Atapuerca to miejsce niezwykłe dla dziejów ludzkości, stanowisko archeologiczne z wieloma złożami i jaskinią. W sumie, obszar o umownej nazwie Atapuerca zajmuje powierzchnię 13 kilometrów kwadratowych. Skamieniałe kości ludzkie z różnych okresów są tam odnajdywane od ponad 30 lat. Atapuerca wpisana jest od roku 2000 na listę światowego dziedzictwa UNESCO.
Najnowsze rewelacje dotyczą szczątków kostnych odkrytych w 1994 roku. Bada je zespół hiszpańskich specjalistów po kierunkiem dra Jose Marii Bermudeza de Castro, w ramach archeologicznego i antropologicznego projektu badawczego Atapuerca. Kości, o których mowa, pochodzą ze złoża „Gran dolina". Po raz pierwszy dostarczyły niepodważalnych naukowych dowodów na to, że prehistoryczni ludzie byli kanibalami, zjadali głównie osobniki młodociane i dzieci - prawdopodobnie z grup rywalizujących. Nie czynili tego z powodów rytualnych lecz dla zaspokojenia głodu. Ciała były rozszarpywane, kojone, kości przemieszane z kośćmi koni, jeleni, nosorożców, dzików - wszystkich upolowanych zwierząt.
Podobnie jak na kościach pozostałych po zjedzonych zwierzętach, także na kościach ludzkich widnieją identyczne ślady cięcia krzemiennymi nożami, obierania z tkanki mięśniowej (tak zwane „ślady kuchenne"). - To zmusza nas do stwierdzenia, że mamy do czynienia ze śladami kanibalizmu gastronomicznego, a nie obrzędowego - podkreśla dr Jose Maria Bermudez de Castro. - Wśród zjedzonych, w większości młodocianych i dzieci, była także młoda kobieta. Świadczy to o tym, że kanibale zarazem pozbywali się rywali i wykorzystywali ich ciała jako pożywienie. Niszczyli podstawy piramidy demograficznej - powiedział Jose Marii Bermudeza de Castro. Hiszpańscy naukowcy zbadali szczątki 11 zjedzonych osób. Nie był to jednorazowy „wybryk", te akty kanibalizmu rozłożone były w czasie, życie zjedzonych osób oddzielają nawet setki lat.
Badane szczątki pochodzą sprzed około 800 tys. lat. Należą do Homo antecessor - ludzie ci żyli przed neandertalczykami i Homo sapiens. Na Półwysep Iberyjski przywędrowali z Afryki poprzez Bliski Wschód, północne Włochy i Francję.
