[b]Rz: Czy wśród wykonawców inwestycji mieszkaniowych wiele firm straciło zlecenia na skutek kryzysu na rynku hipotecznym?[/b]

[b]Mirosław Motyka, prezes zarządu Budopol-Wrocław SA:[/b] Nie mamy takiej wiedzy. Słyszymy jednak o wstrzymywaniu inwestycji. Budopol-Wrocław nie miał problemów ze stratą zleceń, ale można się domyślać, że takie przypadki mają miejsce. Stwierdzenie, że wykonawcy stracili zlecenia, rozumiem jako wstrzymanie prac mimo podpisanej umowy z inwestorem, a zakładam, że nie wszystkie wstrzymane realizacje miały już generalnych wykonawców z podpisaną umową.

[b]Jakie będą konsekwencje bessy na rynku nieruchomości dla wykonawców?[/b]

Światowy kryzys ma duży wpływ na związaną z sektorem bankowym branżę budowlaną. Zdecydowana większość inwestycji budowlanych finansowana jest z kredytów. Następstwem panującej bessy, dla słabszych firm budowlanych, mogą być konieczność cięcia kosztów, redukcja zatrudnienia, a także trudności z utrzymaniem się na rynku i pozyskaniem kontraktów. W konsekwencji wiązać się to będzie z mniejszymi przychodami i dochodami z działalności budowlano-montażowej. Wykonawcy będą zmuszeni rywalizować głównie ceną.

Mam jednak nadzieję, że branża budowlana poradzi sobie z problemami, i skutki kryzysu nie będą zbyt odczuwalne, szczególnie że pozostaje sporo kontraktów niemieszkaniowych, których kredytowanie jest łatwiejsze, oraz te inwestycje mieszkaniowe, które mają zapewnione finansowanie.

[b]Ile potrwa marazm?[/b]

Głód mieszkaniowy i mniejszy udział kredytów w Polsce, w porównaniu z krajami bardziej rozwiniętymi, spowoduje, że najprawdopodobniej kryzys na rynku będzie trwał krócej. Jak tylko sytuacja na rynku kredytowym się unormuje, firmy natychmiast ruszą z budową. Przypuszczam, że sytuacja poprawi się w drugiej połowie 2009 roku.

[b]Czy rzeczywiście jest tak prosto, jak twierdzą deweloperzy: mamy kilka projektów w przygotowaniu, zakontraktowanych wykonawców, pozwolenia na budowę są, gdy sytuacja się poprawi, stratujemy? Co oznacza takie podejście inwestorów dla wykonawców, jak zachować gotowość, pracowników, utrzymać ceny?[/b]

Przygotowanie projektów aż do etapu pozwolenia na budowę można prowadzić bez względu na to, czy zaraz po tym zaczynamy prace budowlane czy też nie, i w tym względzie gotowość jest oczywista. W wypadku, gdy inwestor wstrzyma prace, a wykonawca ma już podpisaną umowę, może ją zerwać z winy inwestora lub czekać z realizacją na dogodny moment. Zawsze można renegocjować warunki kontraktu, tak aby uwzględniały zaistniałe zmiany, które pojawiły się na rynku w czasie przestoju. Jeśli umowa będzie wymagała zmian dotyczących np. przesunięcia momentu rozpoczęcia prac budowlanych, wiązać się to będzie z ponoszeniem kosztów w firmie wykonawczej, i jest to jeden z elementów, które należy wziąć pod uwagę.

[b]Na czym polegają oszczędności w budowaniu w czasach kryzysu: zamienia się materiały na tańsze, zatrzymuje budowy, nie płaci na czas wykonawcom?[/b]

Zatrzymanie budowy oznacza ponoszenie kosztów i nie daje oszczędności. Kryzys wymusza spadek ceny materiałów, robocizny, a także niższe ceny dla klientów. W przypadku, gdyby spadek cen mieszkań był wyższy od spadku pozostałych elementów, to konsekwencją tego mogłaby być zmiana materiałów na tańsze. Niepłacenie w terminie spotyka się sporadycznie i mam nadzieję, że zjawisko to się nie nasili, choć oczywiście wykluczyć tego nie można.