- Efektem tego jest dramatyczne zanieczyszczenie powietrza w całej Polsce. Niski poziom efektywności energetycznej domów jednorodzinnych stanowi zagrożenie dla zdrowia i komfortu życia Polaków - alarmuje Instytut Ekonomii Środowiska (IEŚ)

Z raportu Instytutu wynika, że mimo dynamicznego rozwoju budownictwa wielorodzinnego, obserwowanego zwłaszcza w ostatnich dwóch dekadach, nadal ponad połowa Polaków mieszka w domach jednorodzinnych, których liczba przekracza  5 mln. Domy jednorodzinne dominują zarówno na terenach wiejskich (97 proc. wszystkich obiektów mieszkalnych), jak i w miastach (80 proc.).

Około trzy czwarte z domów jednorodzinnych zostało wybudowane według przestarzałych standardów: przed drugą wojną światową - 25 proc. lub w latach 1945 -1990 - ponad 50 proc. Komfort życia w większości z tych budynków jest bardzo niski - podaje IEŚ.

Węgiel i miał trują

Jak wynika z badań przeprowadzonych przez CEM Instytut Badań Rynku i Opinii Publicznej na zlecenie Instytutu Ekonomii Środowiska, ponad 70 proc. domów jednorodzinnych w Polsce to budynki całkowicie nieocieplone lub izolowane w sposób niewystarczający.

Poza tym prawie 70 proc. domów jednorodzinnych jest ogrzewanych węglem i innymi paliwami stałymi. Znaczącą część instalacji grzewczych wykorzystujących węgiel (85 proc.) stanowią technologicznie przestarzałe piece zasypowe, charakteryzujące się niską sprawnością spalania i wysoką emisją zanieczyszczeń.

- Wysoka energochłonność domów powoduje, że ich właściciele sięgają po najtańsze i najmniej ekologiczne sposoby ogrzewania tj. węgiel i miał węglowy. Sytuacja ta ma wpływ nie tylko na lokalną, fatalną jakość powietrza, np. w Krakowie, Katowicach, Zakopanym czy Rybniku, ale również na emisję dwutlenku węgla, a co za tym idzie na zmiany klimatu - mówi Andrzej Guła, prezes Instytutu Ekonomii Środowiska. - Emisja zanieczyszczeń z tego typu pieców jest głównym źródłem zanieczyszczenia powietrza pyłem zawieszonym, wielopierścieniowymi węglowodorami aromatycznymi, a także, w przypadku spalania plastików, skrajnie niebezpiecznymi dioksynami. W efekcie Polska jest krajem o najbardziej zanieczyszczonym powietrzu w całej Unii Europejskiej - dodaje.

W zeszłorocznym raporcie Europejskiej Agencji Środowiska, w pierwszej dziesiątce miast europejskich o największym stężeniu pyłów zawieszonych w powietrzu, znalazło się aż sześć polskich miejscowości: Kraków, Nowy Sącz, Zabrze, Gliwice, Sosnowiec, Katowice. Polskie powietrze jest również najbardziej zanieczyszczone benzo[a]pirenem - rakotwórczą substancją, której normy w skali roku są przekraczane nawet dziesięciokrotnie - podkreśla Andrzej Guła.

Potrzebny program termomodernizacji

Według Instytutu Ekonomii Środowiska kompleksowe wsparcie termomodernizacji i wymiany źródeł ciepła w domach jednorodzinnych mogłoby przynieść ogromne korzyści.

- Dzięki skutecznej i zgodnej ze standardami termomodernizacji możemy znacząco ograniczyć zapotrzebowanie na energię cieplną potrzebną do ogrzania domów, a także popyt na najbardziej szkodliwe i wysoko emisyjne paliwa stałe takie jak miał węglowy. Konieczny jest program termomodernizacji, który z jednej strony zachęci i pomoże właścicielom w przeprowadzeniu remontów, ale także który może być gigantycznym impulsem dla rynku budowlanego, pomoże poprawić życie, szczególnie na wsiach, oraz przyczyni się do powstawania lokalnych miejsc pracy - argumentuje Marek Zaborowski z Instytutu Ekonomii Środowiska.