W organizmach delfinów znaleziono uzależniający fentanyl

Naukowcy z amerykańskiej uczelni Texas A&M University-Corpus Christi we współpracy z Narodową Administracją Oceaniczną i Atmosferyczną (NOAA) w tranie butlonosów zwyczajnych żyjących w Zatoce Meksykańskiej wykryli ślady środków farmaceutycznych. Wśród nich był między innymi fentanyl – lek przeciwbólowy, którego działanie jest około sto razy silniejsze niż morfiny. Jak znalazł się on w organizmie żywych zwierząt?

Czytaj więcej

Nauka

Zombifikacja, czyli tragiczne skutki fentanylu

Fentanyl jest najsilniejszym lekiem przeciwbólowym świata. Niestety ma też silne działanie psychoaktywne co powoduje, że staje się popularnym narkotykiem "rekreacyjnym". Jest jednak bardzo uzależniający i niebezpieczny.

W ciałach delfinów znaleziono fentanyl

Badacze wyjaśniają, że zwierzęta spożywają ryby i krewetki, co może mieć potencjalny wpływ na ich zdrowie. Tymczasem – jak tłumaczą eksperci – leki stały się nowymi mikrozanieczyszczeniami. Ich obecność odnotowano bowiem w ekosystemach słodkowodnych, rzekach i oceanach na całym świecie, co niezwykle niepokoi naukowców. 

W ramach badania eksperci przeanalizowali 89 próbek tłuszczu delfinów – 83 pobrane zostały po biopsji od żywego zwierzęcia, sześć – od zmarłych zwierząt. Farmaceutyki znaleziono u 30 delfinów. Fentanyl obecny był u 18 zwierząt, u których przeprowadzono biopsję oraz u wszystkich osobników, od których próbki pobrano po śmierci. Badanie przeprowadzono w trzech miejscach Zatoki Meksykańskiej.

- Znalezione przez nas w ciałach delfinów substancje są stosowane w medycynie ludzkiej i weterynaryjnej do diagnozowania, leczenia lub zapobiegania chorobom, ale ich niewłaściwe stosowanie może powodować szkodliwe skutki – między innymi prowadzić do oporności na antybiotyki, uzależnienia, przedawkowania, a nawet śmierci – zaznacza w badaniu dr Dara Orbach, główna autorka badania.

Jak zauważają naukowcy, próbki tkanek delfinów, które zamieszkują obszary, gdzie występuje wysokie ryzyko zagrożenia – w związku m.in. z wyciekami ropy, ruchem statków i zakwitem glonów – wykazały wyższy poziom zanieczyszczenia farmaceutykami. Naukowcy dodają także, że nierzadko delfiny wykorzystuje się jako bioindykatory zdrowia ekosystemu w badaniach nad zanieczyszczeniami ze względu na ich bogaty w lipidy błonnik – może on bowiem przechowywać zanieczyszczenia i być pobierany stosunkowo mało inwazyjnie u żywych zwierząt.

Choć wiadomo, że przewlekłe narażenie na farmaceutyki może mieć negatywny wpływ na ssaki morskie, to ich wpływ na zwierzęta nie został jeszcze w pełni zbadany. Obecność leków w organizmach zwierząt skłoniła naukowców do przeprowadzenia badań na dużą skalę – eksperci chcą przede wszystkim ocenić zakres i źródła zanieczyszczenia. 

Czytaj więcej

Przestępczość

„Duch” z Żuromina w areszcie. Przez 10 lat miał handlować fentanylem

Przez ostatnią dekadę Jarosław D., określany jako „Duch z Żuromina" miał skupować plastry z fentanylem i nimi dilować. Po latach bezkarności usłyszał zarzuty, został aresztowany.

Czym jest fentanyl i dlaczego jest groźny?

Fentanyl jest niezwykle silnym syntetycznym opioidem, podobnym do morfiny, ale silniejszym. Występuje często w postaci plastrów i pastylek do ssania, stosuje się go do leczenia ciężkiego i przewlekłego bólu spowodowanego nowotworami oraz innymi chorobami i urazami.

Jest to lek na receptę, ale jest również wytwarzany nielegalnie i czasami jest mieszany z narkotykami, takimi jak heroina i kokaina, ale także z lekami – często bez wiedzy użytkownika.  Fentanyl powoduje silne uzależnienie i naraża użytkowników na wysokie ryzyko przedawkowania. Fentanyl nie jest nowy – jest stosowany w USA od 1960 roku jako dożylny środek znieczulający.

W ostatnich latach nielegalnie wytwarzany fentanyl stał się coraz bardziej powszechny w Stanach Zjednoczonych, co doprowadziło do ogromnego wzrostu liczby zgonów spowodowanych przedawkowaniem tego narkotyku. W 2022 r. w Stanach Zjednoczonych w wyniku przedawkowania fentanylu zmarło 73 838 osób. Była to najwyższa liczba zgonów spowodowanych przedawkowaniem fentanylu, jaką kiedykolwiek zarejestrowano w USA i znaczny wzrost w porównaniu z liczbą zgonów zgłoszonych w 2019 r.