W biurowcach jest sporo pustostanów handlowych i usługowych. Dlaczego te lokale stoją puste?
Liczba pustostanów jest ściśle powiązana z lokalizacją i przeznaczeniem powierzchni handlowo-usługowej. Dobrze wyeksponowane lokale w ciągach komunikacyjnych o zwiększonym ruchu pieszych są bardzo pożądane przez najemców. Przede wszystkim mówimy o lokalizacjach w ścisłym centrum Warszawy oraz na bliskiej Woli.
Mniejszym zainteresowaniem cieszą się lokale poza centrum – na Mokotowie, Służewcu, Ochocie, w dalekich Al. Jerozolimskich, gdzie panuje trend przekształcania lokali usługowych w powierzchnię biurową. Atrakcyjność lokali zależy także od tego, czy są dobrze przystosowane do prowadzenia w nich określonej działalności. Duże zainteresowanie budzą lokale spełniające potrzeby branży gastronomicznej, ale z wyłączeniem powierzchni przeznaczonych pod kantyny. Zainteresowanie ich ofertą jest dziś mniejsze, bo po pandemii nie wróciło pełne obłożenie w biurowcach.
Rośnie potencjał lokali, w których mogą działać kawiarnie, salony urody, placówki medyczne, przedszkola. Wprowadzenie takich usług wymaga zazwyczaj dostosowania parametrów technicznych lokalu, szczególnie wentylacji. A takich powierzchni jest na rynku niewiele.
Rotacja najemców usługowych jest nadal dość duża, ale wydaje się stabilizować. Nadal widzimy spore zmiany w ofercie poszczególnych budynków, daleko nam jednak do sytuacji, jaką mieliśmy w czasie pandemicznego lockdownu.
W jakich biurowcach jest najwięcej pustostanów usługowych?
Problemu z ich wynajmem nie ma w nowych, powstających na warszawskiej Woli biurowcach. Na parterach tych obiektów jest z reguły niewiele powierzchni usługowych. Inaczej jest w przypadku starszych budynków poza centrum, gdzie frekwencja pracowników jest mniejsza.
Jakich najemców lokali handlowych i usługowych szukają właściciele biurowców? Jakich udogodnień oczekują pracownicy biur?
Wśród najbardziej pożądanych przez najemców udogodnień w biurowcach są sklepy spożywcze, kantyny i restauracje, ale również kawiarnie, siłownie, infrastruktura dla rowerzystów. Wynajmujący dysponujący dużą powierzchnią lokali usługowych są zazwyczaj w stanie dostosować ją do wymaganej funkcji, tak by przyciągnąć potencjalnego najemcę.
Jakie są wymagania wobec najemców lokali handlowych i usługowych w biurowcach?
Większość wynajmujących odeszła od oferowania budżetu na aranżację w przypadku najemców handlowo-usługowych. Widać tendencję do obniżek czynszów bazowych oraz zwolnień z określonej liczby miesięcznych czynszów. Powodem była znaczna rotacja najemców lokali usługowych, jaka nastąpiła na początku pandemii. Część właścicieli lokali straciła zainwestowane w aranżację pieniądze. Najemcy szczegółowo analizują koszty eksploatacyjne i związane z nimi zapisy w umowach najmu, szczególnie związane z kosztami energii.
Jakie są stawki najmu takich lokali w biurowcach? A jakie biur?
W lokalizacjach centralnych, gdzie liczba lokali handlowo-usługowych jest ograniczona, czynsze są od 20 do 100 proc. wyższe od stawek za powierzchnie biurowe. Czynsze za powierzchnie poza centrum są podobne, a nawet niższe.
