NSA prosi o pomoc Trybunał Konstytucyjny, chodzi o ochronę zabytków

6 grudnia 2022 r. Naczelny Sąd Administracyjny skierował do Trybunału Konstytucyjnego pytanie prawne w sprawie ochrony zabytków.

Publikacja: 07.12.2022 18:15

NSA prosi o pomoc Trybunał Konstytucyjny, chodzi o ochronę zabytków

Foto: rp.pl / Paweł Rochowicz

Sąd zapytał czy art. 22 ust. 2 ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami oraz odpowiednie przepisy wykonawcze w zakresie, w jakim ograniczały prawo własności nieruchomości poprzez dopuszczenie ujęcia jej jako zabytku nieruchomego w wojewódzkiej ewidencji zabytków, bez zapewnienia właścicielowi gwarancji ochrony prawnej przed jego dokonaniem, jest zgodny z polską konstytucją oraz konwencją o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności.

Wątpliwości NSA powstały w związku z jedną ze spraw dotyczących aktualizacji karty ewidencyjnej zabytku nieruchomego. Konkretnie chodziło o weryfikację karty cmentarza żydowskiego znajdującego się w wojewódzkiej ewidencji zabytków opracowanej w październiku 1995 r. Aktualizacja miała polegać na założeniu załącznika do karty ewidencyjnej nekropolii. W wyniku synchronizacji historycznych granic cmentarza z aktualnymi mapami oraz zgodnie z danymi uzyskanymi od Komisji Rabinicznej do Spraw Cmentarzy stwierdzono bowiem, że obejmuje on kilka działek.

Czytaj więcej

NSA: Trybunał Konstytucyjny "zainfekowany" bezprawnością

Jednocześnie Wojewódzki Konserwator Zabytków poprosił o aktualizację danych gminnej ewidencji zabytków oraz o respektowanie zaktualizowanych granic we wszelkich dokumentach planistycznych i uzgodnieniowych gminy. Zastrzegł, że w przypadku jakichkolwiek działań na terenie cmentarza konieczne jest stosowanie się do Wytycznych Komisji Rabinicznej do Spraw Cmentarzy dotyczących ochrony cmentarzy żydowskich w Polsce.

Czynność konserwatora zaskarżył właścicieli działki, na części której zlokalizowany jest cmentarz. Domagał się stwierdzenia je bezskuteczności. Przekonywał, że fakty nie potwierdzają w żaden sposób, aby jego nieruchomość stanowiła nośnik wartości historycznych, artystycznych czy naukowych. Obecnie jest to pusta niezabudowana działka, która w żaden sposób nie daje świadectwa dawnych czasów.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu oddalił jego skargę, a gdy spór trafił do NSA ten postanowił wystąpić o zbadanie konstytucyjności regulacji dotyczących ochrony zabytków.

sygn. akt II OSK 3843/19

Sąd zapytał czy art. 22 ust. 2 ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami oraz odpowiednie przepisy wykonawcze w zakresie, w jakim ograniczały prawo własności nieruchomości poprzez dopuszczenie ujęcia jej jako zabytku nieruchomego w wojewódzkiej ewidencji zabytków, bez zapewnienia właścicielowi gwarancji ochrony prawnej przed jego dokonaniem, jest zgodny z polską konstytucją oraz konwencją o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności.

Wątpliwości NSA powstały w związku z jedną ze spraw dotyczących aktualizacji karty ewidencyjnej zabytku nieruchomego. Konkretnie chodziło o weryfikację karty cmentarza żydowskiego znajdującego się w wojewódzkiej ewidencji zabytków opracowanej w październiku 1995 r. Aktualizacja miała polegać na założeniu załącznika do karty ewidencyjnej nekropolii. W wyniku synchronizacji historycznych granic cmentarza z aktualnymi mapami oraz zgodnie z danymi uzyskanymi od Komisji Rabinicznej do Spraw Cmentarzy stwierdzono bowiem, że obejmuje on kilka działek.

2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
ABC Firmy
Sąd Najwyższy wydał wyrok ws. wyjątku od zakazu handlu w niedziele
Praca, Emerytury i renty
Wolne w Wielki Piątek - co może, a czego nie może zrobić pracodawca
Prawo karne
Maria Ejchart: Więźniów w celach będzie o 20 tys. mniej
Spadki i darowizny
Sąd Najwyższy o odwołaniu darowizny. Ważne terminy
Konsumenci
Uwaga na truskawki z wirusem i sałatkę z bakterią. Ostrzeżenie GIS