębiorców zobowiązało się do zaniechania lub zaniechało stosowania praktyk kwestionowanych przez urząd. Decyzje zobowiązaniowe są korzystne dla konsumentów ponieważ pozwalają na szybkie wyeliminowanie z rynku szkodliwych praktyk. Natomiast przedsiębiorca, który występuje do UOKiK z wnioskiem o przyjęcie zobowiązania może liczyć na uniknięcie kary pieniężnej.
Najczęściej kwestionowane praktyki
Podstawowym problemem było stosowanie we wzorcach umów postawień tożsamych z wpisanymi do rejestru klauzul niedozwolonych.
Najczęściej kwestionowaną praktyką było zastrzeganie we wzorcu umowy przedwstępnej, że kosztami zawarcia umowy przenoszącej własność mieszkania obciążony będzie wyłącznie konsument. Opłaty, które trzeba ponieść w związku z zawarciem umowy przenoszącej własność mieszkania to m.in. koszty taksy notarialnej, podatku VAT, opłaty za wpis w księdze wieczystej oraz wypisy aktu notarialnego (np. Przedsiębiorstwo Handlowo-Usługowe Lago w Tarnowie). Kwestionowane postanowienie zobowiązuje konsumenta do pokrycia wszystkich kosztów umowy nabycia mieszkania. Tymczasem zgodnie z prawem część z wydatków powinien ponieść deweloper.
Zastrzeżenia urzędu budziły też często postanowienia przyznające przedsiębiorcy prawo do wskazania kancelarii notarialnej, w której zostanie zawarta umowa sprzedaży mieszkania (np. Przedsiębiorstwo Budowlane Budotex we Wrocławiu). Narzucanie przez przedsiębiorcę miejsca zawarcia umowy może być niekorzystne dla konsumenta np. gdy zamieszkuje on w innej miejscowości niż siedziba wyznaczonej kancelarii notarialnej albo gdy uniemożliwia mu wybór kancelarii notarialnej stosującej niższe stawki opłat. Zgodnie z prawem przedsiębiorca nie powinien ograniczać wpływu konsumenta na wybór notariusza, przed którym będzie zawierał umowę.
