Świadomość u osób w stanie wegetatywnym

Jest możliwe wykrywanie świadomości u osób w stanie wegetatywnym. Udowodnili to naukowcy kanadyjscy za pomocą funkcjonalnego rezonansu magnetycznego (fMRI). Podczas eksperymentów prosili pacjentów, aby wyobrazili sobie określoną czynność, a następnie mierzyli aktywność mózgu za pośrednictwem elektrod podłączonych do głowy.

– Pozwoliło to na udowodnienie, że pacjenci są rzeczywiście świadomi, choć w standardowej ocenie klinicznej zostali zdiagnozowani jako „całkowicie nieświadomi" – powiedział profesor Adrian Owen z Centrum Mózgu i Umysłu Uniwersytetu Zachodniego Ontario w Kanadzie.

Wstępne informacje na ten temat przyniósł  magazyn  naukowy „New England Journal of Medicine" pod koniec ubiegłego roku. Szerszej publiczności  odkrycie zaprezentowała telewizja BBC w filmie wyemitowanym 13 listopada.

Odpowiedź na ekranie

Nowa metoda  jest ważnym osiągnięciem. W ciągu ostatnich dwóch dekad ponad 40 pacjentom wegetatywnym w Wielkiej Brytanii  pozwolono umrzeć po wyroku Sądu Najwyższego, który zgodził się na wycofanie rurek dostarczających pokarm.

Jednym z pierwszych pacjentów bez kontaktu ze światem, z poważnymi uszkodzeniami mózgu, od którego naukowcy uzyskali odpowiedź, był Scott Routley,  lat 39, od 12 lat w stanie wegetatywnym. Pacjent  potwierdził, że nie odczuwa żadnego bólu.  Oczywiście nie wypowiedział się w żaden sposób. Odpowiedź naukowcy otrzymali na ekranie komputera pochodzącą od funkcjonalnego magnetycznego rezonansu jądrowego.

Wie, kim jest

Pacjenci w stanie  wegetatywnym – przytomni, ale pozbawieni świadomości samodzielnie oddychają, trawią itd. – ale nie są w stanie postrzegać siebie i świata zewnętrznego.

Scott Routley doznał ciężkiego uszkodzenia mózgu w wypadku samochodowym. Od tamtego czasu żadne z licznych badań, jakie przechodził, nie wykazały oznak świadomości czy zdolności do komunikowania się ze światem zewnętrznym.

– Routley najwyraźniej nie był w stanie wegetatywnym – powiedział prof. Adrian Owen. – Scott był w stanie wykazać, że ma świadomy, myślący umysł. Skanowaliśmy jego mózg kilkanaście razy i jego obraz pokazuje, że jest w stanie odpowiedzieć na nasze pytania. Sądzimy, że wie, kim jest i gdzie się znajduje. To przełomowy moment.

Rodzice pacjenta przyznali, że zawsze byli przekonani, że ich syn jest świadomy i może się komunikować – choćby podnosząc kciuk lub wodząc oczami. Ale to  ich przekonanie nigdy nie zostało zaakceptowane przez personel medyczny.

– Pytanie pacjentów o coś ważnego dla nich było naszym celem od wielu lat. W przyszłości możemy zapytać, co możemy zrobić, aby poprawić jakość ich życia. Możemy oferować nadzieję lub choćby dowiedzieć się o pory dnia, w jakich pacjenci chcą być myci bądź karmieni.

Inny kanadyjski pacjent, Steven Graham, był w stanie wykazać, że zarejestrował pewne fakty po uszkodzeniu mózgu. Steven Graham odpowiedział „tak" na pytanie, czy jego siostra ma córkę. Jego siostrzenica urodziła się po wypadku samochodowym, w którym ucierpiał pięć lat temu.