Na rynku pojawiają się czasem mieszkania, domy, ale nawet i grunty obciążone prawem dożywocia. Zgodnie z definicją prawną umowa o dożywocie lub umowa dożywocia to rodzaj umowy, mocą której jedna ze stron (najczęściej obdarowany), w zamian za przeniesienie na jego rzecz własności nieruchomości zobowiązuje się zapewnić zbywającemu/darczyńcy, dożywotnie utrzymanie.
Dożywocie jest bardzo szeroko opisane w akcie notarialnym – przeważnie ustanawiane jest przy umowie darowizny nieruchomości i polega na tym, że obdarowany ma obowiązek utrzymywania dożywotnika, leczenia, dostarczania pożywienia, i sprawienia pogrzebu wedle obowiązujących zwyczajów. To bardzo szeroki zakres obowiązków, który „przypięty” jest nie do obdarowanego, ale do nieruchomości.
Co to oznacza w praktyce? Że jeśli kupujemy nieruchomość obciążoną dożywociem, to na nas przechodzą wszelkie obowiązki zapisane w umowie o dożywocie i nie możemy „usunąć” dożywotnika z nieruchomości.
Jeśli nie wiemy co i jak sprawdzić, możemy niechcący kupić piękny dom z dożywotnio zamieszkującą w nim staruszką, która ma wpisane prawo do korzystania z określonych części nieruchomości.
Dożywocie wygasa z chwilą śmierci dożywotnika i wówczas nieruchomość jest od niej uwolniona. Wówczas wystarczy przy akcie sprzedaży okazać świadectwo zgonu i notariusz przy umowie sprzedaży nieruchomości obciążonej dożywociem zawnioskuje o wykreślenie tego obciążenia.
