Dotyczy to także próbek pobranych ze szczątków ludzi żyjących przed wiekami. Nowy test o nazwie HIrisPlex opracowali naukowcy holenderscy z Centrum Medycznego Uniwersytetu Erazma w Rotterdamie. Zespołem kierował prof. Manfred Kayser. W pracach tych uczestniczyli także badacze polscy z Katedry Medycyny Sądowej Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego. Wiadomość o tym zamieszcza specjalistyczne pismo „Investigative genetics".
Nowy test polega na wykrywaniu wersji genów odpowiedzialnych za cechy zewnętrzne. Test HIrisPlex opiera się na 24 markerach DNA decydujących na przykład o kolorze włosów, oczu, zawartości pigmentu w skórze.
Test wypróbowano m.in. na próbce pobranej ze szczątków kobiety pochowanej w opactwie benedyktyńskim w Tyńcu pod Krakowem między XII i XIV wiekiem. Miała ona włosy ciemny blond i kasztanowe oczy. Doświadczenia wykazały, że DNA lepiej zachowuje się w zębach niż w kościach sprzed kilkuset lat.
W przypadku szczątków jeszcze starszych, a tym samym zazwyczaj bardziej zniszczonych, test pozwala w sposób stosunkowo pewny określać tylko barwę tęczówki oka.
– Test HIrisPlex okaże się pomocny w rozwiązywaniu kontrowersji dotyczących wyglądu postaci historycznych, gdy nie ma fotografii, obrazów oddających ich wygląd, a źródła pisane nie zawierają wskazówek na ten temat. Tym testem potwierdziliśmy na przykład, że generał Władysław Sikorski, który zginął w katastrofie lotniczej w Gibraltarze w 1943 roku, miał oczy niebieskie i włosy blond – powiedział dr Wojciech Branicki z UJ.
