Wąska działka wymaga rozsądnego rozplanowania oraz zastosowania rozwiązań, które pozwolą optymalnie wykorzystać teren. Jak zagospodarować taki grunt, aby znaleźć miejsce nie tylko na dom, ale także piękny ogród?

Radzi architekt Katarzyna Braun-Szulc z Pracowni Projektowej Archipelag:

Ważny plan miejscowy

Wąskie działki cieszą się dużą popularnością ze względu na konkurencyjną cenę, atrakcyjne położenie na przedmieściach miast, bliskość infrastruktury lub pełne uzbrojenie. Przed zakupem gruntu o niewielkiej szerokości trzeba jednak uzyskać informacje, jakie są możliwości jego zabudowy. W tym celu należy sprawdzić miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego. Kiedy takiego planu nie ma, trzeba wystąpić do urzędu gminy o ustalenie warunków zabudowy i zagospodarowania terenu.

Na wąskich terenach problematyczną kwestią jest zachowanie odpowiednich odstępów między domem a granicą działki. Szczegółowe odległości reguluje „Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie":

4 metry powinna wynosić odległość między ścianą a granicą działki w przypadku, gdy w ścianie znajdują się otwory okienne i drzwiowe. Wymóg ten dotyczy także okien połaciowych.

3 metry powinna wynosić odległość między ścianą a granicą działki w przypadku, gdy ściana pozbawiona jest otworów okiennych i drzwiowych

1,5 metra odległości należy zachować między granicą działki a tarasem, okapem, gzymsem, balkonem, daszkiem nad wejściem, galerią, pochylnią, rampą czy schodami zewnętrznymi

jeśli działka jest węższa niż 16 metrów, przepisy pozwalają na zmniejszenie odległości miedzy granicą działki a ścianą pozbawioną okien i drzwi do 1,5 metra

jeśli sąsiednia działka nie jest działką budowlaną, nie ma obowiązku zachowywania odległości wymienionych w rozporządzeniu, jednak rozsądnie jest pozostawić 1,5 metra odstępu między domem a granicą działki

Jaki dom

Najlepszym rozwiązaniem na wąską działkę jest dom piętrowy lub dom z poddaszem użytkowym, który cechuje nieduża powierzchnia zabudowy w stosunku do powierzchni użytkowej, co w praktyce pozwala na funkcjonalne zaplanowanie przestrzeni przy jednoczesnym pozostawieniu miejsca na ogród.

Jeżeli z różnych powodów inwestorzy zdecydują się na dom parterowy, będą mieć ograniczone możliwości wyboru projektu. Dom parterowy przeznaczony na wąską działkę, ze względów użytkowych, będzie musiał mieć formę wydłużonego prostokąta. Najwygodniej jest ustawić krótszą ścianę frontem do drogi. Należy przy tym pamiętać, że aby budynek był wygodny i funkcjonalny, jego szerokość nie powinna być mniejsza niż sześć metrów.

Dom na wąską działkę, tak jak każdy inny budynek mieszkalny, powinien zostać usytuowany w zgodzie z kierunkami świata i różnicami w nasłonecznieniu. Właściwa lokalizacja pomieszczeń i rozkład okien zapewni nie tylko wysoki komfort użytkowy wnętrza, ale również podniesie efektywność energetyczną domu, co z kolei przełoży się na oszczędności na ogrzewaniu.

W przypadku domu na wąską działkę, warto połączyć odpowiednie rozmieszczenie pomieszczeń ze specyficznymi wymaganiami pozwalającymi na racjonalne wykorzystanie terenu. Przede wszystkim należy zadbać o to, aby część dzienna z dużymi przeszkleniami – salon, jadalnia, gabinet – ulokowana była od strony południowej.

Warto dołożyć wszelkich starań, aby elewację północną w zupełności pozbawić okien – przeszklenia po tej stronie zapewniają minimalne doświetlenie, powodując jednocześnie straty ciepła. Pozbawioną okien elewację będzie można dosunąć do granicy działki na odległość 3 lub 1,5 metra, w zależności od szerokości działki.

Ta strona domu to idealne miejsce na przestrzeń gospodarczą – kotłownię, łazienkę czy garderobę. Resztę pomieszczeń, głównie tych ze strefy nocnej, można ustawić w zgodzie z upodobaniami mieszkańców.

Co z garażem

Wąska działka oznacza ograniczone możliwości zaplanowania garażu lub wiaty samochodowej z wygodnym podjazdem. Wygospodarowanie miejsca z boku domu jest praktycznie niemożliwe. Inwestorzy posiadający wystarczająco długą posesję, mogą zdecydować się na garaż wysunięty do przodu lub schowany z tyłu budynku - dotyczy to zarówno garaży wolnostojących, jak i połączonych z domem.

Dobrym rozwiązaniem jest ulokowanie garażu w piwnicy, gdyż pozwala to na połączenie funkcjonalności z wygodą oraz na zaoszczędzenie miejsca, które można przeznaczyć na ogród. Warto jednak pamiętać, że koszt budowy piwnicy jest większy niż innej kondygnacji nad ziemią. Ponadto należy także wygospodarować miejsce na podjazd i pochylnię.